Rusya’nın saldırıları altındaki Ukrayna’nın gıda ürünlerini uluslararası pazarlara satmasına olanak tanıyan Tahıl Koridoru Anlaşması’nın süresi yarın doluyor. Anlaşmanın devam ettirilip ettirilmeyeceği belirsizliğini korurken anlaşma kapsamında Ukrayna limanından mısır yüklü son gemi de bugün ayrıldı.
DSM Capella isimli 30 bin ton mısır taşıyan gemi bugün Ukrayna’nın Chornomorsk limanından Türkiye’ye doğru yola çıktı. BM verilerine göre yarın sona erecek anlaşma kapsamında Ukrayna’dan ayrılan son gemi bu oldu.
Ukrayna’nın tahıl ürünlerini dünya pazarlarına gönderebilmesine ve uluslararası bir gıda krizine neden olmaması amacıyla söz konusu anlaşma geçen yıl Türkiye ve Birleşmiş Milletler’in arabuluculuğuyla geçen yıl imzalanmıştı. Anlaşma daha sonra geçen yıl Kasım ve bu yıl da Mart ayında uzatıldı. Gelinen noktada anlaşmanın süresi yarın yani 18 Mayıs itibariyle doluyor.
Rusya, kendisinin de gıda ve gübre ithalatı konusunda kolaylıklar sağlanması şartını öne sürüyor ve aksi takdirde anlaşmayı uzatmayacağını ifade ediyor. Son olarak Rusya’yı ikan edebilmek için BM, Moskova’nın tarım ürünlerinin satışının kolaylaştırılması konusunda yardım sözü verdi.
Ancak dün kameralar karşısında konuya ilişkin değerlendirme yapan Kremlin Sarayı Sözcüsü Dmitry Peskov, “Anlaşmanın bizim tarafımızla ilgili kısmında halen daha çok sayıda soru işareti var. Buna göre bir karar alınacak” ifadelerini kullandı.
Geçtiğimiz hafta anlaşmanın devamı konusunu görüşmek üzere Rusya, Ukrayna, Türkiye ve Birleşmiş Milletler’den yetkililer İstanbul’da biraraya geldiler. BM Sözcüsü Stephane Dujarric görüşmeye ilişkin olarak “Çeşitli seviyelerde temaslar sürüyor. Açıkçası şu anda çok hassas bir aşamadayız” demişti.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da yaptığı açıklamada, anlaşmanın en az iki ay daha uzatılmasını beklediğini söylemişti.
Her ne kadar gübre ve gıda ithalatı, Rusya’ya Ukrayna saldırıları nedeniyle uygulanan yaptırımlar kapsamında olmasa da Rusya, ödemeler, lojistik ve gemilere uygulanan sigorta işlemlerindeki yaptırımların kendisinin ithalatını engellediğini ve bunların kaldırılması gerektiğini belirtiyor.
ABD Rusya’nın bu talep ve iddialarınaysa karşı çıkıyor. ABD’nin BM Daimi Temsilcisi Büyükelçi Linda Thomas-Greenfield yaptığı açıklamada “Rusya tam kapasite tahıl ve gübre ithal etmeye devam ediyor hatta işgalden öncekinden daha fazla bile ediyor” dedi.
Birleşmiş Milletler verilerine göre, anlaşma kapsamında bugüne dek Ukrayna’dan 30,3 milyon ton tahıl ve gıda ithal edildi. Bu sevkiyatlar arasında 625 bin ton Dünya Gıda Programı’nın Afganistan, Etiyopya, Kenya, Somali ve Yemen’e gıda yardımları da yer aldı.