– İran’da 22 yaşındaki Mahsa Amini’nin ölümüne yol açan ve iki ayı aşkın süredir protestoların hedefinde olan ‘ahlak polisi’nin (İrşad Devriyeleri) kaldırılıp kaldırılmadığı tartışılıyor. İran devlet medyası, Başsavcı Muhammad Cafer Muntazeri’nin bu şekilde yorumlanan ve dünya medyasında “geri adım” olarak manşetlere çekilen sözlerini yalanladı. Eylemciler ise açıklamanın yanlış yorumlandığını ve ‘ahlak polisi’nin kaldırılmadığını söylüyor; bu hafta planlanan grev ve eylemler öncesinde dikkatlerin dağılmaması çağrısında bulunuyor.
Peki Başsavcı Muntazeri ne dedi? 2006 yılında sertlik yanlısı muhafazakâr cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad tarafından kurulan ‘ahlak polisi’nin devriyeleri sürüyor mu? Devlet medyasındaki yalanlamada ne denildi?
BAŞSAVCI MUNTAZERİ ‘AHLAK POLİSİ’ HAKKINDA NE DEDİ?
İran Başsavcı Muhammad Cafer Muntazeri, cumartesi günü Şiilerin kutsal kenti Kum’daki bir toplantıda yaptığı konuşmada, İran’da kadınlara dayatılan başörtüsü takma zorunluluğunun gözden geçirilmekte olduğunu söyleyerek, bu girişimlerin sonuçlarının bir-iki hafta içinde açıklanacağını belirtti.
İran öğrenci ajansı ISNA’nın haberine göre başsavcı, bir muhabirden gelen “Ahlak polisi kaldırılıyor mu?” sorusunu da yanıtladı.
Mahsa Amini’nin ölümüne tepki olarak düzenlenen protestolar sırasında, sosyal medyanın yanı sıra Şark gibi gazetelerde, “protestoların alevlendirilmemesi için ahlak polisinin sokaklarda çok daha az gezdiğine” dair haberler yayımlanmıştı.
Muntazeri de ilgili soruya yanıtında, “Ahlak polisinin yargıyla herhangi bir ilgisi yok. Kurulduğu yerden lağvedildi. Tabii ki yargı, toplumun davranışlarını izlemeye devam edecek” dedi.
BAŞSAVCININ SÖZLERİ NASIL YORUMLANDI?
Muntazeri’nin bu sözleri özellikle Batı’da birçokları tarafından, ‘ahlak polisi’nin kaldırıldığına yorularak “geri adım” olarak değerlendirildi.
Ancak çok sayıda yorumcu da, başsavcının sözlerinin “Ahlak polisi yargıya bağlı değil” anlamının ötesine geçmediği vurgusu yaptı. Bu yoruma göre, İran Başsavcısı sadece ‘ahlak polisi’nin İçişleri Bakanlığı’na bağlı olduğunun altını çiziyor, dahası yargının “toplumun davranışlarını izlemeye devam edeceğini” vurgulayarak, ‘ahlak polisi’nin kaldırılmasına bakılmaksızın kadınlara başörtüsü dayatmasının sürdüğünü vurguluyordu.
İRAN İÇİŞLERİ BAKANLIĞI TEYİT ETTİ Mİ?
Savcı Muntazeri’nin “ahlak polisinin kurulduğu yerden lağvedildiği” sözleriyle işaret edilen İran İçişleri Bakanlığı, bu yönde bir adım atıldığını doğrulamadı.
DEVLET MEDYASINDAKİ YALANLAMADA NE DENİLDİ?
İran devletine bağlı olan ve Arapça yayın yapan Al Alam televizyonu, dün akşam (pazar) yayınladığı haberinde “ahlak polisinin kaldırıldığı” iddiasını yalanladı. Haberde, “İslam Cumhuriyeti’nde hiçbir yetkili ahlak polisinin kapatıldığını teyit etmedi” denildi.
#Iran’s state-run al-Alam news channel denies media reports claiming the country’s morality police has been shut down.https://t.co/i2FS99O16C
— Al Arabiya English (@AlArabiya_Eng) December 4, 2022
Al Alam, Başsavcı Muntazeri’nin sözlerinden anlaşılması gereken tek şeyin “ahlak polisinin yargıyla hiçbir ilişkisinin bulunmaması” olduğu yorumunu yaptı. Haberde, “Bazı yabancı medya, başsavcının sözlerini, İslam Cumhuriyeti’nin son ayaklanmalardan etkilenerek başörtüsü yasalarından geri adım atması olarak karakterize etmeye çalıştı” ifadelerine yer verildi.
EYLEMCİLER NE DİYOR?
İranlı eylemciler, bu hafta üç günlük grev çağrısı yapmış durumda. Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi’nin Öğrenci Günü vesilesiyle Tahran Üniversitesi’nde yapacağı konuşmayla eş zamanlı yürüyüşler de planlanıyor. Muntazeri’nin sözlerinin bu kritik hafta öncesinde dünya basınına manşet olması da, birçoğunun tepkisini çekti.
Eylemciler, ahlak polisinin devriyelerin azaltılmasının veya durdurulmasının bu yapının lağvedildiği anlamına gelmediğini belirterek Muntazeri’nin sözlerini ‘devlet propagandası’ olduğu yorumunu yapıyor. (DIŞ HABERLER)
İran’da eylemciler geri adım atmıyor: Üç günlük grev çağrısı
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***