– BBC Türkçe 14 Mayıs Cumhurbaşkanı ve 28’inci Dönem Milletvekili Genel Seçimi’ne yurt dışındaki seçmenin rekor katılımının sonuçlara nasıl yansıdığını ele aldığı bir analiz yayınladı. Yüksek Seçim Kurulu (YSK) yurt dışında katılımın yüzde 53’ü geçtiğini duyurmuş, böylece 2011 seçimlerinden bu yana seçime katılım en yüksek seviyeye ulaşmıştı.
Seçim sonuçlarına göre Cumhur İttifakı’nın Cumhurbaşkanı adayı Recep Tayyip Erdoğan yurt dışında oyların yüzde 57,5’ini aldı. Millet İttifakı Cumhurbaşkanı adayı Kemal Kılıçdaroğlu ise ilk turu yüzde 39,6 oy oranıyla bitirdi.
Anadolu Ajansı verilerine göre Erdoğan’ın Mısır, Suudi Arabistan ve Belçika’da yüzde 70’in üzerinde oy aldığını, ana rakibi Kılıçdaroğlu’nun ise en yüksek oy oranına ulaştığı Portekiz’de yüzde 90’ın üzerine çıktığı, Polonya, Çek Cumhuriyeti ve İrlanda’da da yüzde 80’in üzerinde oy aldığı belirtildi.
Yurt içi seçimlerine paralel olarak AKP’nin oy oranları yurt dışında da düştüğü vurgulanan haberde MHP’nin oylarında artış görüldüğünün altı çizildi. 1,5 milyondan fazla kayıtlı yurt dışı seçmenin yaklaşık yarısının yaşadığı Almanya’da seçimlere katılım oranı yüzde 48 civarındaydı. Ülkede oy kullanan seçmenlerin yüzde 65,4’ü Erdoğan’ı tercih etti. Kılıçdaroğlu’nun oy oranı ise yüzde 32,6 oldu.
Almanya’daki Duisburg-Essen Üniversitesi’nden Siyaset Bilimci ve Yurt Dışı Seçimleri ve Seçmeni Uzmanı Doç. Dr. İnci Öykü Yener-Roderburg, BBC Türkçe’ye yaptığı açıklamada bunun beklenen bir sonuç olduğunu belirttti. BBC Türkçe analizinde 1960’lardan itibaren Anadolu’dan geçici işçi olarak Almanya, Avusturya, Hollanda, Fransa ve Belçika gibi ülkelere yerleşen ve “muhafazakar” olarak tanımlanan seçmenler arasında Erdoğan’ın oldukça popüler bir lider olarak yerini korumuş göründüğü yorumunu yaptı. Zira sayılan bu ülkelerde Erdoğan’ın oy oranı yüzde 60’ın üstüne çıktı.
Buna karşın genel seçim sonuçlarına göre tüm bu ülkelerde AKP’nin aldığı oylarda düşüş yaşandığının altı çizilerek AKP’nin oy oranının Belçika’da 11; Hollanda’da 10, Fransa’da 7 ve Almanya’da yaklaşık 5 puan düştüğü anımsatıldı. AKP’deki düşüşe karşılık MHP’nin oy oranlarının yükselmesiyle bu dört ülkede Cumhur İttifakı yüzde 70’e yakın oy oranlarıyla seçimi tamamladı.
DAĞHAN IRAK: TÜRKİYE’DEKİ KADAR SİYASİ GEÇİŞKENLİK YURT DIŞINDA YOK
Seçim sonuçlarını BBC Türkçe’ye değerlendiren İngiltere’deki Huddersfield Üniversitesi Medya ve Beşeri Bilimler Bölümünden Doç. Dr. Dağhan Irak da yurt dışıyla ilgili olarak, “Türkiye’deki kadar siyasi geçişkenlik olan ortamlar değil. Çünkü genelde kimlik üzerinden kurulan pozisyonlar var ya da Türkiye’den gelenlerin Türkiye’de oluşturduğu siyasi fikirler, anlayışlar üzerinden kurulu pozisyonlar var. Bunlar sandığa yansımış görünüyor” ifadesini kullandı.
Doç Dr. Irak, iki parti arasındaki oy geçişleriniyse “MHP de AKP gibi bir kimliği temsil ediyor. Diaspora mensuplarının kültürlerinin saldırı altında olduğunu hissettiklerinde kendiliğinden stratejiye dönüşen bir durum var ve o kemikleşmeyi, korumacılığı temsil eden bir parti. Yurt dışındaki gibi sandık çıkışı anketler yapılmadığından verisiz konuşmak zor ama tahmini olarak AKP’ye kızgın olan ama yine de muhafazakar çizgiden ayrılmayan seçmenler MHP’ye yönelmiş olabilir” sözleriyle değerlendirdi.
Doç. Dr. İnci Öykü Yener-Roderburg da “Bu seçimde MHP ve AKP arasında sandık dayanışması vardı; MHP’nin müşahidi yoksa, AKP’lilerin vardı ve hemen eksiklikler gideriliyordu. Partiler arasında bir tür danışıklı dövüş, ortak mobilizasyon vardı. Çünkü MHP’nin Almanya’da böyle bir yapılanması yok, ülkücü hareketin en fazla 6-7 bin üyesi var. Yüzde 13,9 oy oranına sadece kendi seçmenlerini harekete geçirerek ulaşabileceklerini düşünmüyorum” ifadelerini kullandı.
BAŞER: İNGİLTERE’DE HDP’NİN OY KAYBI SEÇMEN PROFİLİNİN DEĞİŞMESİNDEN OLABİLİR
BBC Türkçe genel seçimlerin yurt dışı sonuçlarına göre CHP’nin oy oranını 6 puana yakın artırdığını, Yeşil Sol Parti (YSP) çatısı altında seçime giren HDP’nin ise 2018 seçimlerine göre 7 puana yakın oy kaybettiğini, bu değişimin en belirgin yaşandığı ülkelerden birinin de İngiltere olduğunu söyledi.
İngiltere’de cumhurbaşkanı seçiminde Kemal Kılıçdaroğlu’nun oy oranı yüzde 79’u geçerken, milletvekili seçiminde CHP yüzde 45’ten fazla oy alarak ilk parti konumuna yükseldi. 2018 genel seçimlerinde yüzde 49’a yakın oy alan YSP’nin oranı ise yüzde 20,9 seviyesine indi.
İngiltere’nin kuzey doğusundaki Durham Üniversitesi’nde Uluslararası İlişkiler bölümünde diaspora çalışmaları konusunda uzman Doç. Dr. Bahar Başer, “İngiltere’deki Türkiyeli diasporanın daha çok Alevi ve muhalif kimliği ön planda olan ve Kürt hareketinin aktif olduğu” gruplardan oluştuğunu belirterek “İngiltere’de Kürt diasporası son derece güçlü ve organize olmuş durumda. Buna rağmen YSP düşük oy aldıysa sandıklara gidenlerin oranı azalmış olabilir. Ya da Türkiye’den yeni göçen kesimin YSP desteği olmayan kesim olduğu düşünülebilir” dedi.
2013 Gezi eylemleri ve 2015 darbe girişiminden sonra, “birçok kesimden insanın Türkiye’de kendilerine bir gelecek göremediği için” yoğun göç ettiği ülkelerden birinin İngiltere olduğunu söyleyen Başer, “Beyaz yakalılar ve öğrenci olarak gelip kalanların yanında binlerce kişi Ankara Anlaşması’yla buraya girişimci olarak geldi. Bu kesimi araştırdığımda gördüm ki, CHP ve benzeri partilere oy veren, AKP politikalarından rahatsız olan – illa ki politize olduğu için değil hayat tarzından dolayı buraya gelen – seçmenler bunlar. Türkiye’de geleceklerini tehlike altında gördükleri için Ankara Anlaşması gibi yollarla buraya geldiler ve onların oyları bu trendleri değiştirmiş olabilir” ifadelerini kullandı.
TİP’İN YUNANİSTAN’DAKİ OYLARI ARTTI
Genel seçimde yurt içinde yüzde 1,7 oy alan Türkiye İşçi Partisi’nin (TİP) bazı ülkelerde Türkiye’deki oy oranının 5-6 katına kadar çıktığını gördüğü ifade edilen analizde Yunanistan’da yüzde 12’ye yakın oy alan TİP’in , İspanya’da yüzde 10,7, İngiltere ve Kanada’da yüzde 8’e yakın oy oranına ulaştığı belirtildi. Doç Dr. Dağhan Irak, “Yeni diasporanın oylarının TİP’e kaydığını” söyledi ve “TİP adında ‘işçi’ olsa da daha okumuş, şehirli, orta sınıfa hitap ediyor. Türkiye’de yüksek oy aldığı yerler de büyük kentler. Birleşik Krallık’a son yıllarda Ankara Anlaşması gibi yollarla gelen insan gönderen bölgeler de buralar odu. Yeni diaspora bu anlamda TİP’e sempati duymuş olabilir” değerlendirmesinde bulundu. (KAYNAK)
Yurt dışında oy kullanma işlemi başladı
Kaynak:
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***