MERKEZ BANKASI ÖNCE NAKİT AVANSIN ÖNÜNÜ KESTİ SONRA GERİ ADIM ATTI
Seçimlerin hemen ardından Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), kişisel kredi kartlarından belirli limitin üzerinde yapılan nakit avans çekimi ve kuyum harcamalarını (değerli madenlerin alım satımıyla ilgili harcamalar) menkul kıymet tesisi uygulamasına tabi kıldı. Her iki başlık için de yüzde 30 oranında menkul kıymet tesisine tabi olma şartı getirildi. Merkez Bankası, hızla bu kararı bankalara tebliğ etti. Alınan kararda, ek hesap ya da kredi kartından nakit çekiminde faizin diğer kredi türlerine göre (yüzde 1,36) daha cazip olması nedeniyle son dönemde yaşanan artış etkili oldu. Merkez Bankası’nın tebliğinin ardından bankalar 18 Mayıs’ta ya nakit avansı tümüyle kapattı da ya da 5 bin lirayla sınırlandırdı. Toplumdan yükselen tepki ve iktidarın seçimi ikinci turda kaybetme kaygısı nedeniyle gelen baskı sonucunda TCMB geri adım attı ve nakit avansın önü yeniden açıldı.
BANKALAR KREDİ KONUSUNDA HİÇ OLMADIĞI KADAR CİMRİ
Cumhurbaşkanlığı seçimlerinin ikinci tura kalması ve ekonomide yeni bir belirsizliği tetikledi. Bankacılık kaynakları, kamu bankaları da dahil pek çok özel bankanın konut, taşıt, ticari ve ihtiyaç kredileri taleplerinde başvuru sonuçlarını 29 Mayıs’a bıraktığını söyledi. İhtiyaç kredilerinde faizlerin aylık yüzde 3,5’lere çıktığı görüldü. Faiz oranlarının yüzde 4’e çıktığı konut piyasasında da bankalar kredi vermemek için adeta direnç gösteriyor.
TÜRKİYE’NİN RİSK PRİMİ YÜKSELİŞE GEÇTİ: 675 BAZ PUAN
Seçim öncesi oluşan havayla 500 baz puanın altına kadar gerileyen Türkiye ekonomisinin risk primi (CDS) 675 baz puanı gördü. Seçimin ardından Türkiye’nin risk priminde 170 baz puana yakın artış görüldü. Türkiye ekonomisindeki kötüye gidiş doğrudan CDS’ye de yansıyor. Türkiye dünya genelinde risk primi en yüksek ikinci ülke konumunda. Türkiye’nin üzerinde 5 bin baz puanın üzerindeki risk primiyle Arjantin geliyor. Türkiye’nin ardından ise 317 baz puanla Güney Afrika yer alıyor.
TÜİK’E GÖRE İŞSİZLİK İLK ÇEYREKTE TEK HANEYE DÜŞTÜ
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, yılın ilk çeyreğinde işsiz sayısı 3 milyon 483 bin kişiyle yüzde 9,9 seviyesinde gerçekleşti. Genç nüfusta işsizlik oranı, bir önceki çeyreğe göre 0,9 puanlık artışla yüzde 19,9 oldu. Bu yaş grubunda işsizlik oranı; erkeklerde yüzde 15,6, kadınlarda ise yüzde 27,6 olarak tahmin edildi. İstihdam edilenlerin sayısı, bir önceki çeyreğe göre 195 bin kişi artarak 31 milyon 558 bin kişi, istihdam oranı 0,2 puanlık artışla yüzde 48,4 oldu. Bu oran erkeklerde yüzde 66 iken kadınlarda yüzde 31,2 olarak gerçekleşti.
EV ALMAK HAYAL: KONUT FİYATLARINDA ARTIŞ SÜRÜYOR
Merkez Bankası tarafından Mart 2023 dönemine ilişkin Konut Fiyat Endeksi (KFE) verileri açıklandı. Türkiye’deki konutların kalite etkisinden arındırılmış fiyat değişimlerini izlemek amacıyla hesaplanan KFE martta bir önceki aya göre yüzde 5,4 artarak 809,3 seviyesinde gerçekleşti. KFE, martta yıllık bazda yüzde 132,8 artarken, bu dönemde reel yükseliş yüzde 55,4 oldu. Üç büyük il için KFE değişimine bakıldığında, martta bir önceki aya göre İstanbul, Ankara ve İzmir’de sırasıyla yüzde 4,7, 6,5 ve 6,1’lik artış görüldü.
HAZIRLAYAN: MÜHDAN SAĞLAM
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***