YUSUF DERELİ | HABER YORUM
Yıl sonu yaklaştıkça asgari ücretle ilgili tartışmalar da alevleniyor. 7 bin TL civarında başlayan tahminler, son bir kaç haftada 9 bin TL’ye kadar çıktı. Peki böyle bir artış mümkün mü ve asgari ücret 9 bin TL olursa ne olur?
AKP’li Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, asgari ücretle ilgili açıklamasında, “Bundan öncekilerden çok farklı bir hazırlığın içindeyiz.” demişti. Söz konusu açıklama beklentilerin de yükselmesine neden oldu.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Bilgin ise “Aralık ayı enflasyonu değerlendirilerek, en kapsamlı müdahaleyi yapacağımıdan kimsenin şüphesi olmasın.” ifadelerini kullandı. Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati de artış oranının enflasyonun altında olmayacağını söyledi.
Söz konusu açıklamalar sonrası asgari ücretin 7 bin 500 TL civarında olacağı yönünde tahminler attı. Ancak Merkezi Yönetim Bütçesi’nde işveren sigorta prim desteğinin yüzde 58 oranında artırılması asgari ücretin de bu oranda artırılacağı şeklinde yorumlandı. Bu hesaba göre asgari ücret (5,500*1,58) 8 bin 690 TL olacak.
BEKLENTİ 7 BİN 500 LİRA CİVARI
Söz konusu prim desteğinin yılın başındaki asgari ücret üzerinden mi yoksa temmuzda yüzde 30 zamlanan rakam üzerinden mi olacağı belirsiz. Sene başında asgari ücret 4 bin 253 TL’ydi. Bu rakam üzerinden yüzde 58’lik bir artış asgari ücretin 6 bin 719 TL’ye çıkması demek. Yıllık enflasyonun yüzde 65 civarında geleceği ve iktidar temsilcilerinin yukarıdaki açıklamaları dikkate alındığında bu rakam pek gerçekçi durmuyor.
Daha önce de yazmıştık; asgari ücretin, yıllık enflasyonun biraz üzerinde (Ocak ayındaki rakam üzerinden) yüzde 70 civarında artırılması kuvvetle muhtemel. Bu durumda asgari ücret 7 bin 230 TL civarına denk geliyor. Kaba bir hesapla asgari ücretin 7 bin 500 TL civarında olması beklenebilir.
Peki rakam 9 bin TL’ye çıkabilir mi?
Bugünkü Türkiye şartlarında bu soruya ‘Hayır’ demek mümkün değil. Şöyle ki;
- TÜİK’in açıkladığı yüzde 83,45’lik orana rağmen hissedilen yıllık enflasyon yüzde 100’ün bile üzerinde. Bağımsız Enflasyon Araştırma Grubu ENAG’a göre oran yüzde 186!
- Türk-İş’in verilerine göre eylülde açlık sınırı 7 bin 245,18 TL’ye, yoksulluk sınırı 23 bin 599 TL’ye yükseldi. Korkunç bir fakirleşme var.
- TL’nin dolar karşısında yıl başından bu yana değer kaybı yüzde 38’i aştı. Alım gücü inanılmaz bir hızla düştü, para pul oldu.
- Asgari ücretle çalışanlar kamuda değil, özel sektörde istihdam ediliyor. Dolayısıyla devletin bir kaybı vs. söz konusu değil. Aksine daha fazla vergi alacak.
- Belki de en önemlisi 2023 seçim yılı. Asgari ücret rakamları açıklandıktan hemen sonra Türkiye artık tamamen seçim atmosferine girmiş olacak. AKP’nin en son isteyeceği şey asgari ücret nedeniyle oylarının düşmesi. Bu nedenle özellikle bu dönem, asgari ücreti artırma konusunda ‘bonkör’ davranacaktır.
Genel beklenti asgari ücretin 7 bin 500-8 bin bandında açıklanacağı ancak yukarıda saydığım nedenlerden dolayı 8 bin 500-9.000 civarında açıklanırsa da sürpriz olmayacak…
YÜZDE 100’ÜN ÜZERİNDE BİR ARTIŞ, ENFLASYONU ETKİLER
Peki yıl başına göre yüzde 100’ün üzerinde bir artışın enflasyona etkisi ne olur?
Asgari ücretliler çok büyük bir oranda özel sektör çalışanları. Ücretler düzeyinde bu oranda bir yükselme, üretim maliyetlerinin artması anlamına geliyor. Girdi maliyeti artan firma, doğal olarak ürünlerine zam yapacak. Dolayısıyla enflasyon artacak. Bu arada maaşların artmasına bağlı olarak toplam tüketici talebinin artması da enflasyonu artıran başka bir sebep olacak.
ÖNEMLİ OLAN ALIM GÜCÜNÜN ARTMASI
Tabi burada asgari ücretin ne olacağından daha önemli bir sorun var; alım gücü. Ekonomistlere göre yıllık enflasyonun resmi verilere göre bile yüzde 100’e dayandığı bir ortamda asgari ücretin 10 bin TL olmasının da pek bir anlamı olmuyor. Sadece geçici bir rahatlama sağlayacak. Nitekim Ocak ayında asgari ücret ciddi oranda artırılarak 4 bin 253 TL’ye yükseltildi. Ancak enflasyon o kadar yüksekti ki, Temmuz ayında asgari ücret yüzde 30’luk bir zamla yeniden güncellendi.
Dolayısıyla rejimin öncelikle enflasyon sorununu çözmesi, halkın refah seviyesini artırması, fiyatları kontrol altına alması gerekiyor. Bunun dışında atılacak her adım, bataklığı kurutmadan sineklerle savaşmaya benziyor…
Türkiye’de bu haberi engelsiz paylaşmak için aşağıdaki linki kopyalayınız👇
Kaynak: Tr724
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***