BM raporu: Son iki yılda her 10 ülkeden dokuzunun insani gelişme oranı geriledi

BM, gelişimi gayrisafi yurt içi hasılaya (GSYH) indirgeme eğilimine karşı 1990’da İnsani Gelişim Endeksi’ni geliştirmişti. Her sene hazırlanan endekste beklenen yaşam süresi, eğitim ve ekonomik refah gibi alanlarda ölçümler yapılıyor.

 

Bu seneki raporda dünyanın krizden krize savrulduğu, karşı karşıya kaldığı sorunlarla başa çıkamadığı ve rotada keskin bir değişiklik olmazsa daha fazla yoksunluk ve adaletsizliğe sürükleneceği uyarısı yer aldı. Ayrıca Covid-19 salgını, Rusya- Ukrayna Savaşı ve yaşanan küresel krizler nedeniyle son iki yılda insani gelişme endeksinin küresel boyutta gerilediğine işaret edildi.

 

Böylelikle son 32 yılda ilk kez insani gelişme endeksinde peş peşe iki yıl küresel çapta gerileme yaşandı.

 

İnsani gelişme, 2016 yılı düzeyine gerileyerek Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri doğrultusunda katedilen gelişmenin büyük bölümünü tersine çevirdi.

 

Bu tersine dönüşün evrensel boyutta olduğu belirtilen rapora göre, insani gelişim endeksi Türkiye de dahil olmak üzere ülkelerin yüzde 90’ından fazlasında 2020 ya da 2021 yılında geriledi. Türkiye endekste 48’inci sırada yer aldı.

 

İnsani gelişme endeksi, ülkelerin yüzde 40’ından fazlasında ise her iki yılda da gerileme gösterdi.

 

İsviçre zirvede

 

İnsani Gelişme Endeksi’nin zirvesinde 84 yıllık beklenen ömür, 16,5 yıllık eğitim süresi ve 66 bin dolarlık medyan gelirle İsviçre yer aldı.

 

Bu ülkeyi Norveç, İzlanda, Hong Kong (Çin), Avustralya, Danimarka, İsveç, İrlanda, Almanya ve Hollanda izledi.

 

Listede Britanya 18’inci, Japonya 19’uncu, ABD 21’inci, Çin ise 79’uncu sırada yer aldı.

 

Listenin sonunda ise 55 yıllık ömür, 5,5 yıllık eğitim ve yıllık ortalama 768 dolarlık gelirle Güney Sudan bulunuyor.

 

Bu yıl açıklanan endeksin verileri geçen yıla ait.