HABER ANALİZ | MEHMET ÖZDEMİR, LONDRA, TR724
İngiltere, iki yıldır hayat pahalılığı ve bundan kaynaklanan seri grevlerle mücadele ederken son aylarda genel durumla hiç uyuşmayan hummalı bir hareketliliğe sahne oluyor. 6 Mayıs Cumartesi günü, geçen yıl tahta çıkan Kral III. Charles’ın taç giyme töreni gerçekleşecek. Birleşik Krallık’a bağlı ülkelerde kutlama havasında geçmesi planlanan tören için adeta seferberlik ilan edilmiş durumda. Şimdiden bayrak ve amblemlerle süslenen Londra caddelerinde adeta festival havası hakim. 8 Mayıs Pazartesi günü ise Kral’ın hediyesi olarak resmi tatil ilan edildi.
‘Altın Küre Operasyonu’ kod adıyla düzenlenecek törenler kapsamında Kral Charles ve eşi Kraliçe Camilla, cumartesi günü Westminster Katedrali’nde taç giyecek. Dünya liderlerinin aralarında bulunduğu 2.000 özel davetlinin katılacağı programın ardından Katedral ile Buckingham Sarayı arasında ‘geçit alayı’ denen ‘taç yürüyüşü’ yapılacak. Kral ve ailesi Saray’ın balkonundan halkı selamlayacak.
Öte yandan, ülke çapında binlerce sokak (yemek) partisi planlanıyor. 7 Mayıs Pazar günü Kraliyet konutunun bulunduğu Windsor’da ünlü isimlerin sahne alacağı bir konser olacak. Bu törenin bir benzeri en son 70 yıl önce, Kraliçe II. Elizabeth için düzenlenmişti.
TÖRENİN MALİYETİ 100 MİLYON STERLİNİ GEÇECEK
Halkın geçim derdiyle kıvrandığı bir ortamda gösterişli programların yapılması bilhassa maliyeti yüzünden eleştiri konusu oluyor. Bu konuda resmi bir açıklama yapılmasa da İngiliz medyası, masrafların 100 milyon sterlini (125 milyon dolar) geçeceğini iddia ediyor. Bir ‘devlet töreni’ olduğu için hükümet bunu halkın vergilerinden finanse edecek.
Amerikan medyası ise bu maliyeti, II. Elizabeth’in 1953’teki taç giyme töreninde harcanan miktarla karşılaştırdı. New York Times’ın hesabına göre, daha kapsamlı ve şaşalı olan o törenin masrafı şimdikinin yarısı kadardı, yani 56 milyon sterlin (o günkü eşdeğer miktar 1,57 milyon sterlin). Ve o zamana kadar monarşinin düzenlediği ‘en pahalı etkinlik’ olarak tarihe geçmişti. Diğer yandan uzmanlar, günümüzde rakamın bu ölçüde artmasını eskiden gerek duyulmayan güvenlik tedbirlerine bağlıyor.
Birleşik Krallık’ta bu tür tartışmalara sebep olsa da taç giyme törenleri her durumda yapılageldi. Örneğin Kral Charles’ın büyükbabası VI. George’un 1937’deki taç giyme töreni, İkinci Dünya Savaşı’nın başlamasından iki yıl önce, ekonomik durgunluğun ortasında gerçekleşmişti. Kraliçe II. Elizabeth 1953 yılında taç giydiğinde de savaş sonrası hayata geçirilen ‘karne’ uygulaması hâlâ devam ediyordu.
WESTMİNSTER’DA İLK TÖREN 1066 YILINDA YAPILDI
Bir hükümdarın, kral veya kraliçe olması için aslında böyle bir merasime ihtiyacı yok; önceki monark ölür ölmez otomatik olarak yenisi yerine geçiyor. İngiltere dışındaki diğer Avrupa monarşilerinde bu tören yapılmıyor. Fakat Buckingham Sarayı için resmi bir program veya gövde gösterisinden çok daha öte anlamlar taşıyor. En önemlisi, yaklaşık bin yıldır sürdürülen bir devlet geleneği ve dini boyutu ağır basan bir merasim olarak kabul ediliyor. Westminster Katedrali’ndeki ilk taç giyme töreni 1066 yılında Kral II. Harold için tertip edilmişti.
Kral’ın taç giyme esnasında oturacağı taht, I. Edward döneminden kalma ve 727 yıllık bir geçmişe sahip. Kral’a takdim edilecek ‘taç, küre ve asa’ üçlüsünün ilk kullanımı da yine aynı döneme kadar uzanıyor. 1649’da çıkan iç savaş sonrasında bu üçlü mücevher takımı eritildi veya ortadan kayboldu. Bugün kullanılan takım 1661’de Kral II. Charles’ın ‘restorasyon’ döneminde yapıldı. Taç giyme törenlerine dair birçok detayın yer aldığı ‘Liber Regalis’ adlı rehber kitap da 1300’lü yıllarda Latince olarak yazılmış. Kral ve Kraliçe’nin geçit alayında bineceği ve 8 atın çekeceği ‘Altın Vagon’ ise 1760 yılında inşa edildi.
İngiltere kralı, aynı zamanda ülkenin dini lideri sayılıyor. Bu sebeple taç giyme töreni kraldan sonraki en üst düzey dini yetkili olan Canterbury Başpiskoposu Justin Welby tarafından yönetilecek. Başpiskopos, dua ve ilahiler eşliğinde kralın göğsüne, alnına ve eline Kudüs’ten getirilen yağ sürerek onu kutsayacak, ardından başına tacını takacak. Kralın tören boyunca giydiği kıyafetler ve kullanacağı aksesuarlara da kutsallık atfediliyor.
OSMANLI’DAKİ ‘KILIÇ KUŞANMA’ MERASİMİNE BENZİYOR
Birleşik Krallık’ta turist rehberliği yapan tarihçi İsmail Efe, bu yönüyle töreni Osmanlı İmparatorluğu dönemindeki ‘taklîd-i seyf’ denen ‘kılıç kuşanma’ merasimine benzetiyor. Osmanlı’da tahta çıkan padişahlar ‘halifelik’ makamına da geldiği için meşruiyetini Eyüp Sultan Camii ve Türbesi’nde yapılan törenle elde ederdi. Padişah, tahta geçtikten sonra ‘Müneccimbaşı’ tarafından belirlenen bir tarihte Topkapı Sarayı’ndan çıkar ve halkın arasından geçerek Eyüp Sultan’a giderdi. Burada Şeyhülislam veya tarikat şeyhleri hükümdara dualar eşliğinde kılıç kuşandırırdı. Bu kılıç, genellikle Hz. Peygamber’in (sas), Hz. Ömer’in yahut Osmanlı padişahlarından birinin kılıcı olurdu.
Kral Charles’ın bu töreni çok önemsediği ve gayet heyecanlı olduğu ifade ediliyor. Çünkü bu günü, annesinin 70 yıl süren hükümdarlığı sebebiyle onun kadar uzun bekleyen başka prens veya prenses olmadı. Galler Prensliği süresince hep bu anı bekleyen Charles, bir taraftan kraliyeti çağa uydurmanın hesaplarını yaptı. Hatta bazı uygulamalarını ‘çağdışı’ bulduğu için annesiyle karşı karşıya geldiği zamanlar oldu.
Charles’ın taç giyme törenine davet ettiği kişileri 2 binle sınırlı tutması, tören yolunun uzunluğu ile görevli asker sayısında kesintiye gitmesi çağa uydurma isteğinin bir yansıması olarak yorumlanıyor. Kraliçe Elizabeth’in taç giyme töreninde 8 bin davetli vardı ve 7 km’lik tören yolu 45 dakikada kat edilmişti. Elbette kesintilerin arkasında ekonomik sıkıntılardan dolayı gelecek eleştirileri azaltma düşüncesi de olabilir.
AYİNDE İLKLER: KADIN RAHİP VE MÜSLÜMANLAR GÖREV ALACAK
Katedraldeki ayin, monarşi tarihinde görülmemiş uygulamalara da sahne olacak. Mesela, cumartesi günkü törende ilk kez kadın rahipler görev yapacak. Ayrıca Kral’a dünyevi ve dini görevlerini temsil eden aksesuarlar (Kraliyet mücevherleri), Hristiyan olmayan kişilerce sunulacak. Bu aksesuarları törenin taç giyme ve kuşanma bölümünde Müslüman, Yahudi, Hindu ve Sih inancına sahip Lordlar Kamarası üyeleri sunacak. Kral Charles’ın koluna takılacak manşetleri Müslüman Lord Syed Kamall takdim edecek.
Siyasi yorumculara göre, Charles’ı bu yeniliklere iten sebepler arasında 20. yüzyılın ortalarından beri halkın kraliyete karşı giderek artan tepkisi var. Gerek modern döneme uygun görülmediği için gerekse vergiye tabi olmayan servetlerinden dolayı özellikle yeni nesil arasında kraliyete olan destek sürekli azalıyor. Söz konusu tepkisel yaklaşım Kral Charles’ın özel hayatındaki skandallar sebebiyle bir kat daha fazla. Charles, bütün dünyanın sevgisini kazanan eski eşi Prenses Diana’dan şimdiki karısı Camilla için ayrılmıştı. Halkın bir kısmı bu ayrılıktan kısa süre sonra Diana’nın bir trafik kazasında ölmesinin sorumluluğunu Charles’a yüklüyor.
YouGov isimli araştırma şirketinin yakın zamanda yaptığı ankete göre, Kral Charles’ın popülaritesi kız kardeşi Prenses Anne, oğlu Prens William ve gelini Prenses Catherine’in gerisinde, 5’inci sırada yer alıyor. Aynı şirketin bir başka araştırmasına göre, halkın yarısından fazlası taç giyme töreninin hükümet tarafından finanse edilmesine karşı çıkıyor, bunun olması gerektiğini söyleyenlerin oranı sadece yüzde 32. Toplumun yüzde 65’i de taç giyme törenini pek önemsemediğini ifade ediyor. Bu arada The Guardian gazetesi, Charles’ın kişisel servetinin 1,8 milyar sterlin civarında olduğunu ileri sürmüştü.
HALKIN ÇOĞUNA GÖRE, KRALİYET MASRAFIN KARŞILIĞINI VERİYOR
Anketlerden Kral’ın lehine olabilecek sonuçlar da çıkıyor. Bir başka YouGov araştırmasına göre, Britanyalıların yarısından fazlası (yüzde 54), kraliyet ailesinin harcanan paranın karşılığını verdiğine inanıyor. Monarşi taraftarları öteden beri sistemin Birleşik Krallık turizmine büyük katkı sağladığı tezini seslendiriyor. Buna karşın katkının miktarı konusunda şu ana kadar bir oran verilmiş değil. Muhalifler bu tezi destekleyen somut bir kanıt gösterilmediğini vurguluyor.
75 yaşındaki Kral Charles, monarşinin geleneksel tavrına aykırı başka adımlar da atmıştı. Kısa süre önce, İngiliz kralların köle ticaretinden ne kadar kazanç elde ettiğinin ortaya çıkması için yapılan bir bilimsel araştırmayı desteklediğini açıklamıştı. Oysa II. Elizabeth, kişisel servetinin öğrenilmesini engellemek için hükümet nezdinde kulis faaliyeti yürütmüştü. Charles’ın monarşiyi ne kadar çağdaşlaştırabileceğini, kamuoyu desteğini hangi seviyeye çıkarabileceğini zaman gösterecek.
Türkiye’de bu haberi engelsiz paylaşmak için aşağıdaki linki kopyalayınız👇
Kaynak: Tr724
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***