İsrail’in yaz için saatleri bir saat ileri aldığı günün (26 Mart, Pazar) ilk akşamı İsrail Başbakanı Netanyahu, o andan itibaren olacakları tahmin edebilseydi muhtemelen imtina edeceği adımı attı ve aylardır direttiği yargı reformu uğruna Savunma Bakanı Gallant’ı görevden aldığınu duyurdu.
Başbakan’ın saat 20:00 sıralarında yayımladığı kısa açıklama, Gazze sınırındaki kibbutzlardan Hayfa’ya kadar ülkedeki tüm WhatsApp gruplarını hareketlendirdi, İsraillileri yollara döktü… Üniversitelerin süresiz grev kararı sokaktaki öğrenci sayısını misliyle arttırdı.
Hebrew Üniversitesi’nde Bilgisayar Mühendisliği ve Tıp bölümlerinde çift anadal yapan Amit Eyal için bu kararın fazla bir önemi yoktu; zaten haftalardır protestolara katılıyordu. Pazar gecesi Serbestiyet için ‘Bibi’ Netanyahu’nun ve Knesset’in önünden videolar ve fotoğraflar gönderdi. Elinde meşale tuttuğu kendininkiler de dahil:
Amit siyasi olarak kendisini merkezde tanımlıyor.
Merkez ne oluyor tam olarak?
“Yani ülke içi meselelerde liberal/sol, dış meselelerde sağ”
Amit, Ocak ayı sonundan beri protestolara katılıyor:
“Bu iş benim için çok spontane başladı. Mahalledeki birkaç kişinin benimkinden 5 dakika uzaklıkta bir evin önünde toplandığını ve elde bayraklarla sloganlar atmaya başladığını fark ettim.”
Amit Eyal’in oturduğu tarihi mahalle, Beit Ha-Karem diye bilinen, Kudüs’ün güneybatısında üst sınıf sekülerlerin çoğunlukta olduğu bir yer. Protestocuların önünü doldurduğu evde ise, Kudüs’ün eski Belediye Başkanı ve şimdi Netanyahu’nun koalisyon hükümetinde Ekonomi Bakanlığı yapan Nir Barkat oturuyordu.
“Git Netanyahu’yu ikna et”
Nir Barkat, aynı onun gibi Hebrew Üniversitesi’nde Bilgisayar Mühendisliği okumuş olan Amit’e göre, kabinenin diğer üyelerine nazaran daha makul ve ılımlı bir isimdi. Protestocu komşuları geçen haftalar içinde ara ara Ekonomi Bakanı’nın evinin önünde “Git Netanyahu’yu ikna et” demek için toplanmıştı.
“Darbeyi durdur” ve “Ekonomiyi kurtar” pankartlarıyla Bakan Barkat’ın komşuları.
Amit’in Pazar öğle saatlerinde ilk durağı yine bu stratejik protesto noktası olmuş:
Bu çabalardan mı bilinmez, Bakan Barkat Pazar gecesi yaptığı açıklamada “İsrail Devleti ve insanları her şeyden önce gelir, süreci dondurma ve yeni bir yol çizme kararı vermesi durumunda Başbakan’ı destekleyeceğim. Reform gerekli ama asla iç savaş pahasına değil” dedi ve ateşi düşürdü.
Amit’in sonraki istikameti, Netanyahu’nun Kudüs şehir merkezinde bulunan Gazze Caddesi’ndeki eviydi. Burası Beit Ha-Karem’den bir saatlik yürüme mesafesindeydi. Yazmaya devam etti:
“Savunma Bakanlığı ülkede hayli değer atfedilen bir kurum. Gallant’ı kovana kadar yargı reformundan geri adım atması yeterliydi birçok protestocu için. Ama şimdi artık istifa etmeden, bu kaos ertelense de bitmez.”
Daha sağ tandanslıyım dedin dış politikada. İsrail’in dışarıdan zayıf gözüktüğünü düşünmüyor musun? Sokağa çıkarken bunları da düşündün mü?
“Düşündüm. Asıl bu yargı tasarısının kendisi İsrail’in güvenliğini tehlikeye atıyor. Ki zaten genel olarak, ordu ve polis de protestoculardan ayrı fikirlere sahip değildir.”
Bünyamin Netanyahu’nun evinin önündeki protestolara katılan bir arkadaşım daha vardı: Gaya Elon. Perşembe ve Cumartesi günü klasikleşmiş olan gösterilere düzenli olarak katılmıştı.
Türkiye’deki dizi ve sanatçıları takip eden, balayını burada geçirmeyi planlayan Gaya, özellikle Instagram’da çok aktifti. Hislerini şöyle tarif ediyor:
“En heyecanlı günlerimden biri. Uzun süre bu meseleye dair sessizliğini korumuş ve en sonunda dayanamamış insanların arasındaydım. Çok çeşitliydi. Yerleşimcilerle, Merkezden, güneyden insanlarla tanıştım. Meretz’e de (sol) Smutrich’e de (Yamina) oy vermiş olanlar vardı.”
Amit ve Gaya birbirinden habersiz Knesset’e, yani meclis binasına doğru yol alırken, biraz da olanları evinden izleyenlerle konuştum.
İsrailli Arap Emir Kaduri: “Evde mi kalsak, sokağa mı çıksak bilemedim”
Protestolar işçiden öğrencilere, Handmaid’s Tale kostümlü kadınlara kadar İsrail toplumunun daha geniş kesimlerine sirayet etti. Pilotlar, ekonomistler, gazeteciler, doktorlar ve eğitimciler, sekülerler ve dindarlar; herkes oradaydı. Ama ülkede Başbakan Bünyamin Netanyahu’ya en uzak duran topluluk olan Araplar, protestolar boyunca kitle halinde katılım sağlamadı.
İsrailli Arapların gençlik örgütlerinden Atidna’nın liderlerinden 24 yaşındaki Emir Kaduri, Nahev şehrinden olanları evden izliyordu.
“Bana çok sorma Enis çünkü ne buradaki Arap liderler ne olup bittiğini, bizim için ne anlama geldiğini söylüyor; ne de Arap toplumu ne yapması gerektiğini biliyor. Evde mi kalsak, sokağa mı çıksak bilemiyorum. Ben bu işin dönüp dolaşıp Arap toplumunun başına patlamasından endişe ediyorum.”
Knesset önünde sabahlama mesaisi
Kudüs’ün kalbine geri dönelim. Meclis binası Knesset önündeki protestolar, birçok gösterici için artık son duraktı. Gaya, orada “yanlış nesle çattın” dizeleriyle şarkı söyleyen gençlerin videosunu Serbestiyet’e gönderdi.
Günün yorgunluğuyla yavaş yavaş yere çöken üniversite öğrencileri, mont ve pikeleri altlık yapıp meclis dibinde kamp kurmaya geçti. Amit de bu fotoğrafı attı:
Amit Eyal, sabaha karşı ara ara baktığı telefondan bana verdiği cevaplarda olumlu bir sonuç çıkacağından emindi:
“Kesinlikle geri adım atacaklar. Ama benim kanaatim, İsrail toplumunun içindeki uyuyan devi uyandırdılar artık. Bir daha uyutamazlar.”
Ve Pazartesi akşamüstü Netanyahu, reform tasarısını yaza kadar geri çekme kararı almaya ikna oldu. Grevlere ara verildi, protestocular eve döndü. Amit meseleyi şöyle bağladı:
“Ocaktan beri katıldığım bu gösteriler ilk protesto deneyimimdi. Tek olmayacak. Galibiyet duygusu müthiş, en azından ilk rauntta.”
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***