2022 Kamu Personeli Seçme Sınavı’nda (KPSS) çıkan soruların Yediiklim Yayınları’nın sorularıyla birebir olduğu iddiasıyla başlayan tartışma açılan adli soruşturma, görevden alınan ÖSYM Başkanı ve iptal edilen sınavlar son bir haftadır Türkiye’nin ana gündem maddesi oldu.
Skandalın patlak vermesinin ardından özellikle sosyal medyada birçok kişi ‘eski Türkiye’de muhaliflere bile sınavların adaletinden şüphe etmediğini öne sürdü. Ancak ortaya çıkan gazete küpürleri ‘eskiden sınavlardan şüphe edilmediği’ yorumlarını çürütüyor. 50 yıl önce de Türkiye sınavlarda soru çalınması haberleriyle çalkalandığı ve öğrencilerin tekrarlatılan sınavlarda ter döktüğü ortaya çıktı.
İşte bugüne kadar soru çalınmasıyla gündeme gelen ve iptal edilen sınavlar…
‘ESKİ TÜRKİYE’DE SINAVLARIN ADALETİNDEN ŞÜPHE EDİLMEZ MİYDİ?
Siyaset bilimci Ayfer Karakaya Stump, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, “Eski Türkiye diye aşağıladıkları ülkede en sıkı muhalif bile sınavların adaletinden şüphe etmezdi. Bilhassa fakir aileler için eğitim bir umut kapısı, bir sınıf atlama yoluydu. Şimdi insanların umutlarını da çalıyorlar, gerçekten çok yazık” ifadelerini kullandı.
Karakaya Stump’ın bu paylaşımına birçok sosyal medya kullancısı geçmişte de birçok sınavın iptal edildiğini ya da tekrar ettirildiğini ortaya koydu.
CUMHURİYET’İN 1973 TARİHLİ MANŞETİ: SORULARIN ÇALINDIĞI KESİNLEŞTİ
O isimlerden biri de tarihçi-yazar Ayşe Hür oldu. Cumhuriyet gazetesinin 1 Ağustos 1973 tarihli kupürünü paylaşan Hür, kendisinin de o yıl girdiği üniversite sınavının iptal edildiğini hatırlattı. Hür’ün Karakaya Stump’ın paylaşımına cevabı şöyle: “1973 yılında üniversite sınav soruları çalındığı için sınav tekrarlanmıştı. Ben o yıl iki kez sınava girdim.” Hür bir takipçisine verdiği yanıtta ise “O tarihten beri birileri sisteme girip soruları çalıp kadrolarına dağıtıyor” ifadesini kullandı.
1973 yılında üniversite sınav soruları çalındığı için sınav tekrarlanmıştı. Ben o yıl iki kez sınava girdim.
— Ayşe Hür (@HurAyse) August 5, 2022
Hür’ün paylaştığı gazete haberinde 1973 yılında ÜSYM (Üniversite Seçme ve Yerleştirme Merkezi) tarafından yapılan üniversiteye giriş sınavları sorularının daha önceden özel bir dershane tarafından ele geçirilmesi üzerine iptal edildiği bilgisi verildi.
1992- SORULAR PARAYLA SATILDI
Benzer şekilde 24 Mayıs 1992’de yapılan Anadolu Liseleri Sınavı’nın sorularının parayla satıldığı ortaya çıkınca sınav iptal edildi. 214 bin öğrenci 4 Haziran’da tekrar yenilenen sınava girdi. Bu olay da dönemin Milliyet gazetesinde “Sınav rezaleti” başlığıyla manşete çekildi.
99- SORU KİTAPÇIKLARI ÇALINDI
1999’daki Öğrenci Seçme Sınavı, iki soru kitapçığının çalındığının anlaşılmasıyla son anda iptal edilmişti. Sınava hazırlanan 1 milyon 477 bin 408 genç, 1992 yılında iptal edilen Anadolu Liseleri Sınavı’na da katılan aynı nesildi. Bunun yanı sıra 1999 ÖSS için ÖSYM tarafından harcanan yaklaşık 3.5 trilyon lira, sınavın ertelenmesiyle boşa gitti. Dönemin Yükseköğretim Kurulu (YÖK) Başkanı Kemal Gürüz, kamuoyundan özür diledi ve “İptalden başka çaremiz yoktu” dedi.
Bu çalıntı olayı da dönemin gazetelerinde “Rezalet” başlıklarıyla manşetlere çekildi.
2009 PMYO SINAVI İPTAL EDİLDİ
Polis Meslek Yüksek Okulları’na giriş için 2009 yılında yapılan sınav sorularının, “bazı dersanelerde öğrencilere deneme testi olarak çözdürüldüğü” iddiası, sınavın iptaline yol açtı. ÖSYM Başkanlığı yaptığı açıklamada, soruların öğrencilere “KPSS deneme sınavı” adı altında öğrencilere sunulduğunu ve bu denemelerde yer alan 103 sorudan 88’inin, PMYO Sınavında sorulan 120 sorudan 88’i ile büyük benzerlik gösterdiğini duyurdu.
2010 / 2011 – KPSS: SORULAR SIZDI
Bir diğer iptal de 2010 yılında yapılan KPSS’de gerçekleşti. Sınav öncesinde sorular sızdırılmış, yüzlerce aday da tüm soruları doğru yanıt vermişti. Bunun anlaşılması üzerine de sınav iptal edildi. O dönem ÖSYM Başkanlığı görevini yürüten Ünal Yarımağan, kopya iddialarının ardından görevinden istifa etti. Yerine ise Ali Demir önce vekaleten sonra da asaleten atandı.
Demir’in başkanlığı döneminde yapılan 2011’deki KPSS’de ise şifre skandalı patlak vermiş, cevapların sorulara gizlendiği iddia edildi. Önce bu iddiaları reddeden Demir, daha sonra ise “Şifre var ama kopya yok” dedi. Savcılık ise tamamladığı soruşturmada sınavda suç unsuru bulunmadığına hükmederek, takipsizlik kararı verdi.
Ancak 15 Temmuz 2016’daki darbe girişiminin ardından geçmiş yıllarda sınav sorularının çalınmasına yönelik açılan ve 2020’de sonuçlanan davada yargılanan sanıklardan hiçbiri “soru sızdırmak” ya da “soru çalmak” suçundan ceza almadı.
2011 – AYNI SORULAR YENİDEN SORULDU
2011 yılında yapılan Yurtdışı Yükseköğretim Diplomaları Denkliği İçin Seviye Tespit Sınavı 2. Aşama Sınavı’nda yaşananlar ise daha da ilginçti. Bu sınavda 100 sorudan 75’inin, bir önceki yıl yapılan sınavda çıkmış olduğu belirlendi. ÖSYM bunun üzerine sınavı iptal etti. Dönemin YÖK Başkanı Prof. Dr. Yusuf Ziya Özcan, ÖSYM’nin iptal açıklamasından önce konuya ilişkin gazetecilerin sorularına “Söylenen doğru. Soruların yüzde 70’i ortaktı” yanıtını verdi.
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***