Kur Korumalı TL Mevduat hesabı, ne kadar başarılı oldu?

HABER İNCELEME | YUSUF DERELİ

Döviz kurlarındaki aşırı dalgalanmaya karşı vatandaşın yatırımlarını korumak için getirilen ‘Kur Korumalı TL Mevduat’ sistemine ilgi beklendiği gibi olmadı. Ancak iktidar temsilcilerine sorarsanız KKM’ye yoğun ilgi var. Resmi rakamlar ise bu iddiaları yalanlıyor. Yurtiçindeki yerleşiklerin döviz tevdiat hesaplarındaki (DTH) çözülme oranı yüzde 2 bile değil!

Bankalardaki toplam yabancı para mevduatı Merkez Bankası’nın verilerine göre 259,5 milyar dolar. Bunun 232 milyar 300 milyonu yurt içi yerleşik gerçek kişilere ait. Açıklanan Kur Korumalı TL Mevduat hesabı rakamı ise 210 milyar lira civarında. Bu da yaklaşık 16 milyar dolara denk geliyor. Ancak bunun önemli bir kısmı Türk Lirası mevduat hesaplarından gelen para.

Hazine ve Maliye Bakanı Nurettin Nebati’nin açıklamasına göre söz konusu paranın sadece yüzde 15’i döviz tevdiat hesaplarından geliyordu. Bu da 31,5 milyar TL yapar ki, dolar kuru üzerinden hesaplandığında 2,5 milyar doların bile altında kalıyor. Bu da bizi döviz tevdiat hesaplarındaki çözülmenin toplam yabancı para mevduatına oranının yüzde 1 olduğu gerçeğine götürüyor.

ÇÖZÜLME YÜZDE 2 BİLE DEĞİL

Ancak Erdoğan’ın 25 Ocak’ta yaptığı açıklamaya göre DTH’lerden gelen paranın miktarı 60 milyar TL civarında. Bu da 4,4 milyar eder. Erdoğan’ın açıklamasına göre ise DTH’lerdeki çözülme oranı yüzde 1,8! Velev ki yüzde 2 olsun! Başarı nerede?

Kur Korumalı TL Mevduat Hesabı açıldığında MB verilerine göre yurtiçindeki gerçek kşlere ait döviz hesaplarında 238,9 milyar dolar vardı. 21 Ocak tarihi itibariyle söz konusu rakam 232,3 milyar dolara düştü. Döviz tevdiat hesaplarının 6,6 milyar dolar azaldığı görülüyor. Ancak bu paranın sadece 2,5 milyar dolarlık bir kısmı KKM hesaplarına gitmiş.

ZORAKİ DOLARİZASYON

İktidar temsilcileri DTH’lerdeki 6,6 milyar dolarlık azalmaya dikkat çekerek, bunu büyük bir başarı gibi sunuyor. Ancak sorun şu ki, KKM hesaplarına geçen 210 milyar TL’nin (16 milyar dolar) tamamı dolarize olmuş durumda. Rejim kendi ülkesinin parasının itibarını baka bir ülke parasıyla garanti vererek korumaya çalışıyor ve bunu da ‘tarihi bir başarı’ gibi anlatıyor.

Döviz tevdiat hesaplarındaki çözülme oranı yüzde 2 bile değil. Velev ki yüzde 5 olsun! Burada başarı tam olarak nerede? Aksine, Hazine’ye yük getirmeyen normal TL mevduat hesapları dolarize edilerek KKM’yle ikame edilmiş.

DOLARİZASYON ORANI YÜZDE 62,4

Bu arada dolarizasyon oranının hala yüzde 62’nin üzerinde olduğunu hatırlatalım. Bankalardaki paranın yüzde 62,4’ü döviz! Bankalardaki TL görünümlü döviz mevduatı olarak da tanımlanan KKM hesabındaki 16 milyar doları da kattığınızda söz konusu oran yüzde 65’in bile üzerine çıkıyor.

KKM İŞE YARADI MI?

KKM’yi savunanların en büyük argümanı dolar kurunun 18 liradan 13,50 seviyesine gerilemesi. KKM, kısa süreli, geçici bir rahatlamaya neden oldu, doğru… KKM’nin doların düşmesinde etkili olduğunu söyleyenler de haklı ancak bu gerçeğin sadece bir kısmı…

Dolar sadece KKM nedeniyle düşmedi, müdahale edildi ve ediliyor. Dolar resmen 13,40-13,50 arasında çakıldı kaldı. Merkez Bankası’nın analitik bilançosunda yer alan rakamlar da aralık ayından itibaren hem açıktan, hem de kamu bankaları eliyle örtülü döviz satışlarının devam ettiğini ortaya koyuyor.

Eğer KKM hesabı gerçekten dolar kurunu düşürdüyse, kuru baskılamak için MB’ından neden satış yapıldı ve yapılıyor? KKM gerçekten etkili ve dolarizasyonu önlüyorsa son toplantıda politika faizi neden indirilmedi? Maden KKM çok etkili bir silahtı, madem Erdoğan da faize karşıydı ve nassları esas alıyordu; faiz neden sabit bırakıldı?

DOLARI 18 TL’YE KİM ÇIKARDI?

Hepsinden önemlisi Kasım ve Aralık aylarında faiz indirimi yapılmasaydı, bugün 13,50 TL olan dolar muhtemelen 10 TL sınırını hiç geçmeyecekti… Kasım ayı başında dolar kuru 9,50 seviyelerindeydi. MB 18 Kasım’da politika faizini indirmeyip, 100 puan bile artırsa dolar muhtemelen 9 liranın altına inecek ve 18 TL’yi hiç görmeyecekti…

Bunun sorumlusu kim?

KKM’LER TEMİNAT GÖSTERİLEMEYECEK

Son olarak dün TCMB yeni bir düzenlemeye gitti. Halk TV’den Barı Soydan’ın aktardığına göre tebliğ, şirketlerin kur korumalı Türk Lirası mevduatları teminat göstererek bankalardan kredi kullanmasının önlenmesini öngörüyor. Şirketler KKM’leri teminat olarak kullanmayı planlıyordu ancak bunun önüne geçildi. Bu da KKM hesabı olan şirketler adına sıkıntılı bir durum… Zira kredi çekemezlerse likidite sorununun başlayacağını söylemek için ‘ekonomist’ olmaya da gerek yok!

Türkiye’de bu haberi engelsiz paylaşmak için aşağıdaki linki kopyalayınız👇