– Seçim belirsizliği ve nakit sıkışıklığına regülasyonlar nedeniyle tıkanan kredilerin eklenmesi sanayiciler arasında endişe yarattı. “Bankalar finanse etmeyecekse kim edecek” diyen reel sektör temsilcileri, belirsizlik durumunun uzaması halinde ticarette dengelerin bozulacağına vurgu yaptı.
Dünya gazetesinin haberine göre, seçimlerin ikinci tura kalması ve bankacılık sistemine peş peşe gelen regülasyonlar, hem bankacılık sektöründe hem de iş dünyasında “piyasalar dondu kaldı” ifadeleriyle tanımlanıyor.
‘DOMİNO ETKİSİ UYARISI’
Gelinen noktada konut, taşıt ve ihtiyaç kredilerinde talepler ya askıya alınıyor ya da 2 hafta önceye göre neredeyse 2 katına yükselen maliyet çıkıyor. Kredi kartından nakit avans kullanımı kapatılırken iş dünyası “Kredi muslukları tek tek kapanıyor” yorumu yapıyor. Bazı reel sektör temsilcilerine göre bu durum piyasalarda ‘domino’ etkisi yaratarak piyasanın nakit dengesini bozabilir.
‘DÖVİZ ALIRLAR DİYE SIKIŞTIRMAK YANLIŞ’
İş dünyasında, “Bankalar finanse etmeyecekse kim edecek” yorumunu yapılıyor. Bazı iş dünyası temsilcileri ise geçmiş yıllarda verilen bazı kredilerin kullanım alanlarının dışına taştığını belirterek “Seçim döneminde para verirsek gider döviz alır, döviz yükselir yaklaşımıyla musluklar kapanıyor. O dönemde yapılan ne kadar yanlışsa bugün piyasanın kredi üzerinden sıkıştırılması da yanlış” dedi. Nakit akışının bozulmasıyla üreticiler, hammaddede ‘enflasyonist’ etki yaratacak bir fiyatlamaya gidilmesinden de endişeli.
SEKİZ OLASI SENARYO
Habere göre, iş dünyasının öngördüğü olası senaryolar şöyle:
-Nakit akışı bozulur, piyasada vadeler hızla düşer
-6 ay vadede ödenmesi gereken borç 1 aya iner
-İşletme sermayesi ihtiyacı artar, parası olan da elinde tutar
-Sürdürülebilir büyüme, refah ve istihdamı düşürür.
-Faizler yukarı gider, işletmeler için tehlikeli.
-Finansman zorluğu ihracatı baltalar.
-Firmaların mali yapısı bozulur, sanayici çarkı döndüremez.
-Sanayicinin krediyle dönme . ihtiyacı var, piyasa kilitlenir.
‘BANKALARDAN KENDİ DÖVİZİMİZİ ÇEKEMİYORUZ’
Reel sektörde finansmana erişimde çok ciddi sorunlar yaşandığını söyleyen İstanbul Tüccarlar Kulübü Başkanı İlker Önel, “Bırakın TL veya döviz kredi çekmeyi kendi dövizimize bile ulaşamıyoruz. Bankalar günlük 5 bin dolarlık sınır getirdiler. Kendi hesaplarımızdaki paramızı çekemiyoruz, ödemelerimizi yapamıyoruz, hem ithalat yaparken hem de ihracat yaparken elimiz kolumuz bağlanıyor. Biz de döviz ihtiyacımızı dışarıdan karşılamak zorunda kalıyoruz” dedi.
Önel, “Şu an biz kendi ithalat evraklarımızı almak için yani ham madde almak için dışarıdan döviz topluyoruz, özellikle de Kapalıçarşı’dan almak zorunda kalıyoruz. Orada da oluşan marj bizi çok zorluyor” diye konuştu. Kredilere getirilen sınırlamaları piyasalara müdahale anlamına geldiğini söyleyen Önel, “Bu durum serbest piyasada istemediğimiz ve piyasayı çok olumsuz etkileyecek bir durum. Beklentimiz tekrar normal ekonomi politikalarına dönüş ve merkez bankasının özellikle de almış olduğu kararların esnetilmesi” diye konuştu.
‘KREDİYE ERİŞEN DÖVİZE GİDİYOR’
Dünya gazetesinde bilgi veren üst düzey bankacılık kaynakları ise bankacılık sistemi üzerine regülasyonlarla pek çok yük bindirildiğine işaret ederek, “Göğsümüzü gere gere Türk bankacılık sistemi sağlam diyoruz. Ama bu kadar menkul kıymet baskısı zarar etsinler demek oluyor” yorumunu yaptı. Bir başka bankacı da kredi faizlerinin baskılandığı mevduat faizlerinde ise sınırların aşıldığı bir ortamda bankacılık bilançosu açısından durumunun iyice zorlaştığına vurgu yaptı. Bir başka üst düzey bankacı ise “Kredi veriyoruz, regülasyon geliyor. Veriyoruz, geliyor. Verilen kredilerin dövize kayması istenmiyor. Ama bir gerçek de var krediye erişen dövize gidiyor. Herkes eller havada kaldı. Vadesi gelen kredi çevriliyor ama şu anda piyasa tam kristalize oldu” dedi.
Bilge Yılmaz ekonomik gidişatı madde madde anlattı: Hala şansımız var, heba etmeyelim
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***