– Kuzey Kore ve Çin’in Asya-Pasifik bölgesinde artan askeri etkinlikleri iki eski düşman olan Güney Kore ve Japonya’yı aralarındaki sorunları çözmeye zorlamış görünüyor. Güney Kore Dışişleri Bakanı Park Jin, 1910-1945 yılları arasındaki Japon işgali döneminde zorla çalıştırılan Korelilere ödenecek tazminatı Güney Kore firmaları tarafından oluşturulacak bir fonun karşılamasını önerdi.
TAZMİNATLARIN ÖDENMESİ İÇİN VAKIF KURULACAK
Park Jin konuya ilişkin açıklamasında, Seul hükümetinin desteğiyle oluşturulacak vakfın, savaş döneminde Japon firmalar için çalışan 15 Korelinin tazminatını ödeyeceğini belirtti. 2018’de Güney Kore Yüksek Mahkemesi tarafından ilan edilen bir karar, Güney Koreli mağdurlara Japon firmaların tazminat ödemesine hükmediyordu. Söz konusu kararla birlikte, Güney Koreli özel sektör firmalarının da katkılarıyla oluşturulacak fon, mahkemenin hükmettiği tazminatları ödeyecek.
PARK JIN: SORUNLARIN ÇÖZÜMÜ İÇİN TARİHİ BİR FIRSAT
Park, söz konusu adımın, “Güney Kore ve Japonya arasındaki çatışmaların ve nefretin aşılmasında tarihi bir fırsat penceresi anlamına geldiğini” vurguladı. Geleceğe odaklı ve uzlaşmaya dayalı ikili ilişkilerin geliştirilmesi anlayışıyla hareket edilmesi gerektiğine değinen Dışişleri Bakanı, Japonya ve Güney Kore’nin ilişkilerinin durağanlıktan çıkması gerektiğinin altını çizdi.
GÜNEY KORE’DE MUHALEFET KARARA TEPKİLİ
Japonya’nın tazminat ödemesine hükmedilen Güney Korelilerden bazılarının avukatı olan Lim Jae-sung, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada söz konusu adımı eleştirerek kararı, “Zorla çalıştırma konusunda tek bir yen bile ödemeyeceğini söyleyen Japonya’nın tam bir zaferi” diye niteledi. Öte yandan ana muhalefetteki, Demokrat Parti vakıf kurulmasına ilişkin planı ‘itaatkar diplomasi’ diye niteledi. Parti sözcüsü An Ho-young yaptığı açıklamada, “Bugün bir utanç günü” dedi. Parti sözcüsü, “Savaş suçlarına bulaşmış Japon şirketlerin, kımıldamadan müsamaha gördüğünü ve Japon hükümetinin, geçmiş açıklamaları tekrar etme lütfunu göstererek bir sorunu ortadan kaldırmayı başardığını” vurguladı.
JAPONYA: VAKFA KATKIDA BULUNMAK İSTEYEN JAPON FİRMALARA İZİN VERECEĞİZ
Kararın duyurulmasının ardından konuşan Japonya Dışişleri Bakanı Hayaşi Yoşimasa ise “Seul hükümetinin kararını memnuniyetle karşıladıklarını” dile getirdi. Hayaşi, “Kurulacak vakfa katkıda bulunmak isteyen Japon firmalara izin verileceğini” belirtti ve bu kararla iki ülke arasında dostane ilişkilerin geliştirilmesinin önünün açılacağını sözlerine ekledi. Japon Başbakan Fumio Kişida’ya yakın bir kaynak gazetecilere, ABD’nin her iki ülkeye de uzlaşmaları için baskı yaptığını ama Güney Kore’nin uzlaşma çabasını tetikleyen ana faktörün Kuzey Kore’den gelen jeopolitik tehdit olduğunu söyledi.
ABD SORUNLARIN ÇÖZÜMÜ İÇİN BASKI UYGULUYORDU
İki ülke arasındaki zayıf ilişkiler, Çin’in artan gücüne ve Kuzey Kore’nin genişleyen askeri kapasitesinden kaynaklanan tehditlere karşı müttefikleriyle daha birleşik bir cephe kurmak isteyen ABD için bir endişe konusuydu. ABD Başkanı Joe Biden söz konusu kararın ardından yaptığı açıklamada, “ABD’nin en yakın iki müttefiki arasında çığır açacak bir işbirliği” adımı atıldığını vurguladı. Biden, söz konusu adımla “Kore ve Japon halkı için daha güvenli ve müreffeh bir gelecek oluşturulabileceğini” sözlerine ekledi.
2018’DE TAZMİNATA HÜKMEDİLMİŞ ARDINDAN İLİŞKİLER GERİLMİŞTİ
Güney Kore Yüksek Mahkemesi’nin 2018’de Japon şirketlerine yönelik zorla çalıştırma tazminatına hükmetmesinin ardından iki ülke arasındaki ilişkiler son yılların en düşük seviyesine gerilemişti. Söz konusu davalarda mahkeme 15 Güney Korelinin tazmin edilmesi gerektiğine hükmetse de hiçbirine ödeme yapılmamıştı.
DÜNYACA ÜNLÜ ŞİRKETLER JAPON AMBARGOSUNU BAYPAS ETMEK ZORUNDA KALMIŞTI
O dönemde Japonya, tazminat sorununun iki ülke arasında imzalanan 1965 anlaşmasıyla çözüldüğünü ileri sürmüş ve tutumunda bir değişikliğe gitmemişti. Ardından Tokyo yönetiminin, akıllı telefon ekranlarında ve çiplerde kullanılan yüksek teknolojili ürünlerin Güney Kore’ye ihracatı üzerindeki kısıtlamaları sıkılaştırmasıyla, anlaşmazlık ticari boyut da kazanmıştı.
Söz konusu kısıtlamalardan Samsung Electronics , SK Hynix ve LG Display gibi Güney Koreli teknoloji firmaları etkilenmiş ancak bu firmalar diğer ülkeler üzerinden ambargoyu baypas etme yoluna gitmiş, bazıları da yerel firmalar kurarak Güney Kore ile yaşanan siyasi anlaşmazlığın ekonomik yansımalarını azaltmaya çalışmıştı.
ARALIK 2022’DE İLK ADIM ATILMIŞTI
Kasım 2022’de Kamboçya’da bir araya gelen Güney Kore lideri Yoon Suk Yeol ve Japonya Başbakanı Kişida Fumio, sorunun bir an önce çözülmesine yönelik işbirliği yapılması mutabakatına varmıştı. Japonya’da iktidar ortağı Komeito Genel Başkanı Yamaguçi Natsuo, aralık 2022 sonunda Seul’da Güney Kore Devlet Başkanı Yoon Suk Yeol ile görüşmüştü.
Görüşme sonrası Yamaguçi, Koreli lider Yoon’un, “İki ülke arasındaki ilişkilerin en iyi durumda olduğu zamanlara dönmek istediklerini” dile getirmişti. Japonya’nın Kore Yarımadası’nı kolonileştirdiği 1910-1945 döneminde “zorla çalıştırılan Koreli işçiler” konusu, Doğu Asya’nın iki komşusu arasındaki hassas sorunlardan biri olarak biliniyor. (DIŞ HABERLER)
Güney Kore, Kuzey Kore’yi yeniden ‘düşman’ ilan etti
Kaynak:
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***