İdamdan sonra şimdi de yoksulluk İranlı Kürtlerin canını alıyor: Sadece 4 kentte 77’si kadın 183 kişi intihar etti

İnsanlık 2020’nin başında Çin’in Vuhan kentinde ortaya çıkan koronavirüs (Kovid-19) ile tanıştı.

 

Kısa sürede dünyanın her tarafına yayılan virüs nedeniyle milyonlarca insan hayatını kaybetti.

 

Virüs nedeniyle birtakım ülkeler sert önlemlere başvurarak kapandı. Hatta çoğu giriş-çıkışları kapatarak izole oldu.

 

Ülkelerin kapanması bir derece hastalığın bulaşmaması için çare oldu, ancak bu sefer tedarik zincirinde büyük sorunlar baş gösterdi.

 

Koronavirüse Rusya-Ukrayna savaşı da eklenince başta enerji ve gıda temininde kriz yaşandı.

 

Fiyatlar hızla yükseldi. Yıllar sonra Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa Birliği ülkelerinde bile pahalılık baş gösterdi.

 

Venezuela, Lübnan, Sudan, Zimbabve ve Türkiye gibi ülkelerde enflasyon rekor kırdı, halkın alım gücü düştü.

 

İran derin bir yolsuzluk ve yoksulluk yaşıyor

 

Yüksek enflasyon ve alım gücünün düştüğü ülkelerden biri de İran.

 

Tahran yönetimi zaten Amerika Birleşik Devletleri’nin (ABD) ekonomik yaptırımları nedeniyle zor günler geçiriyordu.

 

Siyasi memnuniyetsizliğe hayat pahalılığı da eklenince ülkenin birçok kentinde halk rejime karşı gösteriler düzenledi.

 

Gösteriler nedeniyle birçok aktivist ya tutuklandı ya da ülkeyi terk etmek zorunda kaldı.

 

İran ekonomik olarak kendi kendine yeten bir ülke olduğu halde derin bir yolsuzluk ve yoksulluk yaşıyor.

 

Çünkü Tahran yönetimi bütçenin büyük bölümünü Lübnan, Suriye, Irak ve Yemen gibi ülkelerde yürüttüğü vekalet savaşlarına ayırıyor. 

 

İntihar etme şekli başlı başına bir sorun

 

Bu da halkın ekonomik olarak büyük sıkıntılar çekmesine neden oluyor.

 

Ülkede ekonomik ve siyasi baskı başta olmak üzere gençler arasında intiharın artması ciddi bir sorun haline geldi.

 

Özellikle gençlerin halka açık yerlerde bina ve köprülerden atlayarak intihar etme şekli bile başlı başına toplumsal bir sorunu teşkil ediyor.

 

İran’ın birçok kenti neredeyse intiharlar ile anılmaya başlandı. Bu kentlerin başını ise Kürt nüfusunun yoğun yaşadığı bölgeler çekiyor.

 

Dünya intiharı önleme günü

 

Kadın ve çocukların da içinde olduğu 183 kişi intihar girişiminde bulundu, 173’ü yaşamını yitirdi.

 

Ağırlıklı olarak insan hakları ihlallerine ilişkin veriler yayınlayan Kürdistan Haber Ajansı (Kurdpa), dünya intiharı önleme günü münasebetiyle İran’ın 4 kentini içine alan 10 Eylül 2021-10 Eylül 2022 tarihleri arasında intihar vakalarına ilişkin istatistiki bir rapor yayınladı.

 

Rapor sadece bu dönemde resmi olmayan ancak kaynaklar tarafından bildirilen vakaları ele almakta ve gerçek rakamlar çok daha fazla olabilir.

 

45 kişi 18 yaş altındakilerden oluşuyor

 

Buna göre bir yıl içinde Urmiye, Sine, Kirmanşah ve İlam’da 77 kadın olmak üzere 183 Kürt intihar girişiminde bulundu.

 

173’ü hayatını kaybederken, bunların 45’i 18 yaş altındaki vakalardan oluştu.

 

İntihar girişiminde bulunan 77 kadından 72’si yaşamını yitirdi. En küçüğü 9 yaşındayken, 21’i de 18 yaş altı olarak kayıtlara geçti.

 

Öğretmen ve doktorların da içinde olduğu intihar eden kadınların çoğunluğunun yoksul ve hamilelerden oluşması dikkat çekti.

 

Urmiye kenti başı çekiyor

 

77 vakadan 28’i kendi kendine infaz, 11’i kendini yakma, 8’i yüksekten düşme, 6’sı ilaç ve silahla intihar başı çekti.

 

Vakaların 31’i aile sorunlarından kaynaklanırken, 4’ü zorla evlilik, diğerlerinin de barınma ve yaşam koşulları gibi ekonomik nedenlerle oldu.

 

26 vaka ile Urmiye en çok kadın intiharının yaşandığı kent olurken, Sine’de 15, Kirmanşah’ta 8 ve İlam’da da 3 vaka yaşandı.

 

Halka açık yerlerde intihar

 

Çocuk ve gençlerin de içinde olduğu intihar girişiminde bulunan 105 erkekten 101 yaşamını yitirdi.

 

En küçüğü 10 yaşında olmak üzere 24’ü 18 yaşın altındayken, 18 kişi de 18-20 yaş aralığından oluştu.

 

İntihar edenlerin arasında adli ve siyasi tutuklu, asker, işçi, öğretmen ve sanatçılar yer aldı. Bunların birçoğu yaşamlarını halka açık yerlerde sonlandırdı.

 

Kadınlarda olduğu gibi erkeklerde de kendi kendine infaz, silah, ilaç ve yüksekten atlamayla intihar vakaları başı çekti.

 

Yoksulluk ve ailevi sorunlar başlıca nedenler arasında

 

İntiharların büyük çoğunluğunun nedeniyse yoksulluk, işsizlik, ekonomik ve ailevi sorunlardan meydana geldi.

 

İllere göre sıralamada erkeklerde de Urmiye, Sine ve Kirmanşah başı çekti.

 

Tahran hükümeti intiharlarla ilgili net istatistikler yayınlamasa da raporda kadın intiharlarının büyük çoğunluğunun nedeninin ailevi, erkeklerinse yoksulluk, işsizlik ve geçim sıkıntısı gibi sorunlardan kaynaklandığına vurgu yapıldı.

 

KAYNAK: INDEPENDENT TÜRKÇE – ABDÜLHAKİM GÜNAYDIN