Petkov’un kabinesi, Bulgaristan’da uzun bir aranın ardından kurulan ilk düzenli hükümet. Dört yıl görevde kalabilecek bir hükümetin kurulması, ülkedeki siyasi muğlaklığı sonlandırmış gibi görünüyor. Başbakan Petkov, ilk icraatlarının yolsuzlukla mücadele yasaları olacağını duyurdu.
Eski Başbakan Boyko Borisov ülkeyi on yıl boyunca disiplin altında yönetti. On yıllık iktidar, Avrupa Birliği’nin en fakir devletindeki yolsuzluk protestolarıyla Nisan ayında sonlandırıldı.
Nisan’dan Kasım’a üç kez sandık başına giden Bulgar halkı, Borisov’un yolsuzluklarını ifşa eden ve yolsuzluklarla mücadele edeceği sözünü veren Harvard mezunu Petkov’a iktidarı verdi. Dün duyurduğu koalisyonda Petkov, Borisov’un siyasi rakipleri olan sol Sosyalistler, popülist “Böyle Bir Halk Var” ve merkez sağ “Demokratik Bulgaristan” partileriyle hükümet için anlaştı.
240 sandalyeli Bulgaristan meclisinde dört partinin sandalye sayısı 134. Petkov’un, koalisyonun küçük ortaklarının olası dayatmacı talepleri karşısında elinin güçlü olduğu da söylenebilir.
Dört ortak ve 140 sayfalık koalisyon mutabakatı.
Bugün Cumhurbaşkanı Radev’e sunulacak koalisyon hükümeti, Pazartesi günü meclisten güvenoyu aldıktan sonra görevine başlayacak.
Koalisyona dahil olan dört parti 140 sayfalık bir sözleşme üzerinde anlaştı. Ayrıca her bir parti de kendi arasında mutabakat anlaşması imzaladı. Koalisyonun kurulma haberinin ardından verdiği demeçte Petkov, “hükümetimiz geniş bir toplumsal mutabakatın ürünü ve koalisyondaki partilerin şeffaf talepleriyle de uzun süreli bir hükümet olacağını göreceksiniz” dedi.
On yıldır ülkeyi kapalı bir yönetim anlayışıyla yöneten Borisov’un ardından Petkov’un koalisyon için partilerle görüşmelerini kamuoyu önünde yapması büyük takdir toplamıştı.
Petkov koalisyon görüşmelerini kapalı kapılar ardından değil, medya mensuplarının önünde yapmıştı.
Başbakan Petkov’un partisi Değişime Devam Ediyoruz’un eş başkanı ve yeni hükümetin maliye bakanı Assen Vassilev de “İyi hissediyoruz çünkü partiler olarak kritik kararlar üzerinde anlaşmakta zorluk çekmedik. Bu noktaya varabilmek için üç seçim sınavı verdik ve şimdi koalisyonumuzu kurduk” dedi.
Öncelik yolsuzlukla mücadele
Koalisyon anlaşmasına göre öncelikle yolsuzlukla mücadele yasası revize edilecek ve ülkenin başsavcısının denetim yetkileri genişletilecek. Borisov’un müdahaleleriyle kaydırılan dış politika ekseni de NATO ve AB merkezli bir dış politikayla yeniden rayına oturtulacak.
Hükümette beş başbakan yardımcısıyla birlikte toplam 20 isim yer alacak. Kabinede 10 bakanlık Petkov’un “Değişime Devam Ediyoruz” partisine verildi. “Böyle Bir Halk Var” ve “Bulgaristan Sosyalist Partisi” 4’er, “Demokratik Bulgaristan” partisi ise 3 koltuğun sahibi oldu.
Kabinede dışişleri bakanlığını Böyle Bir Halk Var partisinden Teodora Gençovska yürütecek.
Petkov ve Vassilev’in seçimden önceki geçici teknokratlar hükümetinden çalışma arkadaşları da yeni kabinede yer buldu. Teknokrat kabinenin başbakanı Stefan Yanev, koalisyon hükümetinde savunma bakanı olarak görevlendirildi. Teknokrat hükümetin içişleri (Boyko Raşkov) ve eğitim (Nikolay Denkov) bakanları görevlerini yeni hükümette de sürdürecek. Bu üç isim yeni kabinede Petkov’un Değişime Devam Ediyoruz partisinin kotasından kendilerine yer buldu.
Koalisyon hükümetinde dört kritik görev daha kadınlarca yönetilecek.
Dışişleri Bakanı Teodora Gençovska’nın yanı sıra, Kalina Konstantinova, Başbakan Petkov’un en güvendiği isimlerden biri olarak başbakan yardımcılığı görevini yürütecek.
Sosyalist Parti lideri Kornelia Ninova ekonomi ve sanayi bakanı olarak görev yapacak.
Uzmanlar, Kornelia Ninova’nın kabinedeki etkin isimlerden biri olacağı görüşünde.
Koalisyon hükümetinin birinci önceliği olan yolsuzlukla mücadelede kilit bakanlık olan adalet bakanlığı görevini Nadezhda Yordanova yerine getirecek.
Pandemiyle mücadele sürecinde Avrupa’nın en zayıf ülkesi olan Bulgaristan’da sağlık bakanlığı görevini de bir diğer kadın siyasetçi Asena Serbezova deruhte edecek.
Sağlık bakanlığı görevini yürütecek olan Serbezova, Bulgaristan Eczacılar Birliği Başkanıydı.
Koalisyon haberinin kamuoyuna duyurulmasının ardından Yeni Bulgar Üniversitesi’nde siyaset bilimi profesörü olan Antony Todorov AFP’ye verdiği röportajda, “Görünen o ki ideolojik farklılıklar ortak bir amaç için partilerin bir araya gelmesine engel olmamış. İlk öncelik Borisov’un GERB’ini koalisyonun dışında tutmaktı. İkincisi ise yolsuzluğa savaş açmak” dedi.
Gallup’tan Andrey Raychev ise koalisyonu “Bulgar halkının Borisov iktidarına isyanının zirvesi” olarak niteledi.
Koalisyon duyurulmadan önce kulislerde Petkov’un Borisov’un dahil olmadığı bir koalisyon kuramayacağı konuşuluyordu. Petkov ise meclisteki ikinci büyük güç olan Borisov’a hükümette yer vermeyeceğini ısrarla vurguluyordu.
Raychev konuşmasının devamında “Yolsuzluk, Bulgaristan’da uzun zamandır bir numaralı gündem. Seçmenler umutlarını hükümet skandallarını ortadan kaldırma sözü veren Petkov’a bağladı. Elbette ekonomik büyüme ve adil gelir dağılımı bir anda olmayacak, halk bunun farkında. Ancak halk yolsuzlukların bıçak gibi kesilmesini istiyor” dedi.
Pazartesi göreve başlayacak olan yeni hükümet ekonomiyi salgından ve yüksek enerji fiyatlarından korumaya çalışacak. Ayrıca aşılama hızının düşük olmasına neden olan zayıf sağlık sistemini reforme etmeye çalışacak. Yedi milyonluk ülkede tam doz aşı oranı yüzde 30’dan daha az; bu, Avrupa Birliği üyesi ülkeler arasındaki en düşük aşılama oranı. Hükümetin aşılama hızını da artırması gerekecek.
Mecliste Borisov’un GERB’i, Türk azınlığın partisi HÖH ve popülist Yeniden Doğuş Partisi muhalefet bloğunu oluşturacak. Uzmanlar HÖH’ün yolsuzlukla mücadele gibi konularda hükümete dışarıdan destek verebileceği görüşünde. Koalisyona en sert muhalefetin ise GERB ve Yeniden Doğuş Partisi sıralarından geleceği tahmin ediliyor.
Türkiye ile ilişkiler
Petkov’un büyüme ve inovasyon bakanlığını kendisi gibi Harvardlı olan Daniel Lorer yapacak. Lorer kabinede ismi geçtiği dönemde verdiği bir röportajda “Bulgar Türkleri bizim asli unsurlarımız, onlara çok büyük bir saygımız var. Biz Bulgar vatandaşlığında kimlik, dil, din ve ırk gibi detaylara bakmıyoruz. Ayrımcılığa karşı duruşun öneminin farkındayız” demişti.
Lorer, aynı söyleşide Türkiye ile ilişkilerinde önceki hükümetlerin aksine tek belirleyicinin tarih olmayacağını ifade etti ve “Geçmiş Bulgaristan hükümetleri Türkiye ile ortak tarihe çok odaklandıkları için ilişkilerimizi hak ettiği seviyelere çıkaramamıştık. Tarih bazen ayrıştırıcı olabiliyor. Bizim dönemimizde tarihten çok daha fazla ekonomik entegrasyon ifadelerini duyacaksınız” dedi.
Yeni hükümetin Türkiye ile ekonomik iş birliği ve ticari anlaşmaların geliştirilmesi yönünde çaba sarf edeceği tahmin ediliyor.
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***