Rusya’nın Herson’dan çekildiğini resmen açıklaması, Amerika Birleşik Devletleri’nde (ABD) yapılan 8 Kasım’da yapılan Kongre ara seçimlerini, Cumhuriyetçi Parti’nin belirgin bir şekilde kazanamayacağı anlaşılması sonrası geldi. Cumhuriyetçiler çoğunluğu elde etmeleri halinde, ABD’nin, Ukrayna’ya verdiği silah ve mali desteğini keseceklerini vaat etmişlerdi. Bu durum ise Rusya’nın, Ukrayna’nın Karadeniz’le olan bağlantısını kesme ve Transdinyester’e ulaşma planlarını sürdüreceği anlamına geliyordu.
Hem Ukrayna kolluk kuvvetleri hem de Demokrat Partili adaylar, beklenenden daha iyi performans gösterince, Rusya en büyük kazanımlarından olan üstelik resmen ilhak ettiği Herson’dan vazgeçmek zorunda kaldı.
Herson şehrine önce, Ukrayna istihbaratı ve özel kuvvetleri girdi, akabinde polis ve idari birimler görevlerinin başına döndü. Ve haftası dolmadan pazartesi sabahı Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelensky, beraberinde bazı kabine üyeleriyle şehre sürpriz bir ziyaret yaptı. Rusların gelişini eylemlerle karşılayan Ukraynalılar, ordusunu ve Cumhurbaşkanını büyük bir coşkuyla karşıladı.
Herson valiliğinden bayrak çekme merasimine katılan Zelensky burada: “İlerliyoruz. Tüm ülkemiz için barışa, barışa hazırız.” dedi. Rusya’ya karşı savaşta verdikleri destek için NATO ve diğer müttefiklerine teşekkür eden Zelensky, özellikle ABD’den yüksek hareketli çoklu roket sistemlerinin (HIMARS) verilmesinin Ukrayna’nın mücadelesinde büyük fark oluşturduğunu söyledi.
“MOSKOVA’YA DEĞİL…”
Basın toplantısı da yapan Cumhurbaşkanı Zelensky, muhabirlerin, Ukrayna kuvvetlerinin bundan sonra nereye ilerleyeceğini sorması üzerine, ,“Moskova değil… Başka bir ülkenin topraklarıyla ilgilenmiyoruz” dedi.
Zelensky’nın gelişi ile çocuklu ailelerin de Rus kuvvetleri tarafından işgalinden yeni kurtulan valilik önündeki ana meydanda toplandığı görüldü. Sivil vatandaşlardan bazıları coşkuyla, Ukrayna bayrağı salladı, bazıları ise bayrağı omuzlarına astı.
Yoğun güvenlik altında gerçekleşen ziyarette Zelensky, “Gerçekten mutluyum, insanların tepkisinden anlayabilirsiniz, halk Ukrayna ordusunu, askerlerimizi, hepimizi bekliyordu” diye konuştu.
Zelenskıy, Herson’u ziyaretinin yaklaşık sekiz aylık Rus işgaline maruz kalan şehrin sakinlere destek vermek ve onlara “Gerçekten geri dönüyoruz, bayrağımızı yükseltiyoruz” demek açısından önemli olduğunu ifade etti.
HIMARS SAVAŞIN SEYRİNİ DEĞİŞTİRDİ
Şüphesiz, ABD’nin verdiği silahlar içinde en etkilisi, HIMARS çoklu roket atar sistemleri oldu. Ukrayna ordusu, Dinyeper Nehri üzerindeki, Herson’a ikmal yapılan köprüleri, mühimmat depolarını, HIMARS ile vuruyordu.
Kırım yarımadasının kuzey batısındaki Herson, hem siyasi hem de askeri açıdan iki taraf için de önemli. Ruslar işgalin ikinci ayında 25 Nisan’da, Herson valiliğini ele geçirdi. Herson, Rusya’nın kontrole aldığı ilk büyük bölgesel merkez olmuştu.
Rus işgalinin en önemli sebeplerinden birisi Kırım yarımadasının can damarı, Kuzey Kırım su kanalının bu bölgede olmasıydı.
Ruslar sekiz ay boyunca, Mıkolayiv’i neredeyse her gün bombaladı ancak bölgenin girişinin ötesine geçemedi. Ukrayna ordusu, HIMARS roket sistemleri sayesinde Rusları, Mıkolayiv’den uzak tutmayı başardı. Böylece Kyiv, Harkiv ve Çernihiv’i işgal girişimlerinde başarısız olan Kremlin’in eline geçirmeyi başardığı tek bölgesel merkez, Herson’da da çekilmek zorunda kaldı.
RUSLARIN GERİ ÇEKİLMESİ “İYİ NİYET JESTİ” DEĞİL
Ukraynalı kurmay komutanlar, 400 binden fazla sivilin bulunduğu bölgede kanlı operasyonlar ve şehir savaşlarından ziyade, Rusların komuta noktalarını, ikmal ve tedarik hatlarını, cephanelikleri vurmayı tercih ediyor. Ukrayna kuvvetlerinin köprü ve mühimmat depolarına yaptığı saldırılar sonrasında, Rusların şehri tutacak gücü ve imkânı kalmadı.
Öte yandan Ukrayna istihbaratı, Herson şehrinin hızlı bir şekilde düşmesinde etkisi olan Rusya yanlısı üst düzey yerli işbirlikçileri tespit etti. İşgal sürecinde kendilerini deşifre eden bu kişilere yönelik başarılı nokta operasyonları yaparak yerel işbirlikçilere gözdağı verdi.
Ukrayna ordusu, Rusların en savunmasız olduğu geri çekilme sırasında tuzağa düşme ve ciddi kayıplar verme ihtimalini göz önüne alarak taarruza geçmedi. Rus askerlerinin Dinyeper nehrini geçmelerine fırsat verdi.
RUSLAR NOVOKAHOVSKA BARAJINI SABOTE EDER Mİ?
Herson’u sol yakaya bağlayan bütün köprü ve yolları Ruslar çekilirken havaya uçurdu. Ukrayna’da hâlihazırda, Novokahovska hidroelektrik santralinin bulunduğu barajın sabote edilip edilmeyeceği konuşuluyor. Şayet Ruslar barajı yıkarsa Herson şehrini de içine alan geniş bir alanın su altında kalması ve çok sayıda sivil kaybı tehlikesi bulunuyor. Ukrayna Cumhurbaşkanı Zelensky böyle bir durum olması halinde dünya savaşının başlayacağını söyledi.
Rusya, Kırım’ı güvence altına almak ve Ukrayna ordusu önünde doğal bir su hendeği ve aşılmaz bir bataklık oluşturmak amacıyla böyle bir sabotaja başvurabilir.
ŞİMDİ NE OLACAK?
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e olan güveni sarsan bu geri çekilme hem Rus toplumunun hem de ordunun moralini ziyadesiyle bozdu. Rus ideolog Aleksandr Dugin gibi isimler dahi Putin’i sert bir dille eleştirdi. Özellikle kısmı seferberlik kararı alındıktan sonra çekilme bu savaş destekçilerinde de şüphe oluşturdu. Eğer yenilgi ve geri çekilmeler devam ederse Putin için durum daha da kötüleşecek.
Rus ordusu artık Dinyeper nehrinin sol yakasında Kırım’ın su kanalını korumak için daha güçlü bir savunma hattı kuruyor. Beton bloklarla yeni bir set oluşturuyor ve cepheler kazılıyor. Öte yandan da Herson hezimetini unutturmak için bütün gücüyle, Donbas’a saldırmaya başladı.
Ukrayna’nın, Rusya’dan talepleri net; Ukrayna topraklarından Kırım dâhil tamamen çekilmesi, savaş tazminatı ve savaş suçlularının adalet önüne çıkması. Rusya ise ilhak ettiği yerlerden çekilmeden, nükleer ve askeri gücüyle tehdit ederek müzakerelere başlamak ve barış istiyor. Ancak Rusya’nın daha sonra toparlanıp, diğer bölgelere yeniden saldırmayacağının da garantisi yok.
RUSYA’NIN HEDEFİ: İÇ KARIŞIKLIK
Cepheden başarı elde edemeyen Rusya kış şartlarında sivilleri zorda bırakmak için enerji altyapısını, merkezi ısınma ve elektrik santrallerini hedef alıyor. Her vurulan santral bütün ülke genelinde saatlerce elektrik kesintilerine neden oluyor. Ruslar bu sayede bir halk ayaklanmasıyla iç karışıklıkla hedefine ulaşmayı planlıyor. Ancak Ukrayna halkı tam tersine bir dayanışma sergiliyor.
Rusların Herson’dan çekilmesi, ülke halkı kadar Ukrayna’yı destekleyen batı ülkeleri için de moral oldu. Batı verdikleri silahların ve mali yardımların boşa gitmediğini gördü. Herson’u işgalden kurtaran Ukraynalılar kendilerinden emin bir şekilde ‘sırada, Kırım ve Donbas var’ diyor.
Hatta Cumhurbaşkanı Zelensky esprili bir açıklama yaparak yaz sezonun Kırım’da tatil yapacağını bile söyledi.
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***