Türkiye, ham petrol taşıyan tankerlerin İstanbul ve Çanakkale boğazlarından geçmeden önce sigortalı olduklarına ilişkin teyit mektubu ibraz etmelerini zorunlu kılan yeni uygulamanın sürmesini sağlamak amacıyla muhataplarıyla varılan anlaşmayı memnunlukla karşıladı.
1 Aralık 2022 tarihinde yürürlüğe giren yeni uygulama, gemilerin Türk boğazlarından yapacakları geçiş sürecini ya da Türkiye’deki limanlara uğradıkları süreyi kapsayacak sigortanın yapıldığının onayını sunmalarını zorunlu hale getirmişti.
Uygulama, deniz nakliyesinde gecikmelere neden olmuş, geçen hafta Karadeniz açıklarında İstanbul Boğazı’ndan geçmek için sıra bekleyen gemi sayısı 20’ye kadar yükselmişti.
Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’na bağlı Denizcilik Genel Müdürlüğü’nden yapılan açıklamada İstanbul Boğazı’na ulaşan ham petrol yüklü 26 tankerin 22’sinin gerekli sigorta teyit mektubunu ibraz ettiği, bu tankerlerin 19’unun İstanbul Boğazı’ndan geçişini tamamladığı kaydedildi.
Açıklamada, dört geminin halen Karadeniz’de beklemede olduğu ve yetkililerin bu gemilerin İstanbul Boğazı’ndan geçişlerine izin verilmeden önce sigorta teyit mektuplarının beklendiği belirtildi.
Denizcilik Genel Müdürlüğü açıklamasında “Muhataplarımızla yürüttüğümüz görüşmelerin Türk boğazlarımızı koruyacak yeni uygulamamızın kabulü ile sonuçlanması ve deniz ticaretinin olağan akışı ile devam etmesi memnuniyet vericidir” denildi.
Batılı sigorta şirketleri, yeni kuralın, Rusya’ya karşı uygulananlar dahil gemilerin yaptırımları ihlal etmesi durumunda bile sigorta yaptırmaları gerektiği anlamına geldiğini ve buna hazırlıklı olmadıklarını kaydediyor.
Norveçli sigorta şirketi Gard, Türkiye’yle gemi sigorta birliği International Group arasında yapılan “önemli görüşmeler” sonrasında ham petrol taşıyan tankerlerin Türkiye’nin kontrolundaki sularda seyre devam etmesini sağlayacak anlaşmaya varıldığını doğruladı.
Gard firmasından bir sözcü, sonunda anlaşmaya varıldığı için memnun olduklarını belirtti.
Uluslararası gemi sigorta birliği International Group’tan henüz konuya ilişkin açıklama gelmedi.
Deniz taşımacılığı sektöründen kaynaklar, yeni şablonun, seferlerine devam edemeyen tankerlerin ilerlemesini sağlamak için Batılı sigorta şirketleri tarafından zaten kullanıldığını kaydetti.
Denizcilik hizmetleri şirketi Tribeca, güney istikametine doğru ilerlemek için İstanbul Boğazı açıklarında bulunan tankerlerin ortalama bekleme sürelerinin dün 3,8 ila 4,3 günden 2,9 ile 3,4 güne gerilediğini bildirdi. Geçen hafta ortalama bekleme süresi 6 güne çıkmıştı.
Türkiye’nin getirdiği yeni uygulama, 5 Aralık’ta Rus ham petrolüne varil başına 60 dolar tavan fiyat getirilmesi kararından önce yürürlüğe girmişti.
G7 ülkeleri, Avrupa Birliği ve Avustralya, sigorta şirketleri gibi denizcilik hizmeti veren firmaların tavan fiyattan satılmadığı takdirde Rus petrolünün ihraç edilmesine aracı olmalarını engelleme kararı almıştı.
Her gün milyonlarca varil ham petrol Karadeniz’deki Rus limanlarından İstanbul ve Çanakkale Boğazları aracılığıyla Akdeniz’e iniyor.