– Türkiye ile Suriye arasında 11 yıl sonra ilk kez üst düzey resmi temas kurulmasının ve Ankara’dan ısrarlı ‘uzlaşma’ mesajlarının gelmesinin ardından, Suriyeli muhaliflerin ve Türkiye’nin desteklediği silahlı isyancıların sürece bakışı merak konusu oldu. Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu dün Suriye siyasi muhalefetinin çatı kuruluşu ile toplantı yaparken, silahlı örgütlerden peş peşe itiraz geliyor.
‘TÜRK MÜTTEFİKLERİMİZİ ANLASAK DA…’
Sınır vilayeti İdlib’in büyük çoğunluğunu kontrol eden Heyet Tahrir el Şam (HTŞ – eski el Nusra) örgütünün ardından, Türkiye’nin desteklediği silahlı grupların en öne çıkanlarından Ahrar’uş Şam da Beşar Esad yönetimiyle olası uzlaşmaya tepki koydu. Reuters’ın aktardığına göre, Ahrar’uş Şam’dan yapılan açıklamada “Türk müttefiklerimizin durumunu anlasak da, Suriye hükümetiyle uzlaşmayı tahayyül bile edemiyoruz” denildi.
SİYASİ MUHALİFLERDEN ‘ÜMİT’ AÇIKLAMASI
Çavuşoğlu’nun dün biraraya geldiği Suriye Muhalif ve Devrimci Güçler Ulusal Koalisyonu’nun (SMDK) da sürece temkinli yaklaştığı anlaşılıyor. Görüşmenin ardından SMDK Başkanı Salim el Muslat tarafından yapılan yazılı açıklamada, “Türkiye, Suriye devriminin ve muhalif güçlerin güçlü bir müttefiki. 2118 ve 2254 sayılı Cenevre Kararları başta olmak üzere Suriye meselesine ilişkin tüm uluslararası kararlarda Türkiye’nin böyle kalacağını ümit ediyorum” ifadeleri yer aldı.
Muslat, Beşar Esad yönetiminin sözlerini yerine getirmeme konusunda “aldatmaca tavırlar sergilediğini” belirterek, “Suriye muhalifleri, halkın acısını dindirmek için siyasi süreci harekete geçirme konusunda istekli. Adalet ve eşitliğe dayalı yeni bir dönem ve Suriye ile bölge ülkeleri için güvenlik ve istikrar tesis edilmeli” dedi.
CİHATÇI HTŞ DE KARŞI ÇIKMIŞTI
El Kaide’nin eski Suriye kolu olan HTŞ’nin lideri Ebu Muhammed el Colani de pazartesi akşamı yayınladığı “Uzlaşmayacağız” başlıklı dört dakikalık videoda, Ankara-Şam görüşmelerini “u dönüşü” olarak niteleyip diğer silahlı gruplara ‘Suriye rejimine karşı tek cephe altında birleşme’ çağrısında bulunmuştu.
TÜRK YETKİLİ: TÜRKİYE POLİTİKASINI KENDİSİ BELİRLİYOR
Reuters ajansına konuşan üst düzey bir Türk yetkili ise Türkiye ve Suriye savunma bakanlarının Moskova görüşmesinin ardından silahlı gruplardan gelen “tepkileri gördüklerini ama Türkiye’nin kendi politikasını kendisinin belirlediğini” söyledi. Yetkili, “Bakanların ilk görüşmesinden derhal bir sonuç alınmasını beklemek gerçekçi değil” yorumunu da yaptı.
REUTERS: SİYASİ VE SİLAHLI MUHALEFET RAHATSIZ
Reuters ajansı ise ilgili haberinde “Suriye’nin siyasi ve silahlı muhalefeti, Suriye savaşının başladığı 2011’den bu yana Ankara ile Şam hükümeti arasında en üst seviyedeki görüşmenin ardından, 10 yıldır kendilerine arka çıkan Türkiye’ye davalarına desteğini teyit etme çağrısı yapıyor” ifadelerini kullandı. Haberde, Türkiye’nin Esad yönetimine karşı siyasi muhalifler için bir üs haline geldiği, silahlı isyancıların eğitildiği belirtildi; Moskova görüşmesinin “silahlı ve siyasi muhalefette rahatsızlık yarattığı” vurgulandı. Reuters, Türkiye ile Suriye arasında bir yakınlaşmanın geçmişte “düşünülemez” olduğu yorumu da yaptı.
ABD DE KARŞI ÇIKTI
Öte yandan, ABD Dışişleri Bakanı Ned Price da Suriye-Türkiye yakınlaşmasını desteklemediklerini söylemişti. Price, ilgili soruya yanıtında şu ifadeleri kullandı: “Söyleyebileceğim tek şey şu ki, bizim politikamız değişmedi. İlişkilerinin seviyesini yükselten veya gaddar diktatör Beşar Esad’a yeniden saygınlık kazandırmak için destek beyan eden ülkeleri desteklemiyoruz. Ülkelere, Suriye halkına zulmetmeye ve hayat kurtarıcı insani yardımları reddetmeye devam eden Esad rejiminin son 12 yıldaki acımasız insan hakları sicilini dikkatle göz önünde bulundurma çağrısında bulunuyoruz.”
NE OLMUŞTU?
Ankara-Şam hattında 11 yıl sonraki ilk resmi temas, Türkiye’nin yeni kara harekâtından söz ettiği, Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad’la normalleşme mesajları verdiği ve Türkiye’de seçim sürecine girilen bir dönemde gerçekleşmişti. Moskova’da Rusya’nın arabuluculuğunda yapılan görüşmenin ardından üçlü format kapsamındaki temasların süreceği vurgulanmıştı. Son olarak, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu “ikinci görüşmenin, ocak ayının ikinci yarısında yapılacağını” söylemişti.
ÜÇLÜ MEKANİZMA ÖNERİSİNİ ERDOĞAN AÇIKLAMIŞTI
Türkiye bugüne dek Suriye’ye üç kara harekâtı düzenledi. İstiklal Caddesi’ndeki bombalı saldırı sonrasında iktidar kanadı dördüncü bir harekâta dair açıklamalarını tırmandırırken, böyle bir adıma hem ABD hem Rusya’dan itiraz gelmişti. Aynı süreçte Erdoğan, Şam yönetimiyle olası temaslara yeşil ışık yakmıştı. “Bundan sonraki süreçte nasıl Mısır ile bu iş yoluna girdiyse aynı şekilde Suriye ile de bu iş yoluna girebilir. Siyasette küslük olmaz” diyen Erdoğan, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e Moskova’nın arabuluculuğunda üçlü bir mekanizma teklifinde bulunduğunu açıklamıştı.
Erdoğan, savunma ve dışişleri bakanlarını biraraya gelmesi sonrası bir liderler buluşması yapılabileceğini de söylemişti. Esad ise bu açıklamalara yanıtında “Ankara ile görüşmelerin şu anda sadece istihbarat niteliğinde olduğunu” belirtip, “Suriye Türkiye’den laf değil, icraat bekliyor” demişti. (DIŞ HABERLER)
ABD’den Ankara-Şam yakınlaşmasına tepki: Desteklemiyoruz, zamanı değil
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***