Ekonomist Mahfi Eğilmez, kişisel bloğundaki yazısında Türkiye’nin geçmişte uyguladığı ekonomi politikalarına değindi. Eğilmez yazısında, faiz düşürme yöntemini ele alırken, “Türkiye, pek çok konuda olduğu gibi ekonomide de olacak olmayacak her türlü denemeyi yaptığı için bir ekonomi laboratuvarı gibi çalışıyor” ifadelerine yer verdi.
Yükselen enflasyonu düşürmek için ne yapılır sorusuna cevap veren Eğilmez, Türkiye’nin bu yöntemi birçok kez denediğini de şöyle anlattı:
“Enflasyonu düşürmek için faizi düşürmeyi öneren pek olmaz. Çünkü bu yöntem geçmişte denenmiş ama tam tersi sonuç verdiği için çözüm getirmediği görülmüştür. Bu yöntem Türkiye’de de birkaç kez denendi. Hatırlarda en çok kalan deneme 1994 krizinin hemen öncesindeki denemedir. Hükümet faizi düşürerek enflasyonu düşürmeyi denedi ve önce enflasyonun iyice yükselmesine sonra da ekonominin krize girmesine neden oldu. Bu deneyime karşılık Türkiye aynı iddiayı gündeme getirmeye ve uygulamaya devam etti. Son olarak 2021 yılında enflasyon yükselirken merkez bankası faizi düşürülerek enflasyonu düşürme denemesi yapıldı ve enflasyon yüzde 36’dan yüzde 80’e fırladı. Enflasyonun yüzde 80 olduğu ekonomide merkez bankası faizi yüzde 14, bankaların mevduat faizi yüzde 20, bankaların kredi faizleri yüzde 45 olunca tasarruf sahipleri paradan kaçıp harcamalarını artırmaya, kredi kullanıcıları da kredi çekip döviz almaya yöneldiler ve doğal olarak enflasyon daha da yükseldi. Böyle bir uygulamayı, böyle bir testi dünyada başka bir yerde yaşama imkânı bulamazsınız. Mesela Merkez Bankası yılsonu enflasyon tahminini yüzde 60 olarak açıklar ama enflasyon hedefini yüzde 5 olarak belirler. Böyle bir hedef – tahmin farklılığını da başka yerde görme şansınız yok.”
‘TÜRKİYE’DE TUTARLILIK NEREDEYSE TÜMÜYLE YOK’
“Ekonomi bilimi, pek çok değişkenle çalışan bir bilimdir. Bilim olarak en zevkli tarafı da budur. Hiçbir konu öngörüldüğü şekilde çıkmayabilir. O nedenle tutarlı tahminler çok değerlidir. Ne var ki tutarlı tahmin yapılabilmesi için yönetimin tutarlı programlar açıklayıp tutarlı politikalar izlemesi gerekir” diyen Eğilmez, “Türkiye’de tutarlılık neredeyse tümüyle yok olduğu için işler daha zordur. Önceden açıkladığı programa bağlı kalmayan, duruma, gidişe göre sürekli yeni önlemler açıklayan, hatayı kabul etmeyen bir yönetim tarzı varken geleceğe ilişkin tahmin yapmak imkânsız hale gelir” ifadelerini kullandı.
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***