Türkiye Başkanlık sistemine geçtikten sonra tüm veriler negatife döndü

Türkiye’de Başkanlık sistemine geçildiği tarihten bu yana ekonomik veriler negatif sonuçlar veriyor. Her geçen yıl daha da kötü bir görüntü çizen Türkiye’de insanların günlük ihtiyaçlarını karşılayamaz hale geldi. Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 29 Ocak 2015 tarihinde paylaştığı tweet’ten sonraki resmi istatistikler gelinen durumu ortaya koyuyor.

 

Sosyal medya uygulaması Twitter üzerinden 7 sene önce başkanlık sisteminin önemini ve ülke açısında getirilerini dile getiren Erdoğan’ın sözleri boşa çıktı. Erdoğan, “Başkanlık sistemi gelmiş olsaydı ülke olarak şuan geldiğimiz noktanın çok daha ilerisinde olurduk.” iddiasında bulunmuştu. O tarihten bugüne kadar olan göstergelere bakıldığında ise Türkiye, siyasi, sosyal ve ekonomik alanlarda gerilemiş durumda.

 

FİYATLAR REKOR ÜSTÜNE REKOR KIRIYOR: EKMEK YÜZDE 500 ZAMLANDI

 

Türkiye, özellikle son 1 senedir yüksek enflasyon ile karşı karşıya. Türkiye’de yıllık enflasyon yüzde 78,62 seviyelerinde seyrederken, gıda fiyatlarında yaşanan fiyat artışları da vatandaşın cebini zorluyor. Türk Lirası’nda yaşanan değer kaybı ve alım gücünün düşmesi insanların gündelik ihtiyaçlarına da erişimini zorlaştırdı. Erdoğan’ın başkanlık sistemi hakkındaki paylaşımının yapıldığı gün bir ekmeğin fiyatı 1 TL iken, 17 Temmuz 2022 tarihi itibariyle bir ekmeğin fiyatı 5 TL’ye yükseldi.

 

Başkanlık sistemi döneminde Türkiye’de ayçiçek yağı, tanzim satış noktalarında soğan ve patates gibi ürünler için vatandaşlar kuyruklar bekledi. Dünyada gıda enflasyonunun en yüksek olduğu ülkeler arasında yer alan Türkiye’de temel gıdalardan olan şeker ve yumurta fiyatları da rekor seviyelere ulaştı. 2015 yılında şekerin kilo fiyatı 2 TL iken, aradan geçen 7 yılın ardından 26 TL’ye ulaştı. Yumurtanın koli fiyatı o tarihtte 5 TL iken, şu an 50 TL seviyelerinde satışı yapılıyor.

 

AKARYAKITTA İNSANLAR İNDİRİM KUYRUKLARINDA

 

Türkiye’de durum öyle bir hal aldı ki, insanlar akaryakıt ürünlerine gelecek olan indirim haberini dört gözle bekliyor. Akaryakıta gelen zamlardan önce benzin istasyonlarında kuyrukta bekleyen vatandaşlar benzinin litresini 23,7 TL seviyesinden satın alıyor. Erdoğan’ın 2015 yılında attığı tweetin tarihinde ise benzinin litre fiyatı 4 TL idi.

 

Dünyada en fazla motorin ile çalışan aracın trafikte olduğu ülkelerin başında gelen Türkiye’de zamlardan en çok nasibini alan akaryakıt ürünü de dizel oldu. Dizelin litre fiyatı 29 Ocak 2015 tarihinde 3 TL iken, 18 Temmuz 2022 tarihinde ise akaryakıt istasyonlarında 25,5 TL seviyelerinde satılıyor. LGP’nin fiyatı ise 2,5 TL’den 10,9 TL’ye yükseldi.

 

DÖVİZ KURLARI REKORA KOŞUYOR, ASGARİ ÜCRET ERİYOR

 

Uzun yıllardır döviz kurlarındaki yükselişi durdurumayan Türkiye’de, dolar ve euro karşısında asgari ücret de eriyor. Alım gücünün düştüğü ve halkın daha da fakirleştiği Türkiye’de Amerikan Doları 17,4 TL’den değer görürken, euro ise 17,55 TL olarak karşılık buluyor. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın paylaşım yaptığı gün dolar 2,4 TL, euro ise 2,7 TL olarak değer görüyordu.

 

Her yıl istisnasız olarak gündem olan asgari ücretin yetersizliği son dönemde yükselen enflasyon oranları ile birlikte had safhaya ulaştı. 2015 yılında net asgari ücret bin TL iken, euro bazında ise 371 euro olarak değer görüyordu. 7 sene sonra asgari ücrete TL bazında yüzde 550 zam yapılmasına rağmen euro bazında 2015’e göre daha düşük seviyede. Türkiye’de net asgari ücret yapılan ara zammın ardından 5 bin 500 TL’ye yükselmesine rağmen euro bazında 313 euro olarak değer görüyor. Öte yandan Türkiye, Avrupa’da asgari ücretle çalışan nüfusun en fazla olduğu ve euro bazında asgari ücretin en az olduğu ülke konumunda.

 

DİPLOMASİDE DE SINIFTA KALDI: PASAPORT SIRALAMASINDA 10 SIRA GERİLEDİ

 

Dünyada seyahat etmek için en önemli araçlardan biri olan pasaportlar, ülkelerin siyasi ve ekonomik gücünü de gösteriyor. Pasaportların değeri, vizesiz seyahat edebilme imkanı ile ölçülüyor. Başkanlık sisteminin gelmesinin ardından Türkiye, diplomaside de sınıfta kaldı. Ülkeler arasındaki diyalogların daha da zayıfladığı bu dönemde hazineye sıcak para girdisi sağlayabilmek için Arap Yarımadası ülkeleri ile ilişkiler güçlendirilirken, batılı ülkeler ile ilişkiler zayıfladı. Bu durum Türk vatandaşlarının vizesiz seyahat etme özgürlüklerini de ellerinden alıyor.

 

Pasaportların değerini ölçen uluslararası internet sitesi Henley Passport Index’in verilerine göre Türk pasaportu, Erdoğan’ın tweet attığı 29 ocak 2015 tarihinde dünyanın en değerli 82. pasaportu iken 2022 yılında dünyanın en değerli 92. pasaportu konumuna geldi. Türkiye, bu alanda Arjantin, Brezilya, Venezuela, Bosna Hersek ve Arnavutluk gibi ülkelerin de gerisinde kaldı. Türk pasaportuna sahip olan kişiler çoğunlukla Afrika ve Güney Amerika ülkelerine vizesiz seyahat edebiliyor. Türk pasaportuna sahip olan kişiler sadece 11 Avrupa ülkesine vizesiz seyahat edebiliyor. Bu Avrupa ülkeleri ise şu şekilde: Arnavutluk, Azerbaycan, Belarus, Bosna Hersek, Gürcistan, Karadağ, Kuzey Makedonya, Kosova, Moldova, Sırbistan ve Ukrayna.

 

DEMOKRASİ LİGİNDE 50 SIRA BİRDEN GERİLEDİ

 

Türkiye sadece ekonomik ve siyasi alanda değil demokraside de gerilemeye devam ediyor. Demokrasi endeksi raporlarında, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan hakkında da dikkat çekici bilgiler yer alıyor. Raporda, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ve AKP’nin 2002 yılında ülkenin iktidarına geçmelerinin ardından, siyasi kutuplaşmanın gittikçe arttığı açıklandı. Erdoğan’ın kutuplaşmayı demokrasiyi yıkmasını sağlamak için stratejik bir araç olarak gördüğü iddia edildi.

 

Dünyadaki demokrasi sıralamasında 2015 yılında 97. sırada yer alan Türkiye, 2022 yılına kadar olan süreçte 50 sıra birden gerileyerek 147. sırada yer aldı. Raporlarda Benin, Macarsitan ve Türkiye’deki otokrasileşmenin hızla devam ettiği ve ülkelerdeki muhalif figürlerin tutuklanarak susturulduğunu yazılıyor. Dünyada en çok mahkumun olduğu ülkeler sıralamaasında 2. olan Türkiye’de her 100 bin kişiden 325’i ise cezaevlerinde kalıyor. Türkiye’nin Ceza ve Tevfikevleri Genel Müdürlüğü’nün en son 31 Mart 2022 tarihinde güncellediği verilerine göre toplam mahkum sayısı 314 bin 502; bunun 264 bin 935 kadarını erkekler 35 bin 318 kadarını ise kadınlar oluşturuyor.

 

KAYNAK: KRONOS – ZAFER ÇAĞRI