Reuters haber ajansı, Türkiye’deki Kürt seçmenlerin 14 Mayıs’ta yapılacak Cumhurbaşkanlığı ve TBMM milletvekilliği seçimlerinde oynayabileceği role ilişkin bir analiz yayınladı.
Analizde uzun zamandır Türk siyasetinde arka plana itildiklerini hisseden Kürtler’in kıran kırana geçmesi beklenen 14 Mayıs seçimlerinde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 20 yıldır uzun süredir devam eden iktidarının sona erip ermeyeceğinde belirleyici bir rol oynayabileceği yorumu yapıldı.
Anketlerin Erdoğan’ın iktidardaki Cumhur İttifakı’yla muhalefetteki Millet İttifakı arasında hassas bir denge olduğunu gösterdiğini belirten Reuters, Kürt partisi HDP’nin, hakkındaki kapatma davası nedeniyle yeni bir parti altında kendini tekrar oluşturması gerekliliğine rağmen belirleyici olabileceğini vurguluyor.
Diyarbakır’da Nevruz kutlamaları için toplanan Kürtler arasında bulunan Erdoğan muhalifleri, 14 Mayıs seçimlerinde Erdoğan’ın mağlup edilebileceği olasılığı hakkında iyimserdi.
36 yaşındaki siyasi aktivist Zeynep Diyar, Reuters’a, “Rejimin gitmesini bekliyoruz ve bunun için mücadele edeceğiz. Seçimler için umudumuz yüksek. İnsanlarımız tüm renkleriyle birarada duruyor” dedi.
Hızla yükselen enflasyon ve hükümetin Şubat ayında meydana gelen ve en az 48 bin kişinin ölümüne yol açan depremlerden sonra yeterince hızlı harekete geçememesinin kamuoyunda yarattığı tepkiler, Erdoğan ve AKP’nin şimdiye kadarki en zor seçim yarışıyla karşı karşıya kalacağı anlamına geliyor.
Erdoğan’ın yıllar boyunca Türkiye nüfusunun yüzde 20’sini oluşturan Kürtler’e yakınlık gösterdiğini yazan Reuters, Kürt haklarının iyileştirilmesi, ekonomik kalkınma ve Kürt militanlarla çatışmaların sonlandırılacağı sözleriyle Güneydoğu’daki Kürtler’in desteğini topladığını kaydediyor.
Ancak Erdoğan hükümetinin giderek daha milliyetçi bir çizgiye kaymasıyla Kürtler’in verdiği desteğin erimeye başladığını hatırlatan Reuters, Erdoğan muhaliflerinin Cumhurbaşkanı adayı olarak arka çıktığı CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’na destek toplamak için HDP’yle temasa geçtiğini belirtiyor.
“Özgürlük ve eşitlik”
Diyarbakır’daki Nevruz kutlamaları sırasında Reuters’a konuşan Zeynep Diyar, “Talebimiz özgürlük ve eşitlik” dedi ve HDP’nin Kılıçdaroğlu’na cumhurbaşkanı adayı olarak destek vermesi durumunda oyunu Kılıçdaroğlu’ndan yana kullanacağını söylüyor.
Kamuoyu yoklamalarına göre yüzde 10’dan fazla oy potansiyeline sahip olan HDP, Türkiye’yi kimin yöneteceği ve Erdoğan’ın bir zamanlar ekonomik büyümeyi ve inşaat patlamasını körükleyen, ancak şimdi resmi verilere göre yüzde 55’in üzerinde enflasyona neden olan ekonomi politikalarının devam edip etmeyeceğini belirleyecek seçimlerde kilit rol oynayabilir.
TBMM’deki üçüncü büyük parti olan HDP, muhalefetin, Kürt haklarına destek olması talebinde bulunuyor. Pazartesi günü Kılıçdaroğlu’nun Meclis çatısı altında ziyaret ettiği HDP’nin bu hafta içinde CHP liderinin cumhurbaşkanlığı adaylığını destekleyip desteklemeyeceğini açıklaması bekleniyor.
HDP Diyarbakır Milletvekili İmam Taşçıer, Kılıçdaroğlu’nun “Kürt sorunu” olduğunu kabul ettiğini söyledi. Reuters’a göre bu söylem, Erdoğan’ın iktidarının önceki yıllarında Kürt seçmenin desteğini almaya çalıştığı dönemde kullandığı dili anımsatıyor.
Taşçıer, şimdiyse Erdoğan’ın “özgürlükleri, demokrasiyi, insan haklarını ve Kürt sorununu elinin tersiyle ittiğini” söyledi.
HDP Milletvekili Taşçıer, üç ay önce Meclis’teki konuşmasını Türkçe yerine Kürtçe yaptığı için TBMM Başkan tarafından uyarıldığını hatırlattı.
Diyarbakır’daki Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden öğretim üyesi Vahap Coşkun, “Hem Kürt hem de muhafazakar seçmenlerle köprü kurma çabaları göz önünde bulundurulduğunda HDP seçmenlerinin Kılıçdaroğlu’na oy vermekte zorlanacaklarını sanmıyorum” dedi.
“Yaraları sarın”
Anket firması SAMER’in 2022 yılı sonunda yaptığı bir kamuoyu yoklaması, Güneydoğu’da AKP’ye verilen desteğin 2018 yılından bu yana gerilediğini ortaya koydu. Aynı anket, HDP’ye verilen desteğinse güçlü olduğuna işaret etti.
AKP Diyarbakır İl Başkanı Şerif Aydın, Reuters’a, anketlerin yanıltıcı olduğunu söyledi ve depremlerin ardından hükümete yöneltilen eleştirileri reddetti.
Aydın, “Elimizden gelenin en iyisini yapmaya çalıştık, halkımız yaraların sarılması için bu ülkedeki tüm politikacılar arasında sadece Recep Tayyip Erdoğan’a güveniyor” dedi.
Ancak diğer kentlere oranla depremden daha az etkilenmiş olsa da bazı Diyarbakırlılar, hükümetin başarısız olduğu görüşünde. Reuters’a konuşan 55 yaşındaki Mehmet Bektaş, “Eğer önlem almış olsalardı bu kadar insan ölmezdi” dedi.
Hukuki zorluklarsa 2018 seçimlerinde yaklaşık yüzde 12’lik oy oranı sağlayan HDP’nin 14 Mayıs seçimlerinde oynaması beklenen rolü sekreye uğratabilir.
PKK militanlarıyla bağlantısı olduğu gerekçesiyle hakkında açılan kapatma davası süren HDP, suçlamaları reddediyor. HDP, seçim hazırlıklarını aksatacağı gerekçesiyle Anayasa Mahkemesi tarafından 14 Mart’tan 11 Nisan’a ertelenen sözlü savunmasının daha ileri bir tarihe ertelenmesi için yeniden başvuruda bulundu.
HDP yetkilileri, sözlü savunmanın ileri bir tarihe ertelenmemesi durumunda partinin nasıl bir yol izleyeceği konusunda açıklama yapmayı reddetti. Ancak basında yer alan haberlere göre HDP, destekçilerinden, Yeşil Sol Parti’ye oy vermelerini talep edecek.