Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimlerinin 14 Mayıs Pazar günü yapılmasına ilişkin kararnameyi imzaladı.
Erdoğan bugün Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde kararnameyi imzaladıktan sonra yaptığı açıklamada, “Anayasa’mızın 116’ncı maddesinin verdiği yetkiyle 18 Haziran 2023 tarihinde yapılması gereken Cumhurbaşkanı ve milletvekili seçiminin 14 Mayıs’ta yenilenmesi kararını imzaladım” dedi.
Karar Resmi Gazete’nin bugünkü mükerrer sayısında yayımlandı. Erdoğan, bundan sonra da Yüksek Seçim Kurulu’nun iki aylık seçim takvimini başlatacağını kaydetti.
Erdoğan, seçimlerin yenilenmesi kararının hayırlı olmasını dileyerek, “14 Mayıs’ı 6 Şubat yıkımının izlerini silecek hayırlı bir yarışa dönüştürmek istiyoruz” dedi.
AKP’nin yürüteceği seçim kampanyası süreciyle ilgili ise Erdoğan, deprem felaketi dolayısıyla müziksiz bir kampanya süreci yürüteceklerini ve AKP’ye milletvekilliği adaylığı başvurusu yapacak herkesten AFAD’a bağış yapmalarını isteyeceklerini dile getirdi.
“Ülkemizin seçim gündemini bir an önce geride bırakması şarttır”
Erdoğan konuşmasında ayrıca seçimleri 1 ay öne çekmelerine neden olan gerekçeleri de sıraladı.
18 Haziran’da üniversite sınavının yapılacağını, hac mevsimi olduğunu ve okulların kapanmasıyla tatil dönemimin başlayacağını söyleyen Erdoğan, “Alternatif olarak 14 Mayıs’ı teklif ettik. Demokrasi geçmişimiz bakımından anlamlı bir yıldönümüne de tekabül eden bu tarihin milletimiz nezdinde hüsnü kabul gördüğünü biliyoruz” dedi.
11 ilde 14 milyon kişiyi doğrudan etkileyen depremde 47 binin üzerinde kişinin hayatını kaybettiğini, 115 binden fazla kişinin de yaralandığını söyleyen Erdoğan, bir yıl içinde 244 bin konut, 75 bin köy evinden 319 bin haneyi tamamlayarak hak sahiplerine teslim etmek istediklerini kaydetti.
Ülke genelindeki kentsel dönüşüm projelerini de hızlandıracaklarını anlatan Erdoğan, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Depremin doğrudan ve dolaylı etkilerinin üstesinden bir an önce gelerek, bölgeyi ve ülkemizi en kısa sürede normalleştirmenin yolu güçlü bir siyasi irade tarafından alınacak kararların dirayetle uygulamasından geçiyor. Seçim sürecinin uzamasının beraberinde getireceği siyasi gerilimler ve belirsizlikler ister istemez deprem yaralarının sarılmasına ve ülkenin kayıplarının telafisine yönelik çalışmaların aksamasına yol açma riski taşıyor.”
Erdoğan Millet İttifakı’nın Cumhurbaşkanı adayını belirleme sürecinde yaşanan tartışmaları “aymazlık” olarak nitelendirerek, “Türkiye’nin ne vakit kaybına ne dikkat dağınıklığına ne de enerjisini gereksiz yere harcamaya tahammülü vardır. Ülkemizin seçim gündemini bir an önce geride bırakması şarttır. Türkiye 6 Şubat depremlerinin yol açtığı yıkıntıları tamamen kaldırmadan, ekonomik, sosyal ve psikolojik kayıplarını tümüyle telafi etmeden geleceğine güvenle bakamaz” dedi.
Seçim sürecinde gündemlerinin deprem felaketinin yaralarının sarılması olacağını belirten Cumhurbaşkanı, deprem bölgesini tekrar dolaşacağını kaydetti.
Bundan sonraki süreç
Erdoğan’ın bugünkü açıklamasının ardından karar ilk olarak Resmi Gazete’nin mükerrer sayısında yayımlandı. Bunun ardından Yüksek Seçim Kurulu (YSK) yarın toplanarak kararı hüküm altına alacak.
YSK’nın daha sonra bir kez daha toplanması, seçim takvimini kesinleştirmesi ve kamuoyu ile paylaşması bekleniyor.
Seçim takviminde ise 10 Nisan’da siyasi partilerin milletvekili aday listelerini YSK’ya teslim etmeleri gerekiyor. Milletvekili adayı olmak isteyen kamu görevlileri 16 Mart’a kadar istifa edecekler. 19 Nisan’da ise kesin milletvekili aday listesi ilan edilecek.
Cumhurbaşkanı kesin aday listesi ise 2 Nisan’da Resmi Gazete’de yayımlanacak ve 3 Nisan’da adayların oy pusulasında yerlerinin belirlenmesi için YSK’da bir kura çekilecek.
14 Mayıs’taki ilk turda Cumhurbaşkanı adaylarından biri seçilemezse, yani adaylardan biri geçerli oyların yüzde 50’sinden 1 fazla oy alamazsa, Cumhurbaşkanlığı seçimi 28 Mayıs 2023 Pazar günü tekrarlanacak.
Depremzedelerle ilgili düzenleme
Bu arada Resmi Gazete’de bugün yayımlanan Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile, OHAL bölgesinde deprem sebebiyle yerleşim yerini değiştiren kişilerin haklarının korunacağı açıklandı.
Yani buna göre depremzedeler başka bir ile göç etmişlerse, seçmen listeleri askıya çıktıktan sonra kendilerine tanınan süre içinde oy kullanmak için adres değişikliği yapabilecek.
Diğer yandan İçişleri Bakanlığı’na bağlı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü dün yaptığı açıklamada, afetzede vatandaşların yerleşmeleri için gösterilen “karavan, çadır, prefabrik evler, yurt, huzurevi gibi yerler”e nüfus müdürlükleri, e-Devlet ve Nüfusmatikler üzerinden yerleşim yeri adres beyanı yapabileceklerini duyurmuştu.
Böylece deprem bölgesinde konutlarda yaşamayan depremzedeler adres kayıtlarının olduğu ilde oy kullanabilecek, hak kaybına uğramayacak.
YSK parmak boyası talebini reddetti
Öte yandan, dün akşam YSK, İYİ Parti’nin seçimlerde parmak boyası kullanılması talebini reddetti.
İYİ Parti’nin YSK Temsilcisi Mustafa Tolga Öztürk, “seçimlerde parmak boyası uygulansın” talepleri hakkında, YSK’nın yasal düzenleme gerektiği gerekçesiyle “işlem yapılmasına yer olmadığı” kararı verdiğini duyurdu.
Öztürk sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, Kurula başvurarak Cumhurbaşkanı Seçimi ve 28. Dönem Milletvekili Genel Seçimi’nde Anayasa’nın 79’uncu maddesi gereğince “parmak boyası”nın uygulanmasını talep ettiklerini belirtti.
Öztürk, YSK’nın yasal düzenleme gerektiği gerekçesiyle talep hakkında işlem yapılmasına yer olmadığı yönünde karar verdiğini kaydetti.
Türkiye’de parmak boyası en son 2009 yerel seçimlerinde kullanılmıştı. Olası hile ve mükerrer oy kullanımlarının önüne geçmek için, Filipinler, Etiyopya ve Uganda gibi ülkelerde de kullanılan “seçim mürekkebinde” silinmesi zor olan gümüş nitrat, demir, sülfat gibi kimyasallar bulunuyor.