Türkiye serbest meslek sahibi (Serbest çalışan) oranında Avrupa’da ikinci; Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü (OECD) ülkeleri arasında ise 5. Sırada yer alıyor. Türkiye’de istihdamdakilerin yüzde 30,2’si serbest meslek sahipleri.
İngilizce’de ‘self-employed’ olarak tanımlanan serbest çalışanlar üç gruptan oluşuyor: İşveren, kendi hesabına çalışan ve ücretsiz aile işçileri. Daha basit ifadeyle ücretli veya yevmiyeli dışında kalanlar serbest çalışanlar ya da daha yaygın ifadeyle ‘serbest meslek sahibi/erbabı’ olarak kabul ediliyor. Peki, OECD ve Avrupa ülkelerinde serbest çalışan oranı kaç?
Zirvede Kolombiya ve Brezilya var
OECD ve AB İstatistik Ofisi (Eurostat) 2020 yılı verilerine göre serbest çalışan oranının en yüksek olduğu ülke yüzde 51,3 ile Kolombiya. Brezilya yüzde 33 ile ikinci sırada yer alırken bu ülkeleri Yunanistan (yüzde 31,9), Meksika (yüzde 30,5) ve Türkiye (yüzde 30,2) izliyor.
En düşük oran ABD, Norveç ve Rusya’da
Serbest çalışan oranının en düşük olduğu ülkeler ise ABD (yüzde 6,3), Norveç (yüzde 6,5) ve Rusya (yüzde 6,8).
Diğer bazı ülkelerdeki serbest çalışan oranı ise şöyle: Sırbistan (yüzde 26,2), Romanya (yüzde 23,8), İtalya (yüzde 22,5), Hollanda (yüzde 17,2), İspanya (yüzde 16,1), Fransa (yüzde 12,4), Bulgaristan (yüzde 11), Japonya (yüzde 10), Almanya (yüzde 9,6)
Türkiye’de serbest çalışan sayısı kaç?
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre 2020 yılında Türkiye’de istihdamdakilerin sayısı 26 milyon 812 bin idi. Bunların 18 milyon 719 bini ücretli veya yevmiyeli kişilerden oluşuyor. Serbest çalışan sayısı ise 8 milyon 93 bin. Serbest çalışanların dağılımına bakıldığında ise şu fotoğraf ortaya çıkıyor. İşveren bir milyon 199 bin, kendi hesabına çalışan 4 milyon 421 bin ve ücretsiz aile işçisi 2 milyon 473 bin.
Serbest meslek sahiplerinin artması esnafın azalması mı?
TÜİK verilerine göre Türkiye’de serbest çalışan sayısı son yıllarda düşüyor. 2014 yılında yüzde 34 olan oran 2020’de yüzde 30,2’ye geriledi. Peki bu ne anlama geliyor?
Türkiye Esnaf ve Sanatkarları Konfederasyonu (TESK) Genel Başkanı Bendevi Palandöken’ie göre AVM ve zincir marketlerin başta büyük şehirler olmak üzere ülke genelinde esnafa darbe vuruyor ve bu durum rakamlara yansıyor.
Palandöken, “Her sokak arasına yan yana açılan zincir marketler, bakkal, kasap, manav gibi 394 dalda faaliyet gösteren esnafı bitiriyor. Şehirlerin ortasına yapılan AVM’ler, terzi esnafını, berber, kuaför esnafını bitiriyor. Böyle olunca da serbest meslek sahibi kişi sayısı her geçen gün düşüyor.” yorumu yapıyor.
Haber ve grafikteki Bulgaristan, Romanya, Hırvatistan, K. Makedonya ve Sırbistan verileri Eurostat’tan alınırken diğer ülkeler OECD’den alınmıştır.
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***