Libya’da temyiz mahkemesinin, Trablus hükümetinin geçen yıl Türkiye ile imzaladığı enerji arama anlaşmasını askıya aldığı öne sürüldü. Anlaşma, Akdeniz’e kıyısı olan ülkelerin tepkisini çekmiş ve Libya’da iç krizi alevlendirmişti.
Anlaşma, Türkiye’ye hem Libya’nın münhasır ekonomik bölgesinde hem de ana karasında hidrokarbon arama yetkisi veriyordu. Bu bölgede, Mısır ve Yunanistan’ın hak iddiası sürüyordu.
Doğu Akdeniz’de rekabeti körükleyen anlaşma, Libya’nın batısındaki Trablus’ta bulunan Ulusal Mutabakat Hükümeti ile bu yönetimin meşruiyetini reddeden doğu Libya’daki parlamento arasında siyasi bir açmaza yol açmıştı.
Reuters haber ajansı anlaşmanın askıya alındığını, bir adli kaynağa dayandırdı. Kaynak, kararı veren Trablus mahkemesinin, mutabakat hükümetinin kararı temyize götürmesi için açık kapı bıraktığını söyledi; ancak kararın dayanağı hakkında ayrıntı vermedi.
Türkiye 2019 yılında Trablus’a askeri yardım göndermişti. Bu yardım, o dönemde uluslararası alanda tanınan hükümetin, iç savaşta Mısır tarafından desteklenen doğu güçlerinin başkente saldırısını engellemesini sağlamıştı.
Ankara ve Trablus aynı yıl, Doğu Akdeniz sularında deniz sınırı belirlemek için anlaşma yaptı. Mısır ve Türkiye’nin tarihi rakibi Yunanistan, “Akdeniz’de Deniz Yetki Alanlarının Sınırlandırılması Anlaşması”nı reddetti.
2021’in başlarında Birleşmiş Milletler’in desteğinde bir barış süreciyle Ulusal Mutabakat Hükümeti kuruldu ve başlangıçta doğu merkezli parlamento tarafından desteklendi.
Hükümet, Türkiye ile yakın ilişkilerini sürdürdü ve Ekim ayında, mahkemenin bugün askıya aldığı, petrol ve doğalgazın ana bileşenlerinden biri olan hidrokarbon aramalarına ilişkin ön anlaşmayı yaptı.
İki ülke arasındaki hidrokarbon anlaşması 2019’daki mutabakatın bir uzantısıydı.
Bu anlaşma, Trablus hükümetinin artık herhangi bir uluslararası anlaşma yapma yetkisi olmadığını söyleyen doğu merkezli parlamentonun yanısıra hem Mısır hem de Yunanistan tarafından reddedildi.
Hükümetten ya da Ankara’dan ise bugünkü mahkeme kararıyla ilgili henüz bir yorum gelmedi.
Kuzey Afrika’nın üçüncü büyük petrol üreticisi olan Libya, 2011 yılında NATO’nun desteklediği bir ayaklanmayla Muammer Kaddafi’nin devrilmesinden bu yana kaos içinde.