Sinan ŞAHİN
ANTEP – Maraş’ta 6 Şubat’ta meydana gelen depremlerin adeta yerle bir ettiği Antep’in İslahiye ve Nurdağı ilçelerinde TOKİ konutlarının inşası sürüyor. Konutların yapıldığı yer tarım arazisi ve bölgeden fay hattı geçiyor. Artı Gerçek’e konuşan Gaziantep İnşaat Mühendisleri Odası eski Başkanı ve CHP Gaziantep Milletvekili Adayı Gökhan Çeliktürk, TOKİ konutlarının yapıldığı arazinin zeminin uygun yer olmadığı söyledi. İnşaat çalışmalarının hızlandırılmasının yaklaşan seçimlere bağlayan Çeliktürk, “14 Mayıs’ta seçim olmasaydı bu binalar bu denli hızlı yapılmazdı” dedi.
İSLAHİYE’DE ÜZÜM TARLALARI YERİNE KONUT
Deprem yaşamış olan ve bu riskin devam ettiği bölgede bina yapmak için daha çok dağ yamaçları ve dağ eteklerinin tercih edilmesi gerektiğini belirten Çeliktürk, şu uyarılarda bulundu:
“Çünkü buraların zemin yapısı kaya ve daha sağlam. Oralarda yapı yapılması daha güvenli olur. Ama maalesef depremden sonra yaptığımız heyet incelemesinde İslahiye’de ve Nurdağı’nda yapılan deprem konutları, fay hattı üzerinde bulunan verimli tarım arazilerine inşa ediliyor. Özellikle İslahiye’de imara açılan alanın tarıma elverişli kırmızı toprak üzerinde bulunan üzüm tarlaları olduğunu tespit ettik.”
‘4 KAT OLACAK DENİLEN KONUTLAR 7 KAT YAPILIYOR’
“Üstelik en fazla 4 kat olacak denilen deprem konutları, 7 kat olarak yapılıyor. İslahiye ilçesinin sağı ve solu hep dağ. O dağların yamaçlarında sağlam zeminli yerler varken ovada, ekilip biçilebilir alanlarda yapıyor TOKİ bu konutları. Orada hem fay hattı geçiyor hem de zemin sıvılaşması dediğimiz yeraltı sularının seviyesi yüksek. Bu büyük bir yanlış. Yaşanan bunca acıya ve yaptığımız onca uyarıya rağmen bu yanlışlarda ısrar ediliyor. Bundan sonra yaşanabilecek olası bir depremde aynı acıları yeniden yaşayabiliriz.”
‘SEÇİM OLMASAYDI BU BİNALAR BU DENLİ HIZLI YAPILMAZDI’
Depremin hemen ardından deprem bölgesinde inşaat yapmanın büyük bir hata olduğu ifadelerini kullanan Çeliktürk, “Artçı depremlerin çok sık yaşandığı ortamlarda bu binaların temelleri atıldı ve binalar yükseltildi. Artçı depremlerin yaşandığı süreçte demir ve beton arasındaki kaynaşma sağlıklı olmaz. Günlük 4 nokta üzeri 3-4 artçı sallantı olduğunda arada mutlaka boşluklar oluşur. Aderans dediğimiz birbirine yapışma olayı sağlanamaz. Depremden sonra deprem bölgesinde en az 3-4 ay inşaat yapılmamalı. 14 Mayıs’ta seçim olmasaydı bu binalar bu denli hızlı yapılmazdı. İnsan hayatı çok değerlidir. Ne siyasetçinin oy hırsına, ne müteahhittin kar hırsına ne de niteliksiz mühendislik hizmetine bırakılamaz” dedi.
‘DEPREM UYARISI YAPTIK, GEREKLİ ADIMLAR ATILMADI’
Gaziantep İnşaat Mühendisleri Odası Başkanı olduğu dönemde deprem konusunda defalarca uyarılarda bulunduğunu hatırlatan Çeliktürk, şunları söyledi:
“2018 yılında Gaziantep Deprem Master Planı Yol Haritası Çalıştayı’nı yaptık. Türkiye’deki farklı üniversitelerden alanında uzman hocaları Gaziantep’e getirerek tüm kamu kurum ve kuruluşlarını kapsayan bir çalıştaydı bu. 5-6 aylık bir hazırlık sürecinden sonra Gaziantep İnşaat Mühendisleri Odası ve İstanbul Teknik Üniversitesi ortaklığı ile çalıştayı gerçekleştirdik. Çalıştayın sonuç raporu 2018’in Mart ayında çıktı. Bu sonuç raporunda Gaziantep’teki depremselliği, binaların durumunu, deprem öncesi, deprem sırası ve sonrası neler yapılması gerektiği konusunda yol gösterici bir sonuç raporu çıkardık. Bu çalıştayın içerisinde depremde büyük zarar gören Nurdağı ve İslahiye ilçelerine de kapsamlı bir şekilde yer verdik. Bu ilçelerin fay hattının üzerinde yer aldığını, orada 3-4 kattan fazla yapı yapılmamasını ve fay hattı üzerinde ve hizasında belli bir mesafeye kadar yapılaşmaya izin verilmemesini belirtmiştik. Sonuçları Gaziantep Büyükşehir Belediyesi ve Valiliği ile paylaştık. Bununla ilgili olarak 2 kez protokol imzaladık fakat bütçeden dolayı bunlar kâğıt üzerinde kaldı. 2 ilçe için 2018 yılında defalarca deprem uyarısı yaptık, gerekli adımlar atılmadı.”
‘ORTA HASARLI YAPILAR İÇİN YIKIM TALİMATI VERİLMESİ BİLİME UYGUN DEĞİL’
Çeliktürk, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın orta hasarlı yapıların yıkılması yönünde verdiği talimatı da eleştirdi.
Depremin ardından yapılan hasar tespit çalışmalarının doğru yapılmadığını söyleyen Çeliktürk, şunları söyledi:
“Deprem sonrasında yapılan hasar tespit çalışmalarının ilki Ön Tespit Çalışması’dır. Bu çalışma ancak elde çekiçle olur. Bu dünyanın her yerinde böyledir. Çekiçle çatlağın derinliğine ve genişliğine bakılır. Bu gözle yapılan bir çalışmadır ama binanın depreme dayanıklı olup olmadığını bilimsel bir çalışma olmadan söyleyemeyiz. Bunun adı Deprem Performans Analizi’dir. Bu yapılmadan bir binaya dayanıklı diyememeyiz. Ağır hasarlı yapılarda demirin taşıma kapasitesinde eğilme ve burkulma meydana geldiği için güçlendirme yapılamaz. Ancak orta hasarlı yapılarda bilime uygun bir şekilde güçlendirme yaparak ayakta tutma imkanımız varken Cumhurbaşkanı’nın, ‘Yıkın’ talimatı vermesi akla mantığa uygun değil. Bu kesinlikle doğru ve bilimsel bir yaklaşım değil.”
‘ÜLKENİN 1’İNCİ GÜNDEM MADDESİ DEPREM OLMALI’
Çeliktürk, son olarak şunları söyledi: “Ülke seçim gündemine girdi ancak ülkenin 1’inci gündem maddesi deprem olmalı. Resmi olarak 50 bin dolayında can kaybı olduğu açıklandı. Bölgenin büyüklüğü ve depremin etki alanı göz önüne alındığından yaşanan can kaybı bu rakamın çok çok üstünde. Her gün sahadayız ve hala enkazına girilmemiş binalar var. Hiçbir müdahalede yapılmadan öylece duran binalar var. Bizim bir an önce devlet eliyle oralara girmemiz gerekiyor. Bunu yaparken de bilimi gözardı etmememiz lazım. Çünkü bu tür binaların enkazı asbest gazı üretir ve o da zehirlidir. Bu enkazları taşırken gerekli önemler alınmadığı taktirde ciddi bir gaz açığa çıkar ve bu da iş ve işçi sağlığı açısından büyük bir tehdit oluştur. Kısacası depremin son bulması yetmez. Deprem, tüm etkileri ortadan kalkıncaya kadar gündemin ilk maddesi olarak kalmalı.”
Kaynak: Artı Gerçek
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***