ABD yönetiminin Türkiye’ye, Amerikan yapımı Rus yolcu uçaklarına Türkiye’deki havalimanlarında hizmet ve teknik destek verilmemesi konusunda uyarıda bulunduğu iddia edildi.
VOA Türkçe’nin ulaştığı ABD Ticaret Bakanlığı’ndan bir sözcü haberin ayrıntıları konusunda yorum yapmadı; ancak İhracat Uygulama Ofisi’nin havacılık şirketlerine bir uyarı gönderildiğini kaydetti.
Wall Street Journal konuyla ilgili bilgi sahibi olan kaynaklara dayandırdığı haberinde, üst düzey Amerikalı yetkililerin geçen ay, Rusya ve Belarus’tan gelen ABD yapımı uçaklara yakıt ikmali ve yedek parça gibi hizmetler sağlamaları halinde, Türk şahıs veya kurumların para ve hapis cezası ya da ihracat imtiyazının kaybedilmesi gibi yaptırımlara maruz kalacağı uyarısında bulunduklarını yazdı.
Bu hizmetlerin geçen yıl uygulanan ihracat kontrolunun ihlali olduğu kaydedildi. Haberde ABD Ticaret Bakanı Yardımcısı Thea Rozman Kendler’ın Aralık ayında Türkiye’ye yaptığı ziyaret sırasında Türk yetkililere bu mesajı ilettiği belirtildi.
“Havacılık şirketlerine bildirim gönderildi”
Wall Street Journal’ın haberi üzerine VOA Türkçe’nin de ulaştığı ABD Ticaret Bakanlığı’ndan bir sözcü, doğrudan Türkiye özelinde değil ancak bakanlığın İhracat Uygulama Ofisi’nin ABD dışındaki havacılık şirketlerine ihtiyaten bir uyarı gönderdiğini belirtti.
Açıklamada, “Bu adım ve Ticaret Bakanı Yardımcısı Kendler’ın ziyareti gibi devam eden görüşmeler, uyguladığımız denetimin anlaşılması, ortaklığın ve yükümlülüklere uyulmasının teşvik edilmesi ve bilgi paylaşımının sağlanmasına yönelik ABD’nin çabaları açısından önem taşımaktadır.’’ denildi.
Biden yönetimi geçen yıl Şubat ayında Rusya’nın Ukrayna’yı işgal etmesinin ardından Rusya’nın ABD yapımı ticari uçakları kullanmasına yasak getiren ihracat kontrolu uygulamaya başlamıştı.
Söz konusu ihracat kontrolu kapsamında, ABD’de üretilen ya da yüzde 25’ten fazla parçası ABD üretimi olan ticari uçakların ABD Ticaret Bakanlığı’na bağlı Sanayi ve Güvenlik Bürosu tarafından verilen bir ruhsat olmaması durumunda Rusya ve Belarus’a uçmasını yasaklıyor.
Rus havayolu şirketleriyse ABD ve AB ülkelerinin bu konudaki yaptırım kararlarına rağmen Amerikan Boeing şirketinin uçaklarıyla sefer düzenlemeye devam ediyor.
Haberde uçuş verileri paylaşıldı
Wall Street Journal’ın haberinde havacılık konusunda istatistik verilerini kaydeden Cirium’a göre, 1 Ekim 2022’den bugüne kadar Rus ve Belarus hava yollarına ait Boeing 777, 757 ve 737 tipi uçaklar Türkiye’ye 2 bin 100’den fazla uçuş gerçekleştirdi.
Bu uçuşlar arasında halen devam eden Moskova’dan İstanbul, Antalya ve İzmir’e yapılan tarifeli seferlerin bulunduğuna dikkat çekiliyor.
Haberde uçakların büyük bir bölümünün özellikle İrlanda ve Bermuda’daki şirketlerden kiralık oldukları ve Ukrayna işgalinin ardından yaptırımların başlamasıyla birlikte özellikle Türkiye’ye ve Türkiye’den uçan uçakların kuyruk numaralarını değiştirdikleri iddia ediliyor.
Türkiye’ye uçuş gerçekleştiren ve İrlandalı bir şirkete ait olan uçağın son olarak 13 Ocak’ta Antalya’ya uçtuğu görülüyor.
Oysa İrlandalı şirket bu uçağa ve diğer uçaklarına dair Rusya’yla anlaşmaların sona erdirildiğini ve uçakların iade edilmesini talep ettiklerini ifade ediyor.
Gazeteye konuşan uzmanlar bu uçakların aslında teknik olarak şu anda çalıntı durumda oldukları görüşünü dile getiriyor.
Wall Street Journal geçen yıl savaşın başlamasının ardından Türkiye’ye uçuşlarını durduran Rusya’nın resmi havayolu şirketi Aeroflot’un da Mayıs ayında yeniden Türkiye’ye uçmaya başladığını ve o tarihten bu yana milyonlarca Rus vatandaşının Türkiye’ye seyahat ettiğine dikkat çekiyor.