Muhtemel bir Rusya-Ukrayna savaşı, Türkiye’nin döviz dengesi üzerinde büyük bir yük oluşturacak. Çünkü savaş hem Rusya ve Ukrayna’dan gelecek turist akınına sekte vurarak büyük döviz kaybına yol açacak, hem de başta doğal gaz ve petrol olmak üzere Rusya’da yapılan ithalatın maliyetinin yükselmesiyle ithalata daha fazla döviz harcanmasını gerektirecek.
Fakat şimdilik pek öne çıkmayan başka bir ihtimal daha var ki, doğrudan ekmek fiyatlarıyla ilgili olduğu için bir savaş durumunda Türkiye’de en çok konuşulan başlıklardan birini oluşturabilir: Buğday ithalatı.
Deutsche Welle’den Aram Ekin Duran’ın hazırladığı haber için konuşan tarım uzmanları, ekmeğin 5 liranın da üstüne çıkma ihtimalinden söz ediyor.
Türkiye’nin buğday ithalatının yüzde 70’ini Rusya’dan, yüzde 15’ini de Ukrayna’dan gerçekleştirdiğini hatırlatan uzmanların haberde yer alan görüşlerinden bazıları şöyle:
Ziraat Mühendisleri Odası İstanbul Şube Başkanı Murat Kapıkıran: “Oluşabilecek savaş durumunda, beklediğimiz ekmek ve un fiyatlarının çok daha fazla yükseleceği kesin ortada. Ekmek fiyatlarının tahmin edemeyeceğimiz seviyelere çıkabileceğini şu andan öngörmek çok kolay, çok mümkün. 5 liraların da falan yetmeyeceğini düşünüyorum.”
Türkiye aslında un ihracatında dünya lideri, fakat bunu Rusya ve Ukrayna’dan aldığı buğdayla gerçekleştirebiliyor. DW Türkçe’ye konuşan Taban Gıda şirketinin CEO’su Hasan Hacıhaliloğlu’na göre, Ukrayna krizinin tırmanması halinde, bugün un ihracatında dünya lideri olan Türkiye ihracat avantajını kaybedip uzun vadede un ithal etmek zorunda kalabilir.
Kriz, muhtemel bir erken seçime ‘dur’ diyebilir
Türkiye ekonomisini yakından izleyen yabancı ekonomistlerden Timoty Ash de geçtiğimiz günlerde T24’e verdiği söyleşide muhtemel bir Rusya-Ukrayna savaşının Türkiye ekonomisini ve hatta iktidarın seçim stratejisini etkileyebileceğini savunmuştu. Ash, şöyle konuşmuştu:
“Bence Ukrayna’da bir savaş görürsek Türkiye politikasını değiştirmek zorunda kalacak. Türkiye daha yüksek enerji fiyatları ve turizmden gelir kaybedeceği için zarar görecek. Bence mevcut hedef mayıs-haziran ayında turizm sezonu başlayana kadar zaman kazanmak. Bunun cari açığı hafifleteceğini umuyorlar. Ancak gelecek ay içinde Ukrayna’da bir çatışma görürsek Rus ve Ukraynalı turistler büyük ihtimalle Türkiye’ye gelmeyecek. Bu, cari dengeye darbe vurur. Döviz kurunda büyük baskı görürüz. Bence bu durumda Merkez Bankası zor bir karar verip politika faizini yükseltmek zorunda kalacak.”
Timothy Ash’e göre Ukrayna’da kriz derinleşmez, ülke turizmde ve doğal gazda darbe yemezse, yaz sonunda seçim ihtimali çok yüksek:
“Ben mevcut ekonomik politikanın Lira’yı 2023 Haziran’a kadar stabil tutabileceğini düşünmüyorum. O yüzden bence Erdoğan’ın seçimlere erken gitmesi çok olası. Eğer Lira bir dönem stabil kalırsa ve anketlerde biraz iyileşme görürse Eylül-Ekim ona erken seçimlere gidebileceği bir pencere verebilir.”
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***