Somali’nin başkenti Mogadişu’da Pazar günü düzenlenen intihar saldırısında, daha önce 4 kez intihar saldırılarından kurtulmuş Mohamed İbrahim Moalimu hedef alındı.
BBC Dünya Servisi Afrika Editörü Mary Harper, hastanede tedavisi süren Hükümet Sözcüsü ve eski BBC Somali Muhabiri Moalimu’nun neden şiddetin yıkıp geçtiği bir şehirde yaşamaya devam ettiğini yazdı.
Telefonumda, bir gerekli bilgiler listesi var. En üstte, pasaport numaram ve banka hesabı detaylarının da üzerinde, Moalimu’nun adı, 16,5 numara ve “Mavi desenleri ve beyazı seviyor” sözleri yazıyor.
Bunlar, daha önce BBC Somali Muhabiri olarak çalışan, sevgili arkadaşım Mohamed İbrahim Moalimu’nun gömlek bedeni ve tercih ettiği renkler.
Mogadişu’ya ne zaman gitsem, Moalimu’ya gömlekler alırım.
Londra’da, sosyete üyesi erkeklerin takım elbiselerini aldığı Jermyn Caddesi’ne gitmeyi seviyorum. Tam doğrusunu bulmak için, onlarca renk, desen ve tasarımı incelerim.
Aslında, bir sonraki Somali gezim, valizimde bekleyen iki gömlek de vardı.
Sorun, Moalimu’nun Mogadişu’da olmamasıydı. Türkiye’deki bir hastanede tedavi görüyor.
Küçük bir ambulans uçakla taşındı. Küçük uçakta yattığı sedyeyi kaldırıp, uçağa yerleştirmek kolay olmadı.
Moalimu, Pazar günü beşinci intihar saldırısına yakalanmıştı. Bu kez hedef, doğrudan kendisiydi.
Bir intihar saldırganı, Moalimu’nun oturduğu yere ulaştığında arabasına doğru koşup, üzerindeki patlayıcıları infilak ettirdi.
Saldırgandan geriye pek bir şey kalmamıştı. Arabasıysa, enkaza dönüşmüştü.
Moalimu’nun nasıl hayatta kalabildiğini anlayamadım. Bacağı kırılmıştı, göğsünde ve başka yerlerinde yaralar vardı ama bilinci yerinde ve anlaşılırdı.
Gitmeyi reddetti
Moalimu’yla tanışsanız, büyük olasılıkla ilk fark edeceğiniz, yüzündeki korkunç yara izleri olur. Bunlar 2016’daki ikinci intihar saldırısından kalma.
Deniz kenarında en sevdiği restorandaydı. Radikal İslamcı örgüt Eş Şebab’ın militanları, sahilden restorana saldırmış ve saatlerce kuşatmıştı.
Moalimu, yatıp, ölü taklidi yapmasıyla kurtuldu.
Militanların, öldüklerinden emin olmak için nasıl insanların cesetlerini tekmelediğini ve ürkenleri vurduklarını anlattı.
Somali’de, Kenya’da ve İngiltere’de aylarca tedavi gördü. Asıl olarak gözlerinden kaygı duyuluyordu.
Moalimu’nun karakterini, yaşadığı ve terk etmeyi reddetti bu tehlikeli dünyayla özdeşleştirmek zor.
Nazik, tatlı dilli ve sakin bir adam.
Mogadişu ve kentte yaşayan çoğu insan, telaşlı, yüksek sesli ve gergin. Şehrin 30 yıldan uzun süredir savaşta olduğundan, bu pek şaşırtıcı değil.
Moalimu ilk intihar saldırısına yakalnadığında Mogadişu’daydım.
Haziran 2013’te, Eş Şebab örgütü militanları Birleşmiş Milletler binasına girdiğinde ve içeride bir saat geçirip, mümkün olduğunca çok insanı öldürmüşlerdi.
Moalimu, tesadüfen saldırı sırasında aracıyla oradan geçiyordu. İntihar saldırganından geriye kalanlar aracının üzerine düşüp, ön camını kırmıştı.
İyice tuzla buz olan ön camını bana o bildik, nazik ve gösterişsiz tavrıyla bana gösterdi. Saldırının hemen ardından çekilen, aracının korkunç haldeki fotoğrafını çıkarttı.
BBC’nin ön cam masrafını karşılayıp karşılamayacağını sordu bana.
Sonuçta, olay yaşandığında görev başındaydı. Sık sık yaptığı gibi, memleketindeki şiddeti haberleştiriyordu.
BBC’nin Moalimu gibi insanlar olmadan Somali’yi bu şekilde işleyebilmesi mümkün değildi.
Şimdi hükümet sözcülüğü yapıyor. Ancak BBC’de çalışırken ve haberlerini geçerken, Moalimu daima insanlara tam olarak neler yaşandığını anlatmaya hazırdı.
Bugün bile, ne zaman arasam, o gün neler yaşandığının bir listesiyle söze başlar. Suikastler, patlamalar ve siyasi mücadele.
Ona nasıl gömlekler getirmemi istediğini sormak için aradığımda bile bunu yapar.
Gazeteciliğin isimsiz kahramanları
Moalimu BBC’de çalışma arkadaşım olduğu sırada, Somali’ye gitmeden önce aradığım iki kişiden ibriydi.
Moalimu “Gelme” derse, ortalık sakin görünse bile gitmezdim. Moalimu “Gel” derse, güvenlik durumu riskli görünse de giderdim.
Moalimu’ya canımı emanet ettim. Mesleğimin isimsiz kahramanlarındandı.
Katkı sunan o kadar çok insan varken, gazeteciliğin neden bir ünlü ve cesur muhabirle özdeşleştirildiğini anlamakta zorlanıyorum.
Prodüktör, kameraman, sesçi ve belki de en önemlisi, bazen her şeyi bilen ve ekibin tamamen bağımlı olduğu “mihmandar” diye de tanımlanan “yerel gazeteciler.
Moalimu da, birlikte çalıştığım ve her gü yaşamlarını riske atan diğer birçok Somalili gazeteci gibi bu insanlardan biriydi.
Gazeteciliği bıraktıktan sonra, hükümet sözcüsü olmasının beni ne kadar hayalkırıklığına uğrattığını söyledim.
Bu kadar cesur bir gazeteci nasıl “diğer tarafa” geçebilirdi?
Her zamanki gibi, yanıtı ölçülüydü:
“Bir fark yaratmak istiyorum. Gazeteci olarak bunu yapamadım. Sistemin içinde çalışmam lazım. Bir milletvekili olmak istiyorum ve bu ilk adımım.”
Yeni görevine başladıktan sonra, onunla daha resmi bir ilişki geliştirmek zorundaydım.
Gömlekleri de resmileşti. Şimdi, şık takım elbiselerin içine giyebilmesi için kolalı ve beyazlar.
Ama ne zaman Jermyn Caddesi’nde yürüsem, sakin ve nazik karakteriyle uyum sağlayacak renkleri ve desenleri seçerken aldığım keyfi hatırlayacağım.
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***