ABD Dışişleri Bakanlığı, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’ne yönelik silah ambargosunu 2023 mali yılı için kaldırdıklarını açıkladı. Ankara, karara tepki gösterdi.
Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Ned Price, ABD’nin Güney Kıbrıs’a uyguladığı silah ambargosunu bir yıllığına kaldırdıklarına ilişkin yazılı açıklama yaptı.
Açıklamada, ‘’Dışişleri Bakanı Antony J. Blinken, Kıbrıs Cumhuriyeti’nin 2023 mali yılı için savunma ürünlerinin ihracatı, yeniden ihracatı ve transferinin onaylanması için ilgili mevzuat kapsamında gerekli koşulları yerine getirdiğini tespit etmiş ve Kongre’ye bildirmiştir. Koşullara uygunluk yıllık bazda değerlendirilmektedir’’ denildi.
Bu tespit ve belgelendirme sonucunda Bakan Blinken’ın 2023 mali yılı için Kıbrıs Cumhuriyeti’ne karşı savunma ticareti kısıtlamalarını kaldırdığı belirtilen açıklamada, Uluslararası Silah Trafiği Yönetmeliği’nin, 1 Ekim 2022’den itibaren geçerli olmak üzere yeni politikayı yansıtacak şekilde değiştirileceği kaydedildi.
Açıklamada, 2019 Doğu Akdeniz Güvenlik ve Enerji Ortaklığı Yasası ve 2020 Mali Yılı Ulusal Savunma Yetkilendirme Yasası’nın ise ABD Mühimmat Listesi’nde yer alan savunma ürünlerinin Kıbrıs Cumhuriyeti’ne ihracatı, yeniden ihracatı veya transferinin engellenmesi politikasının yürürlükte kalmasını gerektirdiği belirtildi.
ABD Dışişleri Bakanlığı bu yasaların getirdiği sınırlamalar için, ‘’Başkan, Kıbrıs Cumhuriyeti hükümetinin kara para aklamayı önleme düzenlemeleri ve mali düzenleyici gözetim reformlarını uygulama çabalarında ABD hükümeti ile işbirliği yapmaya devam ettiğini ve Kıbrıs Cumhuriyeti hükümetinin Rus askeri gemilerinin yakıt ikmali ve servis için limanlara erişimini engellemek için gerekli adımları attığını ve atmaya devam ettiğini her yıl en az bir kez olmak üzere belirleyip ilgili Kongre komitelerine tasdik etmediği sürece yürürlükte kalacaktır’’ ifadeleri kullanıldı.
Dışişleri Bakanlığı Güney Kıbrıs’ın bu yasalara uyumunu yıllık olarak gözden geçirip Kongre’ye bildiriyor.
Ankara şiddetle kınadı
Türkiye Dışişleri Bakanlığı ise “ABD’nin GKRY’e yönelik silah ambargosunu kaldırma yönündeki Eylül 2020’de aldığı kararın kapsamını genişletmesini şiddetle kınıyoruz” dedi.
Bakanlıktan yapılan yazılı açıklamada, Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti (KKTC) makamlarının söz konusu karara ilişkin tepkisinin tümüyle desteklendiği vurgulandı.
‘’Ada’daki iki tarafın eşitliği ilkesiyle çelişen ve Rum tarafını daha uzlaşmaz kılacak bu karar, Kıbrıs meselesinin çözülmesi yönündeki çabaları olumsuz etkileyecek; Ada’da bir silahlanma yarışına yol açacak ve Doğu Akdeniz’de barış ve istikrara zarar verecektir’’ denilen açıklamada ABD, bu kararı gözden geçirmeye ve Ada’daki iki tarafa karşı dengeli bir politika izlemeye davet edildi.
Açıklamada, ‘’ABD dahil uluslararası toplum Kıbrıs Türk halkının 1959-1960 Antlaşmalarıyla da teyit edilen egemen eşitliği ve eşit uluslararası statüsünü tescil etmeli ve buna göre hareket etmelidir. Her halükarda Türkiye, garantör ülke sıfatıyla, Kıbrıs Türkünün varlığını, güvenliğini ve huzurunu sağlamak amacıyla, tarihi ve hukuki sorumlulukları çerçevesinde, gerekli adımları atmaya devam edecektir’’ ifadeleri kullanıldı.
ABD, Güney Kıbrıs’a uyguladığı silah ambargosunu 2020 yılında Dışişleri Bakanı Mike Pompeo döneminde kaldırmıştı. Pompeo, Rum lider Anastasiadis ile de görüşmüş ve ABD’nin “2021 yılı mali yılı için Silah Düzenlemesinde Uluslararası Trafik uyarınca kontrol altında bulunan öldürücü olmayan savunma malzemeleri ve savunma hizmetlerinin ihracatı, yeniden ihracatı, sevkiyatı ve geçici olarak ithal edilmesine yönelik kısıtlamaları geçici olarak kaldırdığı konusunda bilgilendirmişti.