OHAL Komisyonu kapatılıyor: Tüm Bakanlıklara yayılmış olacak

Cengiz Anıl Bölükbaş

---

Artı Gerçek – 15 Temmuz darbe girişiminin ardından Kanun Hükmünde Kararname (KHK) görevlerinden ihraç edilen yüz binlerce kişinin dosyasının görüşüldüğü Olağanüstü Hal (OHAL) İşlemleri İnceleme Komisyonu 6 yılın ardından kapanıyor. 2017’de kurulan ve “2 yıllık” olduğu belirtilen komisyon 6 yıldır faaliyetteydi. Komisyon çalışmalarını 22 Ocak 2023’te sonlandırıyor.

En son yapılan açıklamaya göre, 6 yıldır faaliyette olan komisyona toplam 127 bin 130 başvuru yapıldı. Komisyon inceledikleri 124 bin 235 dosyadan sadece 17 bin 265’ine kabul oyu /iade kararı verdi. Komisyonda incelenmeye devam edilen 2 bin 895 dosya bulunuyor.

Komisyonun görev süresinin dolmasından ardından iktidar kanadının meclise getirdiği torba yasa teklifine göre KHK ile ihraç edilenlere dair işlemler ihraç edildikleri kurum veya kuruluşlar tarafından yapılacak.

‘AVRUPA KONSEYİNİN DE GÜNAHI BÜYÜK’

OHAL Komisyonu’nu ‘iktidarın aldığı kararları doğrulama komisyonu’ olarak nitelendiren HDP Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu, mağdurların ilk başta idare mahkemelerine ve Anayasa Mahkemesi’ne gittiklerini aktardı. Bu kurumlardan geri çevrilince mağdurların Avrupa İnsan Hakları Mahkesi’ne (AİHM) gittiklerini hatırlattı. Gergerlioğlu, AİHM’de biriken başvuru sayısının 25 bin dosyaya çıkmasıyla bir formül olarak komisyonun kurulduğunu belirtti. Gergerlioğlu’na göre, bu süreçte Avrupa Konseyi ve AİHM’in de sorumluluğu büyük:

“Bu durumda Avrupa Konseyi’nin de büyük günahı var. Bu şekilde idari bir komisyon olarak kuruldu. Konsey ve AİHM anti-demokratik bir iktidarın böyle kararlar alabileceğini bilmeliydi. Ancak onlar da ‘yeter ki bunu başımızdan savalım, ne yaparlarsa yapsınlar’ gibi bir bakış açısıyla komisyona olur verdiler.”

‘ORTADA ÇOK BÜYÜK BİR ENKAZ VAR’

Komisyonun altı yıl boyunca insanların anayasal hakkı olan yargıya ulaşma hakkını gasp ettiğinin altını çizen Gergerlioğlu, Bu süreçte ölenlerin, başına kötü şeyler gelen, hastalık yaşayan insanların olduğunu hatırlattı. Komisyonun kendisini mahkemeler yerine geçirdiğini ve anayasanın üstüne koyduğunu ifade eden Gergerlioğlu, gelinen noktada komisyonun bütün hükümlerinin anayasaya aykırı olduğunun ortaya çıktığı görüşünde:

“Biz yıllarca kapatılması gerektiğini söyledik ama kapatmadılar. Çünkü bu iktidar için çok kolay bir yoldu. Şu anda da ortaya çıkan tabloya baktığımızda çok büyük bir enkaz var.”

İdari ve adli bir komisyonun herhangi bir suçlama yönlendirmeden insanlardan savunma istediklerini ve bunun dünyada hiçbir örneğinin olmadığını altını çizen Gergerlioğlu, bu durumun komisyonun ne kadar hukuksuz bir süreç yürüttüğünün ispatı olduğunu söyledi. Barış Akademisyenleri’nin imzaladıkları bildirinin AYM tarafından ifade özgürlüğü olarak değerlendirildiğini hatırlatan Gergerlioğlu, bu karara rağmen komisyonun ve İdare Mahkemelerinin karara rağmen hiçbir olumlu karar vermediğini vurguladı.

“Kurum kanaati” denilerek binlerce insan hakkında gerekçesiz ve hukuksuz kararlar verildiğini belirten Gergerlioğlu, komisyonun kapatılmasının ardından dosyaların incelenmesi için ihraç edildikleri kurum ve kuruluşlara devredilmesinin daha tehlikeli sonuçlar doğuracağına dikkat çekti:

“Dosyaları göndereceğiniz kurumlar zaten taraf. Komisyon bakanlığa soruyor ve ona göre karar veriyor. Kediye ciğerin durumunu sormak farklıdır, ona ciğeri teslim etmek farklıdır. Şimdi ciğeri kediye teslim ediyorlar. Durum bu kadar garabet bir halde.”

‘İŞLEYİŞ AYNI ŞEKİLDE DEVAM EDECEK’

Özellikle bir mahkeme kararı ya da soruşturma olmadan 130 bine yakın kamu emekçisinin işten çıkartıldığını ve 4 bin 237’sinin KESK üyesi olduğunu aktaran KESK Eş Genel Başkanı Mehmet Bozgeyik, komisyon başvurularının yüzde 86’sının reddedildiğini söyledi. 679 üyelerinin dosyasının komisyonda olduğunu belirten Bozgeyik, Hukuksuzluğun 6 yıldır devam ettiğini, komisyonun kurulmasının ve ihraçların anayasa ve uluslararası hukuka aykırı olduğunu dile getirdi.

OHAL Komisyonu üyelerinin Cumhurbaşkanı tarafından atandığını ve dosyaların devredileceği bakanlıkların da Cumhurbaşkanı tarafından şekillendirildiğinin altını çizen Bozgeyik, işleyişin aynı şekilde devam edeceğini vurguladı. Bakanlıklardaki komisyonların hukuksuz bir şekilde, birçok kişinin başvuruları uzun zamana yayarak ret kararı verebileceğine dikkat çeken Bozgeyik, komisyonun kapatılmasının, AKP’nin uzun zamandır kılıf bulmakta zorlandığının bir itirafı olduğu görüşünde. Bozgeyik’in dikkat çektiği noktalardan biri ise, OHAL Komisyonu’nun ‘metastaz’ gibi yayılacak olması:

“Özellikle seçim atmosferine girmişken hukuksuzluğu sona erdirmek yerine yalan ve algı üzerinden bir değişikliğe giderek zaman ve oy kazanmak istiyor. Biz ilk günden beri komisyonların aldığı kararların iptal edilmesini ve ihraç edilenlerin mağduriyetleri giderecek şekilde iade edilmesini talep etmiştik, ediyoruz. Şimdi lağvediyor görüntüsü verse de bir tane olan OHAL Komisyonu’nu tüm bakanlıklara yaymış olacak.”