– İspanya’da ekim ayında senatoda onaylanarak yürürlüğe giren iç savaş ve diktatörlük döneminin mağdurlarına “Adalet, Tazminat ve Haysiyet” getirme amacı taşıyan kanun kapsamında çalışmalar devam ediyor.
Adli arkeologlar, 1941’de Bask bölgesinde bulunan Orduna’daki isimsiz, toplu mezarlarda yaptıkları kazı sonucu 53 kişinin cesedini topraktan çıkardı.
İspanyol patolog Francisco Etxeberria pazar günü Reuters haber ajansına verdiği demeçte, “müfettişlerin kalıntıları teşhis etmeye ve resmi olarak gömülebilmeleri için akrabalarına iade etmeye çalışacağını” dile getirdi.
‘BÜYÜKBABAMA, BABASINI GERİ VEREBİLİRİZ’
Naiara Garmendia, 1940’ların başında Orduna’da ölen Extremadura’dan bir Genel İşçi Sendikası (UGT) üyesi olan büyük büyükbabası Bernardo Rodriguez’in başına gelenleri öğrendikten sonra ailesini, özellikle de müteveffa büyükbabasını daha iyi anladığını söyledi.
Büyükbabası hakkında konuşan Garmendia “Burada olmadığı için huzur bulması mümkün değil, babasının nerede olduğunu bilemeyecek. Ama bir şekilde babasını ona verebiliriz” dedi.
Bask bölgesel hükümeti konuya ilişkin yaptığı açıklamada, “Mezarlar hakkındaki tarihi belgeler ve tanıklıklar, insan kalıntılarının şubat ve haziran 1941 arasında Orduna Merkez Hapishanesi’nde ölen mahkumlara ait olduğunu işaret ediyor” dedi.
ÖNCE TOPLAMA KAMPI SONRA HAPİSHANE OLARAK KULLANILMIŞTI
Fransica Etxeberria bulunan kalıntıların Franco diktatörlüğü altında korkunç koşullarda hapsedilen Cumhuriyetçilere ait olduğunu belirtti.
İlk olarak 1937 ile 1939 arasındaki iç savaş sırasında bir toplama kampı olan ve ardından 1939 ile 1941 arasında hapishane olarak kullanılan kampta en az 225 Cumhuriyetçi mahkumun öldüğü tahmin ediliyor.
Adli tıp uzmanlarından oluşan bir ekip, eski hapishanenin yakınındaki yerel mezarlıkta bulunan kalıntıları toplayacak ve DNA testleri için laboratuvarlara gönderecek. Ölenlerin akrabaları, kimlik tespitinden sonra cenazeleri teslim alacak.
Bölgesel Bask Hükümeti’nin ‘Gogora’ (Anma) programı kapsamında Orduna yerel yönetimi ve Aranzadi Bilim Cemiyeti’nin ortak yürüttüğü “İç Savaş kayıplarını arama” çalışmaları 2020’den beri kabul edilmeyi bekleyen “Demokratik Hafıza Yasası’nın” ekim ayında yürürlüğe girmesiyle başlamıştı.
Tarihçiler tarafından 2. Dünya Savaşı’nın provası olarak görülen İspanyol İç Savaşı 1936-1939 yılları arasında 500 bin insanın ölümüne yol açmıştı. Bugün hâlâ İç Savaş’ta ölen 100 binden fazla insanın toplu mezarlarda gömülü olduğu tahmin ediliyor. (DIŞ HABERLER)
Demokratik Hafıza Yasası: Diktatör Franco’nun üstün liyakat nişanı geri alındı
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***