Dezenformasyonla mücadeleden çok sansür ve otosansür ortamını pekiştirecek nitelikteki “Halkı yanıltıcı bilgiyi alenen yayma” suçunu düzenleyen Dezenformasyon Yasası’nın 29. maddesi, TBMM Genel Kurulu’nda AKP ve MHP oylarıyla kabul edildi.
Bu suç için üst sınır olarak üç yıla kadar hapis cezasını öngörülüyor.
TBMM Genel Kurulu’nda özellikle basın örgütlerinin tepkisini çeken dezenformasyon yasa tasarısının görüşmeleri sırasında gerginlik yaşanmıştı.
AKP ve MHP’nin önerisiyle gündeme getirilen 40 maddelik yasa tasarısının şimdiye kadar 28 maddesi geçmişti.
Ancak teklifteki “en sakıncalı madde” olarak yorumlanan “hatalı bilgiyi alenen yayma” suçu yaratacak 29’uncu maddenin görüşülmesi sırasında tartışma çıkmıştı.
AKP ve MHP, maddenin görüşülerek geçmesi için ısrarcı olmuştu. Ancak oturuma başkanlık eden TBMM Başkanvekili CHP’li Haydar Akar, iç tüzüğün 68’inci maddesi uyarınca oturumu kapatma kararı almıştı.
AKP Grup Başkanvekili Mahir Ünal karara itiraz etmiş, ancak Başkanvekili Akar oturumu bu şekilde sürdürmenin mümkün olmadığını dile getirmişti.
“’Sansüre hayır’ sesleri”
Teklif sahibi MHP Genel Başkan Yardımcısı Feti Yıldız, CHP ve HDP’li vekillerin ayakta ceza maddesini protesto etmesine ayağa kalkarak tepki gösterdi. “Bitti mi, bu ne ya, bu nasıl basiretsizlik?” diyen CHP’li başkanvekili Akar’a seslenen Yıldız’ın tutumu gerilimi arttırdı.
MHP Grup Başkanvekili Erkan Akçay da, “Sayın Başkan, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kargaşa çıkarmak istiyorlar. Genel Kurul’un çalışmaları engellenemez. İç Tüzük ihlal ediliyor, istismar ediliyor” diye konuştu.
Bu sırada CHP ve HDP sıralarından “Sansüre hayır!” “29’a hayır!” sesleri yükselmeye devam etti. Muhalefet vekilleri, ayakta alkışlarla cezalandırma maddesini protesto etmeyi sürdürdü.
AKP’li Ünal da, “Böyle bir usul yok! Sayın Başkan, lütfen Meclis çalışmalarını devam ettirin” dedi.
Erbay telefonunu çekiçle kırdı
CHP Muğla milletvekili Burak Erbay da tartışmalar sırasında kürsüde telefonunu çekiçle kırarak, yasa tasarısını protesto etti. Erbay yasanın gençleri çok ilgilendirdiğini belirterek, 2023’te ilk defa oy kullanacak gençlere seslendi. Erbay, “Gençlerimiz, tek özgürlüğünüz var cebinizdeki telefonlar; Instagram var, Facebook var, YouTube var, orada haberleşiyorsunuz. Eğer bu yasa Meclis’ten geçerse, telefonlarınızı artık kırıp atabilirsiniz” dedi.
“Türkiye’nin itibarı hiçbirimizin istemeyeceği hale dönüşecek endişemiz var”
CHP Grup Başkanvekili Engin Altay ise, “İktidarlar son dönemlerinde baskıları arttırırlar, demokrasi dışı yollara tevessül ederler; bu genel, evrensel bir gerçektir. Şimdi, bu çerçevede, ülkemizde, iktidarın, Sayın Cumhurbaşkanı’nın ifadesiyle ‘Yolsuzlukları, rüşveti ve yoksulluğu bitirmek için çalışıyoruz’ sözünden ne murat ettiğini anlamış olduğumuzu söyledim. Yolsuzluğun, rüşvetin ve yoksulluğun konuşulmamasını halledecek bir formül Genel Kurul’un önünde. Türkiye’nin dünya milletler ailesi içindeki itibarı, demokrasi ligindeki pozisyonu, biraz sonra görüşülecek olan 29’uncu maddenin yasalaşması halinde, hiçbirimizin, AKP’nin de MHP’nin de istemeyeceği bir hale dönüşecek endişesini taşıyoruz. Muhalefet yasadan korkacak, cezaevinden korkacak olsa muhalefet olmazdı zaten; bu konularda hodri meydanız ama Türk demokrasisine bu 29’uncu maddeyle sürülecek leke bizi dünyaya da rezil edecek bir lekedir. Bu yüzden, hiç şüphesiz, TBMM’yi, İç Tüzük, Anayasa çerçevesinde çalışmalarını sabote etmek niyetinde değiliz. Ancak kanun teklifini hazırlayanların on dakika daha düşünmeleri için protestomuzu, demokratik, barışçıl protestomuzu ayakta alkışlarla sürdürmeye devam devam etmek istiyoruz” diye konuştu.
Altay’ın bu açıklamasıyla başlayan protestolar üzerine gerilim büyüyünce yasa teklifine, bugün devam edilmek üzere TBMM Genel Kurulu kapandı.
Tartışmalara neden olan ve tepki çeken 29’uncu madde “sırf halk arasında endişe korku panik yaratmak suretiyle ülkenin iç ve dış güvenliği, kamu düzeni ve genel sağlığı ile ilgili gerçeğe aykırı bir bilgiyi alenen yayan bir kimseye” bir yıldan üç yıla kadar hapis cezası verilmesini öngörüyor.