– Arjantin’de Nisan ayında yıllık enflasyon yüzde109’a yükseldi. Güney Amerika ülkesinde milyonlarca kişi temel ihtiyaçlarını karşılayamıyor. Arjantinliler ülkede durumun daha ne kadar kötüye gidebileceğini merak ediyor.
BBC’nin Arjantin muhabiri Veronica Smink’in haberine göre, Yanina isimli Arjantinli için, geçim maliyetinin katlanarak arttığı bir yerde yaşamak yeni bir şey değil. Yanina, Başkent Buenos Aires’te işçi sınıfının yaşadığı bir semtteki küçük bakkal dükkanını 10 yıl önce, yıllık enflasyon yüzde 25’i aşmışken açtı.
DÖVİZ KRİZİNİN ÜZERİNE KURAKLIK EKLENDİ
Enflasyon oranı o günden bu yana arttı ancak Yanina, “İnsanların o zaman hâlâ geçinebildiğini, hatta çevresindekileri ödüllendirebildiğini” söylüyor. Ancak 2018’den bu yana Arjantin’de yıllık enflasyon katlanarak arttı ve Nisan ayında 30 yıldır ilk kez enflasyon oranı yüzde 100’ü aştı. Döviz krizinin ardından, rekor kuraklık da Arjantin’de tarım sektörünü derinden etkiledi.
Arjantin hükümeti, Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) iki kurtarma paketinin koşulu olarak, kemer sıkma önlemleri uygulamaya zorlandı. Rekor kuraklık, ülkenin tarım sektörüne büyük darbe vurdu ve ekonomik krizi kötüleştirdi. Bu durumun Yanina’nın müşterilerinin alışveriş alışkanlıklarını değiştirdiği kesin. Yanina “Müşteriler şu anda sadece gerekli şeyleri alıyorlar” diyor ve aslında onlar şanslı kesim.
ARJANTİNLİLERİN YÜZDE 40’I YOKSULLUK SINIRININ ALTINDA
Arjantin Ulusal İstatistik ve Nüfus Sayımı Enstitüsü’nün verilerine göre Mart ayı itibarıyla Arjantinlilerin yüzde 40’ı yoksulluk sınırının altında yaşıyor. 14 yaş altı çocuklar arasında bu oran neredeyse yüzde 55. Ekonomistler, yüksek enflasyon nedeniyle yoksulların sayısının artmasını bekledikleri uyarısında bulunuyor. Enflasyon, özellikle yoksulları orantısız şekilde olumsuz etkiliyor. Yüksek enflasyonla en çok gıda fiyatları artıyor ve yoksul aileler küçük bütçelerinin daha büyük bir kısmını gıdaya harcamak zorunda kalıyor.
Buna ek olarak, Arjantin’de çalışanların önemli bir kısmı kayıt dışı olarak istihdam ediliyor. Yani maaşlı çalışanlar gibi gelirleri sendikalar, işletmeler ve hükümet arasındaki anlaşmalarla, enflasyon oranında artmıyor. Aynısı, özellikle de Covid-19 pandemisinden sonra kayıt dışı şekilde çalışanlarla birlikte Arjantin’deki iş gücünün yarısını oluşturan esnaf için de geçerli. Ancak bir yerde resmen istihdam edilmiş olmak da Arjantin’de önemli bir koruma sağlamıyor. Görece düşük işsizlik oranına karşın (Yüzde 6,3) maaşların alım gücü önemli ölçüde azaldı.
ASGARİ ÜCRET 350 DOLAR, DÖRT KİŞİLİK AİLENİN AYLIK GIDA MASRAFI 829 DOLAR
Şu anda Arjantin’de asgari ücret neredeyse aylık 350 dolar. Bu, Güney Amerika ülkeleri arasında en düşük ikinci asgari ücret. Ancak Arjantin’de nisan ayında, iki çocuk ve anne ile babadan oluşan bir ailenin gıda masrafı 829 doları buldu. Buna barınma masrafları dahil değil.
Yanina’nın bakkalına, torununa bisküvi almaya giren 37 yaşındaki Cinthia, bir çocuk hastanesinde sekreterlik yaptığını ve düzenli bir işi olduğunu söylüyor. Ancak enflasyona göre ayarlanan kirayla başa çıkamadığı için anne ve babasının yanına taşındığını anlatıyor. Kaynaklarını birleştirmelerine karşın artık ailenin ayda bir kez et yiyebildiğini söylüyor. Cinthia, “Arjantin’de hep enflasyon vardı ama şimdi çalışsan da yoksulsun” dedi.
VERGİ DİLİMLERİ DEĞİŞMEDİĞİ İÇİN ZAMLANAN MAAŞTAN DAHA ÇOK VERGİ ALINIYOR
Göreceli olarak iyi maaş alan Arjantinliler bile geçinmekte zorlanıyor. Hayat koşullarının zorlaşmasının yanı sıra, enflasyonun tetiklediği maaş artışları, hükümet vergi dilimlerini değiştirmediği için halkın daha çok vergi ödemesi anlamına geliyor.
Bir havayolunda kargo müdürü olarak 30 yıl çalıştıktan sonra, iki yıl önce emekli olan 67 yaşındaki lojistik uzmanı Guillermo, çalışma hayatına geri dönmüş. Bunu, hem kendisini hem de çocuklarını geçindirebilmek için yapmış. Guilermo, Buenos Aires’in kuzeyindeki varlıklı Nordelta semtinin yakınlarındaki bir süpermarketteki sohbet sırasında, “Bu yıl torunumun okul ücretini ödemeye başladım, çünkü anne ve babası karşılayamıyordu. Okul ücreti sadece dört ayda ikiye katlandı” diyor ve ekliyor:
“Puro içerdim ama ithal ve fiyatı nedeniyle almayı bıraktım. Her gün 10’lu bir paket alıp, 300 peso (1,29 dolar) öderdim. Şimdiyse fiyatı 4200 peso (18,16 dolar) oldu. Artık alamam.”
Arjantin Pesosu’nun ABD Doları karşısındaki değerinin hızla azalması, ülkede artan enflasyonun bir diğer nedeni. Fiyatları ABD dolarına bağlı ülke dışında tatil ya da yeni otomobil almak, neredeyse zengin Arjantinliler için bile yanına yaklaşılmaz şeyler. Belirsizliğe karşın Arjantinli seçmenler, birçok kişinin yaşamına darbe indiren 1989-90 ve 2001-02 ekonomik krizlerinin bir benzerinin yaşanmaması için dua ediyor. (Kaynak)
Kaynak:
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***