ABD, Türkiye’nin İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyeliği konusundaki tutumunu netleştirmeye çalışıyor. İki ülke dışişleri bakanları bu bağlamda bir araya geldi, ancak Ankara tutumunda ısrarlı.
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın, ABD Ulusal Güvenlik Danışmanı Jake Sullivan, İsveç Dışişleri Bakanlığı Devlet Sekreteri Robert Rydberg, Finlandiya Cumhurbaşkanı’nın Başdanışmanı Petri Hakkarainen, Almanya Başbakanı Dış Politika Danışmanı Jens Plötner ve Birleşik Krallık Ulusal Güvenlik Danışmanı Stephen Lovegrove ile telefonda görüştü.
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığından görüşmelere ilişkin yapılan açıklamada, “İsveç ve Finlandiya’nın NATO’ya üyelik başvuruları bağlamında, Türkiye’nin ulusal güvenlik kaygılarının giderilmesine yönelik somut adımların atılması beklentisi muhataplara iletildi.” ifadeleri yer aldı:
“Türkiye’nin beklentilerinin karşılanmaması durumunda sürecin ilerlemesinin söz konusu olmayacağının altı çizildi. Görüşmelerde ayrıca, terör örgütü PKK/PYD/YPG ile FETÖ mensuplarının NATO üyesi ve diğer ülkelerdeki mevcudiyetine müsaade edilmesinin kabul edilemez olduğu vurgulandı. Savunma sanayii alanındaki haksız ihracat kısıtlamalarının kaldırılması ve müttefiklerin birbirine yaptırım uygulamaması konusunda Türkiye’nin ilkesel duruşu ve beklentisi dile getirildi.”
Çavuşoğlu-Blinken görüşmesinde de ABD’ye aynı mesaj verildi
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, ABD’li mevkidaşı Antony Blinken ile New York’ta bir araya geldi. Çavuşoğlu, pozitif geçtiğini belirttiği görüşmede İsveç ve Finlandiya’nın NATO üyelik başvuruları, Türkiye’ye F-16 satışı, Türkiye-Ermenistan ilişklileri, Halkbank davası, Ukrayna savaşı, Suriye ve Libya’daki gelişmelerin konuşulduğunu söyledi.
Görüşmenin ardından düzenlediği basın toplantısında Çavuşoğlu, Finlandiya ve İsveç’in NATO üyeliği konusunda daha önce de ifade ettiği endişeleri bir kez daha dile getirdi ve gerek NATO müttefiki ülkelerin gerekse de ittifaka üye olmak isteyen ülkelerin, Türkiye’yi hedef alan terör örgütlerine desteğinin “kabul edilemez” olduğunu vurguladı.
Türkiye’nin endişelerinin meşru olduğunun herkes tarafından kabul gördüğünü belirten Çavuşoğlu, “[İsveç ve Finlandiya] üye oluncaya kadar Türkiye’nin güvenlik endişelerini karşılayalım, sonrasına bakarız gibi bir yaklaşımları olabilir. Biz şundan da emin olmak istiyoruz, adayların ya da müttefiklerin olası bir üyelikten sonra da aynı tutumu sergilemesi gerekiyor. Bu garanti edilmeli” dedi.
Daha önce Cumhurbaşkanı Erdoğan da, İsveç ve Finlandiya’yı siyasi ve askeri olarak PKK ve YPG’ye destek vermekle suçlamıştı.
‘Demek ki PKK’yı kendilerine daha yakın görüyorlar’
Bu suçlamayı ABD’ye de yönelttiğini aktaran Çavuşoğlu şöyle konuştu:
“Müttefik olmak isteyen ülkeler ya da müttefiklerin başka müttefike karşı savunma sanayi kısıtlamaları getirmesi kabul edilemez. Bu ancak düşman gördüğün ülkeye karşı alınacak tedbirdir. Bunun gerekçesi nedir? PKK ile mücadelemiz. Demek ki PKK’yı kendilerine daha yakın görüyorlar.
“ABD’den istediğimiz; sen de müttefiksin. CAATSA yaptırımları dahil tersine çevrilmeli. ABD’nin kendisinin de PKK ve YPG’ye desteği kesmesi lazım. DAEŞ’le mücadele ediyoruz kisvesine kimse inanmıyor.”
ABD’nin, Hasımlarına Yaptırımlar Yoluyla Karşılık Verme Yasası (CAATSA) kapsamında Savunma Sanayii Başkanlığı (SSB) ve Savunma Sanayii Başkanı İsmail Demir’in de aralarında olduğu dört kurum yetkilisine “Rusya ile kurulan ilişkiler” nedeniyle yaptırım uygulamıştı.
Toplantı, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile ABD Başkanı Biden tarafından Nisan ayında başlatılan Türkiye-ABD Stratejik Mekanizması kapsamında dışişleri bakanları düzeyinde yapılan ilk görüşme oldu.
Cumhurbaşkanlığı Sözcüsü İbrahim Kalın’ın Sullivan ile yaptığı telefon görüşmesi sonrası da, AFP’nin aktardığına göre, Sullivan, iki İskandinav ülkesinin NATO üyeliği konusunda “Türkiye’nin güvenlik endişelerinin karşılanabileceği” konusunda emin olduklarını dile getirdi.
Çavuşoğlu, toplantıda Blinken’ın da İsveç ve Finlandiya konusunda benzer görüşleri kendilerine aktardığını söyledi.
ABD’de görülen Halkbank davasının da ikili görüşmede masaya yatırıldığını söyleyen Çavuşoğlu, bunun tamamen siyasi motifli bir dava olduğunu belirterek, “Halkbank devlet kurumudur. Yargı bağışıklığı vardır. Bu konudaki beklentilerimizi dile getirdik” dedi.
İki bakan görüşme öncesinde ortak bir basın toplantısı düzenledi.
Bakan Çavuşoğlu bu toplantıda da, İsveç ve Finlandiya’nın NATO güvenlik endişelerini anladıklarını ama Türkiye’nin de güvenlik endişeleri giderilmesi gerektiğini kaydetti.
Blinken ise Türkiye’ye Ukrayna savaşında gösterdiği çaba için teşekkür etti.
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***