Asrın Depremi olarak adlandırılan ve on binlerce insanın ölümüne neden olan depremden, 2011 yılında ülkelerindeki iç savaştan kaçarak Türkiye’ye sığınan Suriyeliler de etkilendi.
İç savaş nedeniyle yerlerinden olan ve çoğunlukla Türkiye’nin güneyindeki sınır illerine yerleşen yüz binlerce Suriyeli sığınmacı bu kez deprem nedeniyle yerlerinden oldu. Çok sayıda Suriyeli deprem bölgelerinde çöken binalarda hayatını kaybederken, kalanlar ise başka illere göç etmek zorunda kaldı.
Normal şartlarda ikametinin olduğu ilin göç idaresinden izin almadan il dışı seyahat etmesi yasak olan sığınmacılara deprem nedeniyle alınan kararla seyahat özgürlüğü getirildi. 90 gün boyunca İstanbul dışındaki tüm illere gidebilen geçici koruma altındaki yabancılar yolda durdurulmayacak ve haklarında cezai işlem yapılmayacak.
Konuya ilişkin VOA Türkçe ’ye konuşan Gaziantep Barosu Barosu Göç ve İltica Komisyonu Üyesi Avukat Cumali Şimşek, deprem nedeniyle OHAL ilan edilen 10 ilde yaşayan geçici koruma altındaki yabancıların istedikleri şehirlere seyahat edebileceklerini belirterek, “Normal şartlarda il dışına çıkmak isteyen sığınmacılar ikamet ettikleri şehirlerden izin almaları gerekiyordu ancak şu anda deprem nedeniyle 90 gün süreyle istedikleri ile gidebiliyorlar. Gittikleri illerin Göç İdaresi Müdürlüklerine başvurarak düzenledikleri yol izin belgesi geçerli hale geliyor. Bu durumda deprem olan kentlerden ayrılan bir yabancı ‘Yol İzin Belgesi’olmadığı için durdurulmayacak ve hakkında işlem yapılmayacak’’ dedi.
“Hareket özgürlüğü temel bir insan hakkıdır’’
Seyahat kısıtlamasının kaldırılmasıyla ilgili düşüncelerini VOA Türkçe ‘ye aktaran Suriyeli aktivist ve İnsan Hakları Savunucusu Francois Zankih, “Biz Suriyeliler olarak, Suriye’de savaş ve şiddetti yoğun şekilde yaşadık. Şimdi yine bir krizle karşı karşıyayız ve yine evlerimizden olduk. Birçoğumuz daha önce de yerinden edildiği için bu durum bizim açımızdan oldukça zor ve milyonlarca Suriyeli için de ilk değil. Bu benim yedinci kez yerimden edilişim ve bunu kelimelerle ifade etmek çok zor’’ diye konuştu.
Hareket özgürlüğünün temel bir insan hakkı olduğuna dikkat çeken Francois Zankih, “Türk hükümeti, bu krizde üç aylık hareket özgürlüğümüz olduğunu söyleyen bir açıklama yaptı. Bu Türkiye’de yaşayan Suriyeliler için sevindirici bir haber. Hareket özgürlüğü, BM İnsan Hakları Bildirgesi’ne göre temel bir insan hakkıdır. Şimdi Türkiye’deyiz, ölmekte olduğumuz için ve evlerimiz yıkıldığı için şehirlerden taşınabilmek gibi yüksek bir ayrıcalık hakkına sahibiz. Bu hak insanlar için bir ayrıcalık haline geldi ve bu gerçekten üzücü. Dünyanın dört bir yanındaki tüm hükümetler, ister ulusal güvenlik ister küresel güvenlik olsun, ülkelerin güvende olduğundan emin olmak için insan hakları konusunda çalışmalıdır’’ ifadelerini kullandı.