– Ukrayna savaşının yıldönümünde Birleşmiş Milletler Genel Kurulu (BMGK), Rusya’ya ‘kayıtsız, şartsız ve hemen’ Ukrayna topraklarından çekilme çağrısında bulunan karar tasarısını oy çokluğuyla kabul etti. Oylamada çekimser kalan Güvenlik Konseyi daimi üyesi Çin ise ayrı bir açıklama yaparak taraflar arasında ateşkesin sağlanması ve sorunun barışçıl yöntemlerle çözülmesi için çağrıda bulundu.
193 ülkeden oluşan BMGK’de yapılan ‘Özel ve Acil Ukrayna Oturumu’nda’ Rusya’yı Ukrayna’dan derhâl ve kayıtsız şartsız çekilmeye çağıran tavsiye kararı 32 çekimser ve yedi hayır oyuna karşı 141 oyla kabul edildi. İki gün süren oturumda, Rusya, Belarus, Mali, Suriye, Nikaragua, Eritre, Kuzey Kore hayır oyu kullanırken, Küba, Cezayir, Ermenistan, Bangladeş, Bolivya, Çin, Hindistan, Pakistan, İran, Kazakistan, Özbekistan, Sudan, Uganda ve Vietnam çekimser oy kullanan ülkeler arasında yer aldı.
Rusya’nın BM Güvenlik Konseyi’ndeki daimi üyeliği ve veto hakkı nedeniyle üye ülkelerin burada karar alması zorlaştı. Bu nedenle, BM üyeleri bağlayıcılığı olmasa da Rusya’yla ilgili kararları BM Genel Kurulu’na taşıdı.
TOPRAK BÜTÜNLÜĞÜ VE SİYASAL BAĞIMSIZLIK VURGUSU
Aralarında Türkiye’nin de bulunduğu 50’den fazla ülkenin eş sunucusu olduğu kararda, “BM şartı uyarınca tüm üyelerin bir başka devletin toprak bütünlüğüne ya da siyasal bağımsızlığına karşı kuvvet kullanma tehdidine ya da kuvvet kullanılmasına başvurmaktan kaçınması gerektiğine” vurgu yapıldı.
Kuvvet kullanma tehdidi ya da kuvvet kullanarak elde edilen toprakların yasal olarak tanınmayacağı belirtilen kararda, kalıcı ve adil bir barışın uluslararası barış ve güvenliğe katkı sağlayacağının altı çizildi.
SAVAŞIN YARATTIĞI İNSANİ TAHRİBAT NEDENİYLE RUSYA’YA KINAMA
Kararda, Rusya’nın Ukrayna’ya saldırısının insani boyutta yarattığı korkunç tahribat kınanırken, savaşın küresel gıda güvenliği, enerji, nükleer ve çevre güvenliğine olumsuz etkilerine dikkati çekildi.
Tüm üye ülkelere ve uluslararası örgütlere “Ukrayna’da kapsamlı, adil ve sürdürülebilir” bir barış elde edilmesi yönünde diplomatik çabalarını artırma çağrısı yapılan kararda, Ukrayna’nın uluslararası tanınan sınırları uyarınca kara sularına da uzanarak egemenlik, bağımsızlık, birlik ve toprak bütünlüğüne bağlılık teyit edildi.
BMGK: RUSYA, UKRAYNA TOPRAKLARINDAN ACİLEN VE ŞARTSIZ OLARAK ÇEKİLMELİ
Kararda, “Rusya Federasyonu’nun kayıtsız, şartsız ve acil bir şekilde tüm Ukrayna topraklarından askeri güçlerini çekme ve çatışmaya son verme çağrımızı yineliyoruz” ifadelerine yer verildi.
Çatışmaya taraf olanların uluslararası hukuk uyarınca tüm yükümlülüklerini yerine getirmeleri talep edilen kararda, sivil toplumun güvenliği ve insani yardımın engelsiz ulaşımının sağlanması gerektiği vurgulandı.
Kararda, uluslararası hukuka göre suç kabul edilen eylemlerin bağımsız soruşturmalarla tespit edilmesi ve cezalandırılması gerektiğinin altı çizildi.
ÇİN UKRAYNA SAVAŞI İLE İLGİLİ ‘TUTUM BELGESİ’
Öte yandan, BM oylamasında çekimser oy kullanan Çin Dışişleri Bakanlığı, “Ukrayna krizinin siyasi çözümü” için önerilerini içeren ‘tutum belgesi’ yayımladı.
Pekin’in çözüme dair izlenmesini önerdiği genel ilke ve esaslara yer verilen 12 maddelik belgede, ülkelerin egemenliklerine saygın gösterilmesi, meşru güvenlik kaygılarının dikkate alınması, askeri bloklaşmadan kaçınılması ve gerginliklerin aşamalı olarak azaltılarak ateşkesin sağlanması gerektiği vurgulandı.
ÇİN: AVRUPA’DA SÜRDÜRÜLEBİLİR GÜVENLİK MİMARİSİ İNŞA EDİLMELİ
Belgede, dünyanın uzun dönemli güvenliğinin ancak ortak, kapsamlı ve işbirliğine dayalı sürdürülebilir güvenlik anlayışıyla sağlanabileceğin altı çizilerek, “Avrupa’da ve Asya’da barışı ve istikrarı sağlayabilmek için, ulusal güvenliği diğer ülkelerin güvensizliği üzerine kurma girişimlerine karşı çıkmalı, bloklar arası cepheleşmeyi önlemeli, dengeli, etkili ve sürdürülebilir Avrupa güvenlik mimarisinin inşa edilmesini teşvik etmeliyiz” ifadelerine yer verildi.
‘NÜKLEER SİLAHLAR KULLANILAMAZ’
Nükleer santraller gibi barışçıl amaçlı nükleer tesislere yönelik saldırılardan kaçınılması, nükleer güvenlik sözleşmelerine ve diğer uluslararası düzenlemelere uyarak insan eliyle yaratılabilecek bir nükleer felaketten uzaklaşılması uyarısına yer verilen belgede nükleer silahlar konusunda şunlar kaydedildi:
“Nükleer silahlar kullanılamaz, nükleer bir savaş yapılamaz. Nükleer silahların kullanımına ve kullanılması tehdidine karşı çıkmalıyız. Nükleer silahların yayılmasını önlemeli ve nükleer krizden kaçınmalıyız”. Belgede Çin’in kimyasal ve biyolojik silahların geliştirilmesine ve kullanılmasına her koşul ve şartta karşı olduğu belirtildi.
TEK TARAFLI YAPTIRIMLAR SORUNU DERİNLEŞTİRİYOR
Savaş nedeniyle Rusya’ya uygulanan yaptırımlara değinilen belgede, “Tek taraflı yaptırımlar ve aşırı baskılar yalnızca sorunları çözmekte başarısız olmakla kalmıyor, yeni sorunların ortaya çıkmasına da yol açıyor. Güvenlik Konseyi’nin yetki vermediği her tür tek taraflı yaptırıma karşı çıkmalıyız” değerlendirmesi yapıldı.
Diyalog ve müzakerenin Ukrayna krizinden çıkışın tek geçerli yolu olduğuna dikkat çekilen belgede, krizin barışçıl çözümüne yönelik tüm çabaların teşvik edilmesi ve desteklenmesi gerektiğinin altı çizilerek barış görüşmelerinin başlatılması çağrısı yapıldı, Çin’in bu konuda yapıcı rol oynamaya hazır olduğu kaydedildi. (AA, DIŞ HABERLER)
Putin’den ‘nükleer mesaj’: Kıtalararası balistik Sarmat füzeleri bu yıl içinde konuşlandırılacak
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***