Toplumsal Araştırmalar Kültür ve Sanat İçin Vakıf (TAKSAV) tarafından düzenlenen Uluslararası İzmir Tiyatro Festivali, 10’uncu kez perde açtı. 2-12 Aralık tarihleri arasında düzenlenen festival kapsamında, kentin birçok ilçesinde yerli ve yabancı 25 oyun sahnelenecek. Festivalde izleyiciyle buluşacak olan yetişkin ve çocuk oyunlarının yanı sıra “Tiyatroda Emek” başlıklı söyleşi ile koreografi atölyesi de gerçekleştirilecek.
Almanca, Kürtçe, Azerbaycan Türkçesi ve Ukraynaca oyunlar, Türkçe üst yazıyla oynanacak. Komedi, dram, felsefe, pantomim performans, obje tiyatrosu, okuma performansı ve geleneksel Karagöz oyunu türlerinde tiyatro eserleri festivalde izleyici karşısına çıkacak.
“Emeğimizle, oyunumuzla değiştirmek için buradayız”
İzmir’de 2012 yılında başlayan Uluslararası Tiyatro Festivali’nin bu yılki teması “Emek” olarak belirlendi. Festivalin açılışı için Alsancak Kıbrıs Şehitleri Caddesi’nde basın açıklaması okundu. Açıklamada, “Adaletsizlik var oldukça bitmeyecek zor günlerin birinde, dünyayı yaratan emeğe saygı ile 10. kez yola çıkıyoruz. Gündüzlerinde sömürülmeyen, gecelerinde aç yatılmayan bir dünyanın varlığına inanarak, onun için mücadele ederek sahnelerimizi kuruyoruz” ifadeleri kullanıldı.
Ardından festivalin gala açılışının yapılacağı Mimarlık Merkezi’ne yürüyüş düzenlendi. Gala açılışında konuşan TAKSAV Başkanı Selçuk Candansayar, tiyatronun bir direniş aracı olduğunu söyledi. Candansayar, “Emekle doğayı değiştiriyoruz ama emekle ürettiğimizi bir sonraki kuşağa aktarmayı oyun sağlıyor. Oyun dilden önce başlayan bir şey. Direnmek için, oynayarak hatırlamak ve öğrenmek için bir aradayız. Emeğimizle, oyunumuzla değiştirmek için buradayız. Bu yılki temamız, emek. Umarım gelecek yıl festival temamız ‘değişim’ olacak. Değiştirmek için biraradayız, umarım değiştirebiliriz” dedi.
“İzmir’de 30 bine yakın hiç tiyatroyla buluşmamış izleyiciyi salonlara taşıdık”
VOA Türkçe’nin sorularını yanıtlayan TAKSAV İzmir temsilcisi ve festival koordinatörü Yasemin Sağlam, sıradan bir festival yapmadıklarını söyledi: “Tiyatro oyunlarımızın hepsinin bir teması var. Örneğin bu yıl ‘emek’ dedik. Geçmiş yıllarda itiraz, umut ve direnç dedik. COVID ortamında emek farklı farklı alanlarda yeniden öne çıktı. Hastanelerde emek ortaya çıktı. Kuryelerin emeğinin görünür olmasıyla bugüne kadar hiç bilmediğimiz bir emek ortaya çıktı. Öğretmenlerin emeği daha fazla görünür oldu. Yani hep bildiğimiz ve konuştuğumuz fabrikalarda üretilen emeğin dışında yepyeni bir emek türü çıktı ortaya. Bunun altını çizmek gerekir dedik”
Sağlam, festivalin 10 yılda geldiği aşamayı şu sözlerle anlattı: “Alana sahip olmayan tiyatro oyunlarına alan açtık. Üniversite oyunları bizim festivalimizde yer alıyor. Amatör oyunlar yer alıyor, salon bulamayan ekiplere alan açmaya çalıştık. Her yerde oynanabilenin ötesinde alternatif tiyatrolara alan açmaya çalıştık. Salonlara hiç tiyatroyla buluşmamış kişileri taşımaya çalışıyoruz. Geçtiğimiz 9 yılda İzmir’de 30 bine yakın hiç tiyatroyla buluşmamış olan izleyiciyi salonlara taşıyıp onlara gerçekten değebilecek oyunlar izletmeye çalıştık. Bu, bizim için az buz bir sayı değil.”
Gezi tutuklarına ve İran protestolarına destek
Açılış gecesinde festival kapsamında düzenlenen 6. Kısa Oyun Yarışması’nın kazananları ödüllerini alırken, emektar tiyatro ve sinema oyuncuları Zihni Göktay ve Meral Çetinkaya’ya da “Emek” ve “Onur” ödülleri sunuldu. 1927 yılında İzmir’de Devlet Tiyatrosu bile yokken Türkiye’nin ilk köy tiyatrosunun kurulduğu Bademler Köyü oyuncularına da “Tema Ödülü” verildi. Festivalde Gezi Davası tutuklularına ve İran’da Mahsa Amini’nin ölümü sonrası başlayan protestolara da destek çağrısı yapıldı. Etkinliğin sonunda Ahura Ritim Topluluğu bir konser verdi.