İZMİR – Geçen iki yılda Corona virüsü salgınının darbe vurduğu turizm sektörünün yüzü 2022 sezonunda güldü.
2019’da gerçekleşen 45 milyon turist, 34,5 milyar dolar gelir toplamını bu yılın 9 ayında aşan sektör, Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy’un en son paylaştığı yıl sonu tahminlerine göre 2022’yi 50 milyon turist ve 44 milyar dolar gelirle kapatmayı hedefliyor.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) rakamlarına göre ocak-eylül dönemindeki 9 ayda, Türkiye’nin turizm geliri geçen yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 67,9 artarak 35,2 milyar dolara, aynı dönemde ziyaretçi sayısı da yüzde 94 artışla 39,3 milyon kişiye yükseldi.
2022 sezonunu mutlu kapatmayı bekleyen sektör, 2023’ten de umutlu.
Türkiye’nin en önemli turizm buluşmalarından biri olan “Travel Turkey İzmir Fuarı”, bu beklentilerle kapılarını açtı. Dünyanın dört bir yanından sektör temsilcileri ve ziyaretçiler bu yıl 16’ncısı düzenlenen fuarda buluştu.
Belediyelerden otel ve konaklama tesislerine, sektörel birliklerden seyahat acenteleri ve turizm taşımacılığına sektörün tüm paydaşları fuarda yerini aldı.
“2023’te tarihimizin en iyi sezonunu yaşayacağız gibi gözüküyor”
VOA Türkçe’nin sorularını yanıtlayan Türkiye Seyahat Acentaları Birliği (TÜRSAB) Başkanı Firuz Bağlıkaya, 2022’nin başta Rusya-Ukrayna savaşı olmak üzere negatif gelişmelerle başladığını hatırlatarak, “Pandemiden yeni çıkmıştık. ‘Olacak mı olmayacak mı, acaba ne kadar trafik geriye gelecek’ derken beklentilerimizin çok üstünde, gerçekten her şeye rağmen tarihin en iyi sezonlarından birini yaşadık. 2022, alternatif pazarların ne kadar önemli olduğunu gösterdi. Yani ana pazarlar olmasa da diğer pazarlardan Türkiye’nin misafir alma kapasitesini ispat ettiği bir yıl oldu” dedi.
“Türkiye’nin en çok ziyaretçi aldığı ülke olan Rusya pazarının neredeyse yarı yarıya düşmesine karşın rekor bir yıl yaşadıklarını” belirten Bağlıkaya, “2022’yi 2023’e bağlayan kış sezonu diğer dönemlere nazaran, spor turizmi, kültür turizmi, kaplıca termal turizmi aktiviteleriyle bakıldığı zaman daha yoğun geçecek gibi gözüküyor. Herhangi bir aksilik ve beklenmedik bir şey olmazsa 2023’te tarihimizin en iyi sezonunu yaşayacağız gibi gözüküyor” diye konuştu.
Yerli turistlere erken rezervasyon çağrısı
Dış pazarın, sektörün önemli gelir kaynağını oluşturduğunu belirten Bağlıkaya, “Bu yıl 40 milyar doların üzerinde bir döviz beklentimiz var. Onlar zaten dövizle satın alıyor. Burada çok fazla maliyetlerin arttığı bir gerçek; dövizin artışı maliyetlerin artışından daha düşük, o da bir gerçek. Ama hala bir biçimde paydaşların kendi fiyatlarını güncelleme durumlarından dolayı bu sıkıntıyı çok fazla yaşamıyoruz” dedi. TÜRSAB Başkanı, turizmde kişi başı gelirin artırılması gerektiğini vurgulayarak, “Bugün yurt dışında yan yana koyulan ürünler arasında Türkiye’yle Yunanistan, İspanya gibi ülkeler arasında paket fiyatlarında çok önemli farklar yok. Ama turistin, misafirin ülkeye geldikten sonra, yani ulaşım ve konaklama dışı yaptığı harcamalar çok önem kazanıyor. Bizim daha çok turisti dışarıya çıkarıp, daha fazla yeme içme, gastronomi gibi aktivitelere dahil etmemiz gerekiyor” şeklinde konuştu.
Bağlıkaya, yerli turistlere sezon başladığında fiyat artışlarından etkilenmemek için bir an önce erken rezervasyon yaptırmaları çağrısında da bulundu.
“İki yıl ara verildiği için insanlarda tatile bir özlem duygusu vardı”
Hem yerli hem de yabancı turistlerin tercih ettiği Kuşadası’nda 2022 sezonunun nasıl geçtiğini VOA Türkçe’ye değerlendiren Kuşadası Otelciler Derneği (KODER) Yönetim Kurulu Üyesi Serdar Köroğlu, “2022 çok güzel geçti, pandeminin ardından iki yıllık aradan sonra özellikle Avrupa pazarından inanılmaz bir yoğunluk vardı. Kuşadası, Akdeniz gibi değil. Bizde daha çok Avrupa pazarı var, Hollanda, Belçika, Almanya, İngiltere var. Bu sene bu ülkelerin yoğunluğu çok fazla arttı. İki yıl ara verildiği için insanlarda tatile bir özlem duygusu vardı ve ciddi bir artış oldu” dedi.
Erken rezervasyon dönemi maliyetler yüzünden ‘erken’ bitebilir
Ancak Köroğlu, 2022 yılında döviz gelirindeki artışın Türkiye’de giderek artan maliyet baskısını atlatmaya yetmediğini de kaydetti.
Geçmiş yıllarda yabancı turistlere yönelik fiyatlarda döviz kuru üzerinden yıllık yüzde 5 artışa gittiklerini söyleyen Köroğlu, “Bu sene yüzde 20 civarında bir artırım yapmamıza rağmen bunun dahi gelecekte normal kazançlarımızın çok daha altında kalacağını düşünüyoruz. Geçen seneden bu seneye Euro yüzde 80 arttı. Ama giderler, özellikle elektrik, doğalgaz gibi bazı kalemler yüzde 400 arttı. Yiyecek, içecek giderlerinde ortalama yüzde 250 civarında bir artış var. Karlılıkta ciddi düşüşler yaşıyoruz” diye konuştu.
Maliyetleri öngöremedikleri için erken rezervasyon döneminin bu yıl daha erken sonlanabileceğini de belirten Köroğlu, “Şu anda rezervasyonlar gelmeye başladı. Büyük ihtimalle şubat mart ayı gibi erken rezervasyonları kapatarak sonradan satışa başlayacağız. O da fiyatları biraz daha pahalandıracak. Çünkü önümüzdeki süreci tam göremiyoruz. Yani ücretler ne kadar artacak, giderlerimiz ne kadar artacak, bunları öngöremediğimiz için bu şekilde devam ederse biz bunu yürütemeyiz. Büyük ihtimalle birçok otel belli bir orana geldikten sonra erken rezervasyonu kapatarak daha yüksek fiyattan satabilmek için sonradan satışa geçecek. Dış pazara yapmış olduğumuz kontratlarda gelecek seneki kuru düşünüyoruz ve iç pazara ona göre bir fiyat veriyoruz. Bu, yüzde 100’ü bulabilir” sözlerini kullandı.
“Kruvaziyer turizminde daha önceki senelerde olmayan bir artış olacak”
Dış pazardan yeni sezon için yoğun talep aldıklarına değinen Köroğlu, kruvaziyer turizminden beklentilerini vurgulayarak, “2023 yine iyi geçecek gözüküyor. Özellikle Ege bölgesinde ve Kuşadası’nda çok ciddi bir ‘cruise’ talebi var, daha önceki senelerde olmayan bir artış olacak. Bu sene 580’lerdeydik. Gelecek sene binin üzerinde gemi geleceği söyleniyor. Şu anda onun rezervasyonları yapıldı. Ancak turizm her şeyden çok çabuk etkilenen bir sektör. İnşallah pandemi, bomba saldırısı, terör gibi olaylar yaşanmazsa, önümüzdeki sene çok güzel geçecek. Oteller anlamında da İngiltere, Hollanda, Belçika, Almanya, Fransa gibi ülkelerden ve Romanya, Bulgaristan gibi bazı Balkan ülkelerinden çok ciddi talepler var. Bunun da bizdeki dolulukları çok iyi etkileyeceğini düşünüyorum” diye konuştu.