Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Başkanı Şahap Kavcıoğlu, 2022 yılının 2. enflasyon raporunun sunumunu gerçekleştirdi. Kavcıoğlu yaptığı sunumda enflasyonun 2022 yıl sonunda yüzde 42,8 olarak gerçekleşeceğini tahmin ettiklerini açıkladı. Bir önceki raporda yıl sonu enflasyon hedefi yüzde 23,2 seviyesindeydi. TCMB böylece yıl sonu enflasyon hedefinde 19,6 puanlık yukarı yönlü revize gerçekleştirdi. TCMB’nin 2022 için enflasyon hedefi ise yüzde 5 seviyesindeydi.
TCMB’nin 2023 ve 2024 için enflasyon tahmini ise sırasıyla; yüzde 12,9 ve yüzde 8,3 olarak gerçekleşti.
Kavcıoğlu, enflasyon tahminindeki revizeye ilişkin ise Rusya-Ukrayna savaşını işaret ederek “Enflasyondaki artışa önce global ve lokal bakmak lazım. Son rapordaki tahminleri savaş olmasaydı bugün çok daha farklı noktalarda revizyona ihtiyaç duymadan sürdürebilecektik” diye konuştu.
Kavcıoğlu toplantının soru cevap kısmında ise 500 liralık banknot iddiasına ilişkin olarak “böyle bir hazırlığımız yok” dedi. Merkez Bankası’nın İstanbul’a taşınmasına ilişkin ise Kavcıoğlu hazırlıkların yüzde 70’inin tamamlandığını bildirirken, eylül ayında taşınma sürecinin tamamlanacağını aktardı.
Devam eden Rusya Ukrayna savaşının turizme olası etkilerini de değerlendiren Kavcıoğlu “Turizmde ciddi sıkıntı görmüyor iyi bir artış bekliyoruz, cari denge söylemimize olumlu yansıyacak” dedi.
“Kalıcı fiyat istikrarı için en doğru kararları aldığımızı ve ciddi bir şekilde uyguladığımızı düşünüyorum” diyen Kavcıoğlu, “Enflasyonun indirilmesi konusunda ciddi ve kararlı adımlar attık atmaya devam ediyoruz. Herkesin üzerinde düşeni yapması gerektiği bir dönemdeyiz” diye konuştu.
Kavcıoğlu son PPK metnindeki makroihtiyati tedbirlerin enflasyonla mücadeleyi desteklediğini ifade ederek “mayıstan sonra aşağı doğru enflasyonun inmeye başlayacağını göreceğiz” değerlendirmesini yaptı.
Kavcıoğu’nun sunumundan öne çıkanlar şöyle:
“Ticaret ortaklarımızdaki büyüme beklentisi aşağı yönde güncellenmektedir.
2021 4. çeyrekte iktisadi faaliyet güçlü seyretmiş ve büyüme yüzde 11 olarak gerçekleşmiştir. Arz ve tedarik sorunları henüz düzelme eğilimine girmedi. Büyümeye en büyük katkı sanayi ve hizmet sektörlerinden gelmiştir. Ekonomik faaliyetlerde iyileşme devam ediyor.
Manşet ve çekirdek enflasyon oranları dünya genelinde yüksek seyirlere ulaştı. Salgının etkilerinin zayıflamasıyla ortadan kalkması beklenen arz ve tedarik sorunları henüz düzelme eğilimine girmedi. Jeopolitik risklerde bahsedilen kanallar da enflasyonu olumsuz etkilemeye devam etti.
“Türkiye salgın sonrasında OECD ülkeleri arasında istihdamını en fazla artıran ülke oldu”
Sanayi faaliyetleri büyümeyi ve iç piyasayı desteklemektedir. Ekonomimizin istihdam oluşturma kapasitesinin sürekli artığını gözlemliyoruz. İşgücüne katılım artarken, işsizlik azalmaktadır. Türkiye salgın sonrasında OECD ülkeleri arasında istihdamını en fazla artıran ülke oldu.
Ticari kredi büyümesi enflasyona kıyasla daha yavaş seyretti. Ticari krediler ivmelemenin uyumlu olmayan kısmıyla ilgili duyduğumuz rahatsızlığı PPK’da dile getirmiş, makroihtiyati tedbirleri artıracağımızı söylemiştik. Kredilerin yatırım ve ihracatta kullanılması için tedbirleri kararlılıkla uygulamaktayız.
Türkiye büyümesinin yapısı ihracat odaklı önemli bir dönüşüm yaşamaktadır. İhracatımız artış eğilimini ilk çeyrekte bölgesel risklere rağmen sürdürmüştür. Enerji fiyatlarındaki artış nedeniyle ithalat ilk çeyrekte artmıştır.
Cari işlemler dengesinde enerji fiyatlarından kaynaklı riskler devam etmektedir. Cari açık yükselen enerji fiyatlarıyla son dönemde artmıştır. Liralaşma stratejisi çerçevesinde kredilerin büyüme hızı ve kompozisyonu fiyat istikrarıyla uyumlu hale getirilecektir.
“Yıl sonu enflasyon oranının yüzde 42,8 olarak tahmin ediyoruz”
Enflasyondaki yükselişte gıda ve enerji fiyatları belirleyici olmaktadır. İthalat fiyatlarındaki artışın yanı sıra yüksek seyreden taşımacılık maliyetleri ve tedarik aksaklıkları, enflasyonun görünümünü olumsuz etkilemeye devam etmektedir.
Enflasyonun 2022 yıl sonunda yüzde 42,8 olarak gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz. Enflasyonun 2023 yıl sonunda yüzde 12,9 olarak gerçekleşeceğini tahmin ediyoruz. 2024 yılsonunda yüzde 8,3’tür. Enflasyonun, yüzde 70 olasılıkla 2022 yılı sonunda yüzde 38,7-46,9 aralığında -orta noktası yüzde 42,8- gerçekleşeceğini öngörüyoruz (Önceki yüzde 18,6-27,8 aralığı ile yüzde 23,2)
Ham petrolde ortalama beklentimizi bu yıl için 102,2; 2023 için 93.9 dolar olarak güncelledik. İthalat fiyatlarının genel seviyesine ilişkin varsayımlar da yukarı yönlü güncellendi. Tarımsal kuraklık gelişmelerinin etkisiyle gıda fiyatlarını 2022 ve 2023 için yukarı yönlü güncelledik. Dış talebe ilişkin varsayımları geçen rapor dönemine görü aşağı yönlü revize ettik.
10,6 puanlık güncelleme TL cinsinden ithalat enflasyon tahminini 5.5 puan, gıda fiyatları 2.8 puan etkiledi. Yönetilen yönlendirilen fiyatlar büyük ölçüde alkol tütün ve doğal gazdaki artışla 2.1 puan yukarı çekti.
2023 yılsonu enflasyon tahmini de yüzde 8,2’den yüzde 12,9’a yükseldi. Başlangıç noktası eğilimleri 1.9 puan arttırdı. Gıda enflasyonu güncellemesi tahmini 0.7 puan yukarı çekmektedir. TL cinsinden ithalat fiyatları 2.2 puan yükseltirken çıktı açığı da 0.1 puan düşürücü yönde etkilemektedir.
“Liralaşma TCMB’nin politika gözden geçirme sürecinin asil unsurudur”
Liralaşma stratejisi TCMB’nin politika gözden geçirme sürecinin asil unsurudur. Liralaşma stratejimizin önemli bir bileşeni de uygun maliyetli ve uzun vadeli kredilerin üretim, yatırım ve ihracat artışlarıyla sürdürülebilir fiyat istikrarını desteklemektir.
Fonlama yapısında TL cinsi kıymetlerin teminat olarak kullanımını artıracak adımlar yakında devreye girecek. Para politikası araçlarının etkisini artıracak kapsamlı çalışmaları tüm taraflarla birlikte yürütmekteyiz. Nihai amacımız bütün ekonomik birimlerimizin her türlü kararlarında lira dışında hiçbir para birimine gerek duymadan Türk lirası ile tasarruf yapabildikleri, tüm finansal kararlarını Türk lirası ile alabildikleri bir finansal mimariyi tamamlamaktır.
Soru-cevap
Kavcıoğlu toplantıda basın mensupları tarafından yöneltilen sorulara ise şu yanıtları verdi:
“Revizyona ihtiyaç duymayacaktık”
“Enflasyondaki artışa önce global ve lokal bakmak lazım. Son rapordaki tahminleri savaş olmasaydı bugün çok daha farklı noktalarda revizyona ihtiyaç duymadan sürdürebilecektik. Birinci derecede uluslararası piyasalardaki gelişmeler pandemi ile başlayıp tedarik zincirindeki sıkıntılar ve Rusya Ukrayna çatışmasıyla birlikte emtia fiyatlarının küresel artış göstermesi dünyadaki ve bizdeki enflasyonun yükselişinde çok büyük bir etkisi olmuştur. Onun dışında içeride de iç talep ve talepten kaynaklanan önemli bir artışa para politikasıyla karşılık vereceğimiz yükseliş yok.
Bu noktada hem MB hem hükümet gerekli adımları atmıştır atmaya devam ediyor. Kararlılığımız son derece güçlü şekilde devam ediyor. Aldığımız tedbirler lokale bakınca bizim tarafta kredilerin iktisadi faaliyetle buluşması önem arz ediyor. Cari dengenin gerçekleşmesi sürdürülebilir fiyat istikrarı için önem arz ediyor. Cari dengede sıkıntı varmış gibi görünse de normale dönmesiyle birlikte miktar bazında ihracattaki artışı çatışmalar sonunda fiyat bazındaki enerji ve gıda fiyatlarının normale gelmesiyle cari dengemizin önemli şekilde düşündüğümüz noktaya gelecek.
Uzun vadeli kredilerin iktisadi faaliyetle buluşması önem arz ediyor. Son PPK metni ve aldığımız makroihtiyati tedbirler önemli oranda enflasyonla mücadeleyi desteklemektedir. Enflasyon patikasında da görüldüğü gibi mayıstan sonra aşağı doğru enflasyonun inmeye başlayacağını göreceğiz.
“Turizmde sıkıntı görmüyor, artış bekliyoruz”
Turizme yönelik beklentilerimiz çok olumlu 2019 öncesi rakamlarının üzerine çıktı. Dolayısıyla rezervasyonlar ve talep Avrupa Ortadoğu çok büyük artış söz konusu. Çatışma ve sıkıntıların nasıl sonuçlanacağı önemli. Türkiye bu coğrafyada komşularıyla yakın ilişkileri olan bir ülke. Bu sıkıntılardan veya oluşacak iyileşmelerden kısa sürede olumlu olumsuz etkileniyoruz.
Turizmde ciddi sıkıntı görmüyor iyi bir artış bekliyoruz, cari denge söylemimize olumlu yansıyacak.
Küresel anlamda gıda fiyatlarından etkileniyor Türkiye. Diğer ülkelere göre avantajlı konumda üretebilen bir ülke. Bu sene verimli bir üretim dönemine girdik, fiyatlara ve enflasyona mayıstan sonra çok olumlu yansıyacağını öngörüyoruz.
“İstanbul’a eylül gibi taşınacağız”
Taşınma ile ilgili herhangi sıkıntı yok. Yol haritası, inşaat planlandığı gibi devam ediyor. Planladığımız gibi eylül ayı gibi taşınma işlemi gerçekleşir.
Merkez Bankası’nın İstanbul’a taşınmasında bir sıkıntı yok. Yüzde 50’ye yakın İstanbul’a taşınmış durumdayız. Kalan birimler de yol haritamızda planladığımız gibi devam ediyor. Eylül ayı gibi taşınacağımızı düşünüyorum
Enflasyonda mart ayındaki gelişmeler doğal seyrinde iç talepte kısmi daralma var ama bir artış söz konusu değil.
Enflasyonist baskı bizim tedbir alacağımız ya da para politikası araçlarını kullanacağımız noktada önemli bir tepki görmüyoruz.
“Reel kur arzuladığımız noktada değil”
Kurun serbest piyasa içerisinde oluşacağı noktada, diğer ülkelerin ve enflasyonun kendi içerisinde oluşacağı noktada reel kur endeksinin geldiği ideal nokta kafamızda bir şeyler var. Şu anki nokta bizim arzuladığımız bir nokta değil.
“500 liralık banknot için bir hazırlığımız yok”
500 liralık yeni banknot ve 5 liralık madeni para hazırlığımız beklentimiz yok. Bir arkadaşın bir tweeti ile gündemi bu kadar ciddiye almak doğru değil. Enflasyonun biraz artış göstermesi bu işi çok bildiğini düşünen arkadaşlarının kendini gündemde tutmak için attıkları bir tweet, ciddiye alınacak bir tarafı oldupunu düşünmüyorum böyle bir hazırlığımız da yok.
Yatırım, ihracat, istihdam eylül ayında başlattığımız faiz indirimlerinin doğruluğunu ortaya koyuyor.
“Kalıcı fiyat istikrarını en kısa sürede sağlayacağız”
Türkiye, büyük bir sınavı başarıyla verdi. Enflasyon sıkıntımızı ciddiye alıyoruz. Tüm paydaşlar çok sıkı çalışıyoruz. Vatandaşın alım gücü olumsuz etkilendi. Ciddi kararlı tedbirler alarak en kısa sürede çözeceğimize inanıyoruz. Halkımız bize güvensin kalıcı fiyat istikrarını en kısa sürede sağlayacağız.
İktisadi faaliyetle doğru buluşma noktasındaki kaymayı makroihtiyati tedbirlerle dengelemeye çalışıyoruz. Bunlar kısıtlama olarak görülmesin. Kalıcı fiyat istikrarını sağlayacak tüm bileşenlerin doğru olmasını sağlayacak politika yürütüyoruz. Kredilerin doğru yerlere gitmesi için karar alıyoruz. Ben yüzde 14 para takasında yüzde 12-13’lerde fonladığımız da oluyor.
Merkez bankasının hedefi amacı parasal genişlemeye fırsat vermeden selektif kredilerin üretimi, yatırımı artıracak ihracatın artırılmasıyla cari dengeyi kalıcı fiyat istikrarını sağlayacak dengeye geleceğiz. Faiz artırımlarıyla sağlanan süreç sürdürülebilir değildi hepimiz gördük.
“Enflasyonun indirilmesi konusunda ciddi ve kararlı adımlar attık atmaya devam ediyoruz”
Faiz indirmek, makro ihtiyati tedbirler de para politikası aracıdır
Kalıcı fiyat istikrarı için en doğru kararları aldığımızı ve ciddi bir şekilde uyguladığımızı düşünüyorum
Enflasyonun indirilmesi konusunda ciddi ve kararlı adımlar attık atmaya devam ediyoruz. Herkesin üzerinde düşeni yapması gerektiği bir dönemdeyiz. Bu sadece Türkiye’nin bir sorunuymuş gibi bakmamak lazım.
Gündemimizin en önemli sorunu enflasyon. Paydaşlarımızla enflasyonun indirilmesi noktasında büyük bir gayretle tedbirler alıyoruz, almaya devam edeceğiz. Bu süreçte dar gelirli vatandaş olumsuz anlamda etkilenmekte. Hükümetimiz bu konuda önemli kararlar aldı. Hükümet ve diğer paydaşlarla alınacak kararları gelişmeler ışığında alacaklardır. Biz MB olarak para politikası araçlarını en iyi şekilde kullanmaya devam edeceğiz.
“En önemli sorun enflasyondur”
Enflasyonla ilgili sunumlarda söyledim ciddi ve kararlı adımlar atıyoruz. Tüm paydaşların bu işi reel sektör finans sektörü hükümet ciddi olarak herkesin üzerine düşeni yapması gereken bir süreçteyiz. İngiltere’de bir çok kuruluş marketler zam yapmayacağını, indirim yaparak devam edeceğini söylüyor. Bu bir fedakarlık. Dünyada yaşananları göz ardı ederek bakmamak lazım. En önemli sorun enflasyondur. Tüm paydaşlarımız enflasyonun düşürülmesi için büyük gayret tedbirler alıyoruz, alacağız da. Bu süreçte dar gelirli kesim sıkıntı hükümetimiz çok yerinde kararlar aldı. O konuda hükümet tedbirlerini alınacak kararları gelişmeler ışığında alacaktır. Biz para politikası araçlarını kullanmaya devam edeceğiz. Alınan kararlarla uyumlu şekilde.
“Liralaşma meyvelerini veriyor”
Liralaşma Türkiye yıllardır süreci yaşıyor; Dolarizasyon… Firmaların bankaların hane halkı birikimleri bu yönde oluşuyor. Sürdürülebilir fiyat istikrarının, enflasyonun, kur artışlarının enflasyon üzerinde ciddi etkisi var. Ana kaynaklarından biri bu. Liralaşma çok önemli sonuçlar doğurmaya başladı Meyvelerini veriyor. Tüm konular bu noktaya evrilecektir. Türkiye’nin global dünya ticaret yaptığını göz ardı etmeyelim. Taraflar önemli. Yurtdışı taraflar süreç içinde alınacak kararlarla arzu ettiğimiz noktaya gelecek.“
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***