Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi, kritik öneme sahip insani yardımların Türkiye’den Suriye’nin kuzeybatısında isyancıların kontrolundaki İdlib’e nakledilmesi için kilit sınır geçişinin altı ay daha açık tutulmasını oybirliğiyle kabul etti. Suriye’nin müttefiki Rusya, sürpriz bir adım atarak karar tasarısını destekledi.
Tüm gözler, geçmişte yardımların sınır ötesine nakledilmesine ilişkin karar tasarılarına ilişkin çekimser oy kullanan ya da bu tasarıları veto eden Rusya’nın üzerindeydi. Rusya, Türkiye’den Suriye’nin kuzeybatısındaki İdlib’e yapılan insani yardım tedarikinin yerine hükümetin elindeki bölgelerden konvoylarla çatışma hatlarından yardım sağlanmasını istiyordu. Suriye’deki iç savaşın ilk yıllarından bu yana Türkiye, Suriyeli isyancıları destekliyor.
Suriye’de zaten kötü olan insani şartların daha da ağırlaştığı uyarısı yapan BM Genel Sekreteri Antonio Guterres, Türkiye’den Suriye’nin kuzeybatısındaki İdlib’e yapılan yardım tedarikinin yenilenmemesi durumunda milyonlarca Suriyeli’nin kışı geçiremeyeceğine dikkat çekti.
Guterres, Suriye içindeki çatışma hatlarından yardım nakliyatının arttığını, ancak bunların “BM’nin dev sınır ötesi operasyonlarının boyut ya da kapsamının yerini tutamayacağını” belirtti. Dün 18 kamyondan oluşan bir konvoy, Suriye hükümet güçlerinin elindeki cephe hattından İdlib bölgesine giriş yaptı.
Tasarıda, Güvenlik Konseyi’nin “Suriye’deki yıkıcı insani durumun bölgedeki barış ve güvenliğe bir tehdit oluşturmaya devam ettiği sonucuna vardığı” ifadesi yer aldı.
BM Güvenlik Konseyi, Temmuz ayında, 4 milyon 100 bin kişinin yaşadığı İdlib’e insani yardım tedarikinin süresini uzatan karar tasarısını onaylamıştı. Bu bölge, yaklaşık 12 yıldır süren iç savaş nedeniyle Suriye içinde yer değiştirmek zorunda kalan çok sayıda kişi için bir sığınak haline geldi. Savaştan önce 23 milyon nüfusa sahip olan Suriye’de halkın yarısı, evlerini terk etmek zorunda kaldı.
Tasarı, yardım nakliyatının önümüzdeki altı aylık süre boyunda, 10 Temmuz’a kadar Bab El Hava sınır kapısı üzerinden, Türkiye’den İdlib’e gönderilmesine olanak sağlayacak.
Rusya, sınırdan daha fazla yardım nakliyatı yapılmasınının yanısıra Suriye’deki erken safha yeniden yapılanma projelerini de destekliyor.
BM Genel Sekreteri Guterres, Aralık ayındaki raporda, 2021 yılı Ocak ayından bu yana Suriye’de en az 375 erken safha iyileştirme projelerinin gerçekleştirildiğini bildirdi. Bu projelerin 665 binden fazla kişiye doğrudan fayda sağladığının altını çizen Guterres, buna rağmen daha fazlasının yapılması gerektiğini belirtti.
Sınır ötesi yardım nakliyatını geliştirme çabalarını teşvik eden tasarı, BM’ye üye 193 ülkenin tamamını, Suriye’deki “karmaşık insani acil duruma” yanıt vermeye ve “COVID-19 pandemisinin derin sosyoekonomik ve insani etkileri ışığında” Suriye halkının acil ihtiyaçlarını karşılamaya çağırıyor.
Bunun yanısıra tasarı; su, hıfzısıhha, sağlık, eğitim, elektrik enerjisi, barınak ve erken safha iyileştirme projelerinin hızlandırılması çağrısı yapıyor.