Ukrayna’yı işgâli sonrası ekonomik yaptırımlarla karşı karşıya kalan Rusya ile ilgili ABD’nin uyarı mektubu gönderdiği Türk kurumları arasında Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu’nun da bulunduğu ortaya çıktı.
ABD’nin, “Rusya ile ticaret” mektubunun TÜSİAD, AmCham Türkiye ve TAİK gibi iş dünyası kuruluşlarının dışında Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu’na da (DEİK) gönderildiği ortaya çıktı. DEİK, üyelerine gönderdiği yazıda, konuya dair bilgilendirme yaptı. ABD Hazine Bakan Yardımcısı Adewale Adeyemo’nun Rusya’ya yönelik yaptırımlar kapsamında yaptırımları delen kişi ve şirketlere yönelik uyarısı hakkında Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, “İş çevrelerimizde bir endişe yaratması anlamsızdır” açıklaması yapmıştı.
DEİK ÜYELERİNE GÖNDERDİ
DEİK’in “ABD Hazine Bakanlığı Tarafından İletilen Yazı Hakkında” notuyla üyelerine gönderdiği bir bilgilendirme mektubunda “Sayın üyemiz, basına da yansıdığı üzere ABD Hazine Bakanlığı tarafından kurulumuza da iletilen bir yazıda, ABD tarafından Rusya menşeili belirli kişi, banka ve kurumların yaptırımlar altında olduğu bilgisi paylaşılmakta olup, yaptırım altında olan kurumlar ve kişiler ile iş yapılması halinde ABD yaptırımlarına muhatap olunabileceği ifade edilmektedir. Konu hakkında daha detaylı ve güncel bilgilendirmelere ulaşmak isteyen üyelerimiz, ABD Hazine Bakanlığı’nın web sitesini takip edebilirler” ifadelerine yer verildi.
YALÇINDAĞ’DAN AÇIKLAMA
Karar’ın aktardığına göre; DEİK bünyesinde faaliyet yürüten Türkiye- ABD İş Konseyi (TAİK) Başkanı Mehmet Ali Yalçındağ, konuya ilişkin yaptığı açıklamada, mektuptan önce de Türk iş dünyasının Rusya ile yürüttüğü ticari ilişkilerde çok dikkatli olduğunu, bundan sonra da ilişkilerini aynı dikkat ve özende yürüteceğini ifade ederek, “Türk iş dünyası, yaptırımda olan Rus şirketler ve şahıslarla bir ticaret yürütmemektedir. Bu konuda son derece hassasiyet içerisinde olduğumuzu görmekten mutluyuz” ifadelerini kullanmıştı.
UYARI TÜSİAD’A DA GİTMİŞTİ
ABD Hazine Bakan Yardımcısı Wally Adeyemo, TÜSİAD’a gönderdiği 22 Ağustos tarihli mektupta, Türk şirket ve bankalarını Rusya ile “çalışmamaları” konusunda uyarmıştı. Adeyemo’nun, 19 Ağustos’ta Hazine Bakan Yardımcısı Yunus Elitaş’la yaptığı telefon görüşmesinde de uyarılara bulunmuştu. TÜSİAD’ın bu uyarı mektubunu Hazine-Maliye, Dışişleri ve Ticaret Bakanlıkları ile paylaşmasıyla konu yeni bir boyut kazandı.
YAPTIRIMLARI 30 ÜLKE UYGULUYOR
Mektupta, 30 ülkenin uyguladığı yaptırımları Rusya’nın Türkiye üzerinden delmek istediğini belirterek, “ABD tarafından yaptırım uygulanan kişilere maddi destek sağlayan kişi ve kuruluşlar, yaptırım riski altındadır. Türkiye bankaları, yaptırım uygulanan Rusya bankalarıyla aynen ABD bankalarıyla olduğu gibi ilişki kuramazlar” uyarısına yer verilmişti.
ABD HAZİNE BAKANLIĞI’NIN MEKTUBU NE DİYOR?
Türkiye’de faaliyet gösteren iş dünyası STK’larına, ABD Hazine Bakan Yardımcısı Adewale (Wally) Adeyemo’dan gelen mektupta şu ifadelere yer verilmişti:
“Temmuz ayında yaptığım ziyaret sırasında Türk iş topluluğu ile görüşmekten memnuniyet duydum. Önemli sıkıntılara rağmen şirketlerinizin büyümeye devam etmeleri gösteriyor ki; Türk iş insanları dünyadaki en inovatif gruplar arasındalar. Zaten bu nedenle büyük Amerikan şirketleri hem Türkiye’ye yatırım yapmaya, hem de Türk şirketlerini kendi tedarik zincirlerine dahil etmeye devam ediyorlar. Türkiye’nin müttefiki olmamız vesilesiyle, ekonominizin başarılı olmasından büyük çıkarımız bulunuyor.
Size bu mektubu, Rusya’nın ülkeniz üzerinden yaptırımları delme çabaları nedeniyle, Türk şirketleri ve Türkiye’de iş yapan Amerikan şirketleri için artan risklerden duyduğum endişeyi dile getirmek için yazıyorum. Bildiğiniz üzere, birlikte dünya ekonomisinin yarısından fazlasını temsil eden ABD, G-7’deki müttefiklerimiz ve 30’dan fazla ülkeden oluşan bir koalisyon olarak, Rusya’nın uluslararası mali sisteme girişini engellemek ve Ukrayna’daki haklı görülemez savaşı finanse etmek için gelir elde etmesini engellemek üzere güçlü önlemlere başvurduk. Bunu, ekonomilerimize maliyetli olmasına rağmen yaptık. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in savaşını yürütmek için gereksinim duyduğu kaynakları elde etmesini engellemek için topluca binlerce kişi ve kuruma karşı mali kısıtlamalar getirdik ve yaptırım uyguladık. Rusya’nın yaptırımları delme ya da yaptırımların arka yollarından dolaşmasıyla ilgisi olan kişilere yaptırım uygulayarak, asıl yaptırımları delmeye çalışanlara da ABD ve ortakları olarak ayrıca yaptırım koyduk.
Türk ve Rus hükümetlerinin ekonomik ilişkilerini derinleştirmeye karar verdiklerine ilişkin basında çıkan haberler, Türkiye’de iş yapan Türk ve batılı firmaların istekleri dışında Kremlin’in koyduğumuz yaptırımları delmesine imkan sağlayacaklarına ilişkin endişelerimizi arttırdı. Bu konuyu doğrudan Türk hükümetinin bilgisine taşımakla birlikte, Rusya’yla yakın ilişkilerin şirketlerinize yönelik getireceği riskleri doğrudan iş dünyasına da aktarmak istedik.
ABD’nin yaptırım uyguladığı kişilere herhangi bir materyal destek sağlayan kişi ya da kurumların kendileri de ABD yaptırımların maruz kalma riskiyle karşı karşıya bulunuyorlar. Türk şirketleri, yaptırım uygulanan Rus kişi ya da kurumlarla iş yaparken aynı zamanda Rusya’yı yaptıklarından dolayı sorumlu tutan adımlar atan diğer ülkeler ve ABD ile mali ve ekonomik ilişki kurmayı beklemesinler. Türk bankaları da hem yaptırım altındaki Rus bankaları ile muhabir banka ilişkisi içinde olup, hem de önemli küresel bankalarla muhabir ilişkisini korumayı, bir yandan da ABD doları ve diğer önemli para birimlerine erişim içinde olmayı beklemesinler.
Yaptırıma uğrayan Rus aktörleriyle ilişkinin Türk mali kurumlarını ve şirketlerini de yaptırıma maruz bırakacağına ilişkin tavsiyemizi lütfen dikkate alınız. Pek çok küresel mali kurum müşteri, muhabir ya da ortaklık ilişkisinin Rusya bağlantılı yaptırımlar dolayısıyla risk taşıdığından endişe ediyor. Bu kurumların ilişkilerini devam ettirme şanslarını maksimize etmek amacıyla ABD, Türk şirketlerine ve mali kurumlarına yaptırımlardan dolayı ortaya çıkan riskler konusunda uygun şekilde titizlendiklerini muhataplarına uygun özenle yansıtmalarını tavsiye eder.
Sizden yaptırım uygulanan Rusya merkezli kurumlarla iş yapma riski konusunu gözden geçirmenizi güçlü şekilde talep ediyorum ve sizi ABD ve diğer uluslararası yaptırımlar ile finansal kısıtlamalarla ilgili bu riskleri dikkate almaya davet ediyorum. Şirketinizin karşılaşabileceği risklerle ilgili sorunuz olursa lütfen ABD Hazine Bakanlığı’nın Yabancı Yatırımlar Kontrol Ofisi’ne başvurmaktan lütfen çekinmeyiniz.
Saygılarımla Adewale Adeyemo”
NEBATİ: ENDİŞE YARATMASI ANLAMSIZDIR
Konunun gündeme gelmesi ardından Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati yaptığı açıklamada, mektubun “İş çevrelerimizde bir endişe yaratması anlamsızdır” demişti.
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***