Türkiye Devrimci İşçi Sendikaları Konfederasyonu Araştırma Merkezi’nin (DİSK-AR), ‘Başkanlık Rejiminin Dört Yıllık Bilançosu’ raporu açıklandı. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne geçilen 2018 yılından günümüze kadar geçen sürede ülke ve çalışanların kayıplarına dikkat çekilen raporda, şu tespitlere yer verildi:
‘DOLAR 4,8 LİRADAN 17,4 LİRAYA ÇIKTI’
“Asgari ücret avro ve dolar karşısında geriledi. Başkanlık rejiminde dolar ve avro kurları fırladı. 2018 ve 2022 arasında geçen 4 yılda dolar ve avro kurları ciddi yükseliş gösterdi. 2018 Haziran’da 4,8 TL olan dolar kuru 2022 Haziran’da 17,4 TL’ye, 2018 Haziran’da 5,5 TL olan avro ise 2022 Haziran’da 18,3 TL’ye yükseldi. Böylece başkanlık sistemiyle geçen dört yılda dolar ve avro kurları 3,5 katına yükselmiş oldu.
‘ASGARİ ÜCRET GERİLEDİ’
Artan döviz kurları sebebiyle asgari ücret döviz cinsinden ciddi biçimde geriledi. 2018 yılında 1.603,1 TL olan asgari ücret 2022 yılında 4.253,4 TL olarak belirlendi. Aradan geçen dört yılda asgari ücret yüzde 156,3 artmış olarak görünse de asgari ücret avro ve dolar karşısında değer kaybetti. Haziran 2018’de asgari ücret 336,8 dolar iken 2022’de 245 dolara geriledi. Benzer şekilde Haziran 2018’de 292 avro olan asgari ücret Haziran 2022’de 233 avroya geriledi. Başkanlık sisteminde asgari ücret 91,8 dolar ve 58,9 avro azaldı.
‘RESMİ ENFLASYON YÜZDE 15,4’TEN YÜZDE 73,5’E YÜKSELDİ’
Başkanlık rejimi öncesi, Haziran 2022’de TÜFE (enflasyon) yıllık yüzde 15,39 ve gıda enflasyonu ise yüzde 18,89’du. Seçim sonrası artmaya başlayan fiyatlar, ekonomik kriz ve 2021 sonunda başlayan döviz krizi sonrasında TÜFE 2022 Mayıs’ta yıllık yüzde 73,5 ve gıda enflasyonu ise yüzde 91,63 olarak açıklandı. Üstelik bu oranlar resmi oranlar olup baskılandığı bilinmektedir.
‘ASGARİ ÜCRET AÇLIK VE YOKSULLUK SINIRINA GÖRE GERİLEDİ’
2018 Haziran’dan bu yana artan fiyatlar ve hayat pahalılığı sebebiyle alım gücü düştü ve yaşam zorlaştı; açlık ve yoksulluk sınırı yükseldi. 2018 Mayıs’ta açlık sınırı bin 686 TL ve yoksulluk sınırı ise 5 bin 833 TL’ydi. Başkanlık rejiminde açlık ve yoksulluk sınırı 3,5 katına çıkarken açlık sınırının asgari ücrete oranı 22,2 ve yoksulluk sınırının asgari ücrete oranı 6,7 puan geriledi.
‘GENİŞ TANIMLI İŞSİZ SAYISI 2,6 MİLYON ARTTI’
Haziran 2018’de 5 milyon 506 bin olan geniş tanımlı işsiz sayısı Nisan 2022’de 2 milyon 601 bin artarak 8 milyon 107 bin oldu. Böylece geniş tanımlı işsiz sayısı yüzde 47,2 artmış oldu. Haziran 2018’de yüzde 16,3 olan geniş tanımlı işsizlik oranı ise Haziran 2022’de 5,4 puan artarak yüzde 21,7’ye yükseldi. Geniş tanımlı işsizlikteki bu artışın sebebi ümidini kaybedenlerin ve iş aramayıp çalışmaya hazır olanların diğerlerindeki artıştır.
Serbest Görüş:
‘EMEĞİN MİLLİ GELİR İÇİNDEKİ PAYI DÜŞTÜ’
Başkanlık rejiminde emeğin milli gelir içindeki payı düştü. Başkanlık döneminde emeğin büyümeden aldığı pay 6,3 puan azalırken, sermayenin aldığı pay 3,2 puan arttı. Başkanlık döneminde gelirin sınıfsal dağılımı kötüleşti. Ülke büyürken, işçiler büyümeden payını alamadılar.
‘EKONOMİYE GÜVENDE CİDDİ BİR GERİLEME YAŞANDI’
Başkanlık döneminde tüketici güveninde ciddi bir gerileme yaşandı. Ekonomik kriz, Covid-19 salgını ve artan pahalılık tüketici güven endeksinde çakılmaya sebep oldu. Haziran 2018’de 90,6 olan tüketici güveni Haziran 2022’de 63,4’e geriledi. Böylece başkanlık döneminde tüketici güveni yaklaşık 30 puan düştü. Bu durum halkın ekonomiye güvenmediğini ve geleceğe ilişkin karamsar olduğunu gösteriyor.”
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***