Tayvan-Çin gerilimi: Çin dört gün sürecek askeri tatbikatlara başladı

Çin ordusunun açıkladığı koordinatlara göre, tatbikatlar yer yer Tayvan kıyılarının 20 kilometre yakınlarına kadar yaklaşıyor.

 

Reuters ajansı, Tayvan kaynaklarına dayandırdığı haberinde Çin gemilerinin Tayvan ve Çin arasındaki gayriresmi deniz sınırını kısa süreyle ihlal ettiğini yazdı.

 

Tayvan, Çin hava kuvvetlerinin sınır yakınlarındaki faaliyetlerini takip etmek için bölgeye füze sistemleri yerleştirdi.

 

Çin gemilerini takip etmek için bölgeye Tayvan donanmasından gemiler konuşlandırıldı.

 

Tayvan Savunma Bakanlığı, tatbikatların ada çevresinde hava ve deniz ablukası anlamına geldiğini ve bu nedenle Birleşmiş Milletler sözleşmelerinin ihlal edildiğini öne sürdü.

 

Bakanlık tatbikatları yakından izlediklerini, olası bir gerginliğe hazır olduklarını ancak gerginliği başlatan tarafın kendileri olmayacağını belirtti.

 

Bakanlığın resmi Twitter hesabında da “Gerginliği tırmandırmak istemiyoruz, ama güvenliğimiz ve bağımsızlığımız söz konusu olduğunda geri adım atmayacağız,” ifadeleri kullanıldı.

 

Tayvan Dışişleri Bakanlığı da uluslararası toplumun Çin’e tatbikatlara son vermesi çağrısı yapmasını istedi.

 

Çin’in Tayvan’ı çevreleyen sularda yaptığı bu en kapsamlı askeri tatbikatlar, ABD Temsilciler Meclisi Başkanı Nancy Pelosi’nin ziyaretine tepki olarak gerçekleştiriliyor.

 

Tayvan’ı 25 yıldır ziyaret eden en üst düzey ABD’li politikacı olan Pelosi’nin ziyareti Pekin yönetimi tarafından bağımsızlığının ihlali olarak yorumlanmıştı.

 

Çin, Tayvan’ı kendi topraklarının bir parçası olarak görüyor.

 

Pekin, Pelosi’nin Tayvan’ı ziyaret etmesi durumunda bunun ciddi sonuçları olacağı uyarısında bulunmuştu.

 

Tayvan uyarı amaçlı jet uçuşları yaptı

 

Çin, Tayvan’ın çevresindeki altı bölgede Perşembe ile Pazar günleri arasında dört gün sürecek askeri tatbikat yapacağını ilan etti.

 

Tayvan şimdiye kadar Çin’e ait 27 savaş uçağının hava sahasına girdiğini açıkladı.

 

Tayvan savunma bakanlığı Çarşamba günü uyarı amacıyla jetlerini kaldırdığını söyledi.

 

Reuters haber ajansı, insansız hava araçları olduğu düşünülen tanımlanamayan hava araçlarının Çin’e sadece birkaç kilometre mesafedeki Tayvan’a bağlı Kinmen adaları üzerinde uçtuğunu da ekledi. Ordunun hava aracını uzaklaştırmak için işaret fişeği attığını ve teyakkuzda kaldığını bildirdi.

 

Çin, tatbikatların dünyanın en işlek su yollarından bazılarında gerçekleştirileceğini ve “uzun menzilli atışları” içereceğini söyledi.

 

Tayvan, tatbikatlardan kaçınmaları için gemilerden alternatif rotalar bulmasını istedi ve komşu Japonya ve Filipinler ile alternatif uçuş rotaları bulmak için görüşüyor.

 

Cumhurbaşkanı Tsai Ing-wen, ülkenin “kasıtlı olarak artan askeri tehditlerle” karşı karşıya olduğunu söyledi.

 

Tayvan hükümeti, birkaç bakanlığın son günlerde siber saldırılara maruz kaldığını açıkladı.

 

G7 ülkelerinden bildiri

 

G7 ülkelerinin (Kanada, Fransa, Almanya, İtalya, Japonya, İngiltere ve ABD) dışişleri bakanları, Çin’in adımlarının bölgeyi istikrarsızlaştırma riski taşıdığını belirten ortak bir bildiri yayınladı.

 

Bildiride, “Bir ziyareti Tayvan Boğazı’ndaki saldırgan askeri faaliyetler için bahane olarak kullanmanın gerekçesi yoktur. Ülkelerimizdeki parlamenterlerin uluslararası olarak seyahat etmesi normal ve rutindir” denildi.

 

ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, askeri tatbikatların sorumsuzca olduğunu söyledi ve kontrolden çıkabilecekleri uyarısında bulundu.

 

Son 25 yılda Tayvan’ı ziyaret eden en kıdemli ABD’li politikacı olan Pelosi, geziyi daha geniş bir Asya turunun parçası olarak yaptı. Çin kendisini adaya gitmemesi konusunda uyarmıştı.

 

Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, ABD’yi “demokrasi kisvesi altında Çin’in egemenliğini ihlâl etmekle” suçlayarak, “Ateşle oynayanların sonu iyi olmayacak ve Çin’i rencide edenler cezalandırılacak” dedi.

 

Pelosi ziyaretinden sonra yaptığı açıklamada, Çin’in “dünya liderlerinin veya herhangi birinin gelişen demokrasisine saygı göstermek, başarılarını vurgulamak ve devam eden işbirliğine olan bağlılığı teyit etmek için Tayvan’a seyahat etmesini engelleyemeyeceğini” söyledi.

 

Pelosi, Tayvan’dan ayrıldıktan sonra, Ulusal Meclis Başkanı Kim Jin-pyo ile görüşeceği Güney Kore’ye gitti.

 

Görüşmelerin bölgesel güvenlik ve ekonomik işbirliği ile iklim değişikliği konularında olması bekleniyor.

 

Demokrat Partili üst düzey siyasetçinin ziyareti, ABD Başkanı Joe Biden tarafından onaylanmadı.

 

Biden, iki ülke arasındaki artan gerilimler nedeniyle ordunun Pelosi’nin ziyaretinin “şu anda iyi bir fikir olmadığını” söylediğini belirtmişti.

 

ABD, Tayvan politikasında hassas bir denge üzerinde yürüyor. Bir yandan, sadece Çin hükümetini tanıyan ve diplomatik ilişkilerini Taipei yerine Pekin ile kuran “Tek Çin” politikasına uyuyor.

 

Öte yandan ada ile Tayvan’ın kendini savunması için silah satmayı da içeren gayri resmi bir ilişki sürdürüyor.