AKP ve MHP’nin ortak hazırlayarak önceki gün Meclis’e sunduğu seçim yasasına yönelik müdahalelerin olduğu teklif, siyaset kulislerine damga vurdu. Hem iktidar hem de muhalefet cephesi teklifin yasalaşması durumunda 2023 seçimlerindeki olası senaryolar üzerinden değerlendirme yapıyor.
Araştırmacı Özer Sencar’dan seçim yasası teklifine dikkat çeken yorum: Bir taşla üç kuş
MetroPOLL Araştırma’nın Kurucusu ve Yöneticisi Özer Sencar, AK Parti ve MHP tarafından TBMM’ye sunulan seçim yasası teklifi hakkında ‘bir taşla üç kuş’ olarak niteledi.
Cumhuriyet’ten Selda Güneysu’nun kulis haberine göre teklifin, en çok AKP ve MHP’ye yarayacağı belirtilirken, yasa teklifinin 2023’e etkileri şöyle anlatılıyor:
‘LİSTE SAVAŞLARI YAŞANACAK’
“Baraj yüzde 7’ye indirilse de ittifak içinde yer alan her partinin, seçim çevrelerinde aldığı oylar, parlamentoya göndereceği milletvekilleri açısından önem taşıyor. Bu nedenle partilerin 2023’teki asıl önceliğinin “milletvekili aday listeleri” olacağına işaret ediliyor. Her partinin oy artırmak için “illerin önde gelen isimlerini aday göstermek isteyeceğine, liste savaşlarının yaşanacağına” işaret ediliyor. Kulislerde, “Bu teklif, ‘Ceketimi koysam seçilir’ dönemini sona erdiriyor” değerlendirmeleri yapılıyor.”
Kılıçdaroğlu: İstediğin kadar seçim yasasını değiştir, biz seni yolcu edeceğiz
CHP lideri Kılıçdaroğlu, AKP ve MHP’nin Meclis’e sunduğu seçim yasası teklifinin ‘koltuk’ için yapıldığını belirterek ‘Seni oradan paşa paşa göndereceğiz’ dedi.
‘KÜÇÜK PARTİLERİN İTTİFAKLARDA YER ALMASININ ÖNEMİ KALMAYACAK’
“‘Artık oyların’ ittifaklara dahil edilmemesi nedeniyle, oy oranları düşük partilerin ittifaklar içinde yer almasının önemi kalmayacak. Örneğin teklif, Millet İttifakı’na katılmak isteyen DEVA, Gelecek, DP ve SP’ye, kendi ad ve amblemleriyle seçimlere girdikleri takdirde, milletvekili çıkarabilmek için o seçim bölgesinde birinci ya da ikinci parti olma zorunluluğu getiriyor. Küçük partilerin ittifaklarda yer almalarının tek avantajı ise ülke seçim barajını geçmek olacak.”
Tarhan Erdem: Seçim kanunu değil hile
Meclis’e sunulan yeni seçim kanunu beraberinde tartışmaları getirdi. Tarhan Erdem, “Mühendislik faaliyeti, hile” dedi.
‘2018 ÖNCESİNE DÖNÜŞ TEKLİFİ’
“Teklifte “artık oylar” da sandığa gömülüyor. Bir başka deyişle, teklif, “2018 öncesine dönüşü” getiriyor. Yüzde 10 barajını aşan siyasi partiler milletvekili çıkarma hakkını elde ediyor, D’Hondt sistemi uyarınca da “o seçim bölgelerinde aldıkları oy sayısı kadar” milletvekilini parlamentoya gönderebiliyordu. Bu teklif, seçimlerden birinci çıkacak olan siyasi partinin elini güçlendiriyor.”
Beştaş: Milletvekili seçimlerinde ittifak bu teklifle resmen sonlandırılıyor
AKP ve MHP’nin getirdiği seçim kanunu teklifinin ittifakları sonlandırdığına dikkati çeken HDP Grup Başkanvekili Meral Danış Beştaş, ‘Oylar doğrudan partilere gidecek’ dedi.
‘MUHALEFETİN İKİ SEÇENEĞİ’
“Teklif ile muhalefetin bundan sonra nasıl yol izleyeceği de çok tartışılıyor. Teklifin, muhalefetin önüne iki seçenek sunduğuna işaret ediliyor. İlk seçenek, oy oranları düşük partilerin, oy oranı yüzde 7’nin üzerinde olan partilerin milletvekili aday listelerine girmeleri. 2018’de SP’li isimlerin CHP listelerinden, DP Genel Başkanı Gültekin Uysal’ın ise İYİ Parti’nin listesinden aday olduğu gibi. İkinci seçenek ise “düşük profilli aday yöntemi.” Bu seçeneğe göre de örneğin DP, SP, DEVA ve Gelecek gibi siyasi partilerin Millet İttifakı içinde yer almaları durumunda, seçim bölgelerine göre strateji yürütmesi anlamına geliyor. Bu partilerin milletvekili çıkarabilmesi için CHP ve İYİ Parti’nin bu partilerin adaylarına destek vermesi gerekiyor.
Yeni seçim yasasına muhalefetin yorumu: Sandık sonuçlarını etkileme girişimi
İttifak sayesinde ‘artık oylarla’ milletvekili çıkarma imkanı kaldırılıyor. Muhalefet partileri iktidarın bu düzenlemeyle seçim sonuçlarını kendi lehine değiştirmeye çalıştığını belirtiyor.
‘TEKLİF, ANAYASA’YI İHLAL EDİYOR’
“Teklif, seçim kurulu başkanlarının kura ile belirlenmesinin de önünü açıyor. Bu durumun Anayasa’ya aykırı olup olmadığı da tartışılıyor. Muhalefet kanadı, bu durumun Anayasa’yı ihlal anlamını taşıdığına dikkat çekiyor. Bunun ayrıca yetki aşımı anlamına geldiği de vurgulanıyor.”
Baskın seçim hazırlığı mı?: Mevcut YSK’nin görev süresi Ocak 2023’e uzayacak
İktidarın il ve ilçe seçim kurullarının tamamının ve YSK’nin beş üyesinin değiştirilmesi girişimi tartışılıyor. Düzenleme mevcut YSK’nin görev süresini Ocak 2023’e uzatıyor.
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***