Koronavirüs Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. Yavuz: PCR dışında testlerin çeşitlendirilmesi şart

Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu üyesi Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, Omicron’un çok hızlı bulaşmasından dolayı test sistemlerinde tıkanıklığa yol açacağının öngörüldüğünü ve bunun Bilim Kurulu’nda gündeme getirildiğini söyledi.

“PCR dışında testlerin çeşitlendirilmesi şart. Sağlık Bakanlığı’nın buna yönelik bir planı olacaktır diye düşünüyorum” diyen Prof. Dr. Yavuz yarıyıl tatili öncesi de uyarılarda bulundu. Yavuz, “Ben de açıkçası şubat ayında belki biraz dinlenirim diye kayak otellerine bakayım dedim. Hepsinde gerçekten doluluk oranları had safhada. Omicron için riskli bir ortam. O nedenle tatile giderken aşı ve maskeyle korunmanızı asla ihmal etmeyin. Şu an bizim merkezimizde yatışlar arttı, yeni servisler açmak durumunda kalıyoruz” diye konuştu.

Türk Klinik Mikrobiyoloji ve İnfeksiyon Hastalıkları Derneği (KLİMİK) Başkanı ve Sağlık Bakanlığı Koronavirüs Bilim Kurulu Üyesi Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, hastanelerdeki Omicron’a bağlı yoğunluğun artmaya başladığına işaret ederek Demirören Haber Ajansı’na önemli açıklamalarda bulundu. Prof. Dr. Yavuz, İstanbul’un Omicron’un ilk görüldüğü yer olduğunu söyleyerek “İlk önce sağlık çalışanlarından aslında bunu gördük, aşılı olan sağlık çalışanları hastalığı hafif geçirmekte birlikte gene de hastalandılar ve sonuçta belli kliniklerde iş yükü çok arttı onlar evde kalmak zorunda kaldıkları için. İnanılmaz fazla sayıda hasta başvuruları oldu, test sıkıntısı yaşandı, çok uzun süre test sonucu bekler hale geldi insanlar. Şu anda da yatan hasta sayısında artışlar görüyoruz. Yeni servisler açmamız gerekiyor. Yatan hastalar genellikle yine yaşlı, komorbiditesi (altta yatan hastalığı) olan riskli kesim ama 40’lı 50’li yaşlarında olan genç hastalarımız da var. Bunlar da genellikle ya aşısız, ya da eksik aşılı” dedi.

“Omicron pandeminin sonunu getirecek görüşü henüz hipotez”

Omicron’un hafif seyrettiği için salgının sonunu getireceği yönündeki görüşlere “henüz” katılmadığını söyleyen Prof. Dr. Yavuz, tam tersine bu görüşle hareket etmenin çok tehlikeli olduğunu vurgulayarak şunları söyledi:

“Bu görüş, şu an bir hipotez. Doğrulanmış bir durum değil. Bilimsel yaklaşım, olumsuz senaryolar üzerinden hazırlanmanız gerektiğini söylüyor bize. Çünkü daha önceki tecrübelerimizde de bunu gördük. Omicron ilk çıktığında çok fazla insana bulaşabileceği, bu nedenle de hastanelerde sıkışıklıklara neden olabileceği, test kapasitesinde zorlanmalara yol açabileceği, toplumda özellikle ön saflarda çalışan sağlık çalışanları gibi, hizmet sektörü çalışanları gibi kesimlerde çok fazla hastalanmaya bağlı olarak işlerin aksayabileceği matematik modellemelerle gösterilmişti zaten. Yüzde 25 daha hafif seyirli bile olsa, o kadar fazla insana bulaşıyor ki, ölüm ve hastaneye yatış sayılarının çok daha yüksek olabileceğini matematik modellemeler gösteriyor şu anda. Mücadelenizi bunlar üzerinden yürütmeniz gerekiyor.”

“Hızlı testleri geçen hafta da gündeme getirdik”

Omicron varyantının dünyada hızla yayılmasıyla beraber Bilim Kurulu toplantılarında da test sayılarının artırılması, sadece PCR değil hızlı testler gibi seçeneklerin de gündeme alınması gerektiğini gündeme getirdiklerini de söyleyen Prof. Dr. Yavuz, şunları kaydetti:

“Test sayınızı, test çeşitliliğinizi arttırın, Omicron’daki öngörüler bu yöndeydi. Bunu yaparsanız daha az zararlı çıkarsınız diyor öngörüler. Bilim Kurulu’nda testleri, test yöntemlerini çok yakından takip eden arkadaşlarımız var. Hızlı testler kullanıma girer girmez, Bilim Kurulu’nun da gündemine geldi ve tartışıldı bu konu; Sağlık Bakanlığı’na da önerildi hızlı test kullanımı. Hatta geçtiğimiz hafta Çarşamba günü de dahil olmak üzere. Buraya daha hazırlıklı girilseydi, test çeşitliliği, testi yapan bölümlerde çalışan insan sayısının yeniden düzenlenmesi vb, Omicron pikine böyle girmiş olmamız gerekirdi. Öyle giremediğimiz için PCR için hastanelerde korkunç kuyruklar oldu, test sayıları aşırı yükseldi. Dolayısıyla Sağlık Bakanlığı burada başka bir yönteme giderek, test yapılacak grupları azaltmaya gitmek zorunda kaldı. Şu anda Türkiye’nin güvenilir hızlı testlere ihtiyacı var. Geçtiğimiz haftalarda yaşadığımız PCR testlerindeki tıkanma, bu hızlı testlerin uygun endikasyonda kullanımına ihtiyaç olduğunu da gösterdi.”

“Bedelini ağır ödeyebiliriz”

Salgının henüz “endemik” hale gelmediğini, halen pandemik koşullar içinde olduğumuzu vurgulayan Prof. Dr. Yavuz, daha hipotez iken salgın sonlanıyormuş gibi hareket etmenin bedelini ağır ödeyebileceğimizi söyleyerek sözlerini şöyle sürdürdü:

“Bu senaryoyu gerçek bir senaryoymuş gibi şimdiden kabul edersek, bedelini ağır ödeyebiliriz. Biz, kötü senaryo üzerinden hazırlanmalı ve her türlü önlemi de onun üzerinden yapmalıyız. Amerika’da görüyoruz, hastaneye yatışlar müthiş arttı; ölüm sayıları arttı. Neredeyse diğer piklere yaklaşan sayılarda yatışlar var. Hatta bir önceki piklere göre daha fazla ölüm sayısı ile karşılaşılmasından korkuluyor. Yetersiz aşılı olanların ek dozlarını mutlaka yaptırması gerekli. Aşılamaya hız kazandırılması lazım. Diğer taraftan da toplumda enfeksiyonu kontrol altına almayı sağlayan, ‘tara-test et-izole et’ kuralı, mesafenin artırılması, maske kullanımına halen dikkat edilmesi ki zaten kullanıyoruz, gerekiyor. Şu anda bilim bize bunu söylüyor.”

“Tatilde kış otellerinin restoranları riskli olacak”

İki gün sonra başlayacak yarı yıl tatiliyle de ilgili önemli uyarılarda bulunan Prof. Dr. Yavuz, tatilin başlamasıyla beraber insan hareketliliği ve belli bölgelerdeki yığılmalardan endişe ettiğini belirterek “Şubat tatili için tabii ki ben de takip ediyorum, ben de dinlenmek istiyorum. Her yer dolu, inanılmaz bir kalabalık olacak, kayak otelleri, bütün kış otelleri oldukça yoğun bir şekilde dolu. Ben buraların yemek yenilen alanlarını düşünüyorum; Omicron edinmek için ya da Kovid olmak için gerçekten ideal ortamlar olacak. O yüzden kalabalıklara girmeyin diyeceğim ben yine mecburen. Bunu demek zorundayım çünkü. Hele aşısızlar kesinlikle girmesinler. Eksik aşılı olanlar da mutlaka aşı dozlarını tamamlasınlar. En azından hastalansalar bile ölüm riski neredeyse 13 kat daha düşük aşısızlara göre. Ayrıca tanıdıklarınız, aile bireyleriniz, aşılı olduğunu bildiğiniz kişiler vb dışında; kalabalık bir ortamda olacaksanız maskenizi asla çıkarmayın. Tabii ki testler herhalde ki yaygınlaştırılacaktır diye düşünüyorum. Sanırım Sağlık Bakanlığı’nın da bu yönde bir takım çalışmaları olacaktır” diye konuştu.

“Uzun vadeli etkilerini hafife almayın”

Prof. Dr. Serap Şimşek Yavuz, son olarak ‘nasılsa artık hafif geçiriliyor’ diye düşünerek salgını ciddiye almayı bırakmanın risklerine de su sözlerle değindi:

“Bu aslında hala yeni bir virüs. 2 yıl oldu ortaya çıkalı ama henüz uzun dönem etkilerinin neler olacağı tamamen bilinmiyor. Hafif bile geçirseniz, bu virüsün vücutta birçok yere yerleşebildiği gösterildi. Merkezi sinir sisteminden, beyin fonksiyonlarından tutunun, üreme sistemine, birçok yere etkisi olabileceği görülüyor. Uzun dönem sonuçlarını da süreç içinde göreceğiz. Kural, bu virüsle enfekte olmamaya çalışın olmalı. Virüsler o kadar da masum değil. İlerleyen dönemde ummadığımız sonuçları çıkabilir. Mesela MS (Multipl Skleroz) hastalığının da viral bir hastalık olduğu neredeyse gösterilmiş durumda. Geçtiğimiz hafta bununla ilgili yayınlanan bir çalışma (başka bir virüse maruziyet sonucu uzun vadede ortaya çıkabileceğini) gösterdi. Dolayısıyla bilinmeyen bir virüs, hem de ölümcül olduğunu biliyoruz, Omicron da olsa öldürebildiğini görüyoruz; nitekim hastanemize de çok ağır seyreden hastalar geliyor, kaybettiğimiz hastalar oluyor.”