Türkiye’de milyonlarca işçiyi ilgilendiren asgari ücret belirleme çalışmaları sürüyor. Çalışanlar, resmi verilere göre istihdamın yüzde 42’sini ilgilendiren asgari ücretin 2022’de ne kadar olacağını merak ediyor. Hükümet yetkililerine göre, açıklanacak olan rakamlar, çalışanı enflasyon karşısında ezdirmeyecek.
Peki, AK Parti iktidarı boyuncu asgari ücret zammı nasıl değişim gösterdi?
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının verilerine göre, AK Parti iktidarında en yüksek zam oranı yüzde 38 oldu.
2021 yılında net asgari ücret 2 bin 826 lira. Geçmişteki en yüksek zam oranı kadar artış olacağı hesap edilirse 2022’de asgari ücret 3 bin 899 TL olacak.
Asgari ücrete gelen zammı iki farklı şekilde hesaplamak mümkün. Örneğin 1 Ocak itibariyle yaşanan değişime bakmak. Yani her yıl 1 Ocak’taki asgari ücreti bir sonraki yıl aynı tarihteki asgari ücret ile karşılaştırmak ve artış oranını bulmak.
Diğer örnekte ise her yıl asgari ücretin ortalamasını almak ve bir sonraki yılda ortalama asgari ücret ile kıyas etmek.
Yeni sistemde, yıl sonu belirlenen asgari ücret bir sonraki yıl boyunca geçerli oluyor. Ancak daha önceki dönemlerde yılın ilk 6 ayında ve ikinci 6 ayında farklı asgari ücretler kullanılıyordu.
Hatta enflasyonun yüksek olduğu 2000’li yılların başında aynı yıl içerisinde 3 farklı asgari ücretin kullanıldığı bile oldu. Bu durumda yıllık ortalama asgari ücretli belirlemek gerekiyor.
Bu haberde iki farklı hesapla da grafikleri hazırladık. İkisinde de en yüksek zam oranı yüzde 38. İlk seçenek olan 1 Ocak itibariyle yıllık değişime bakıldığında AK Parti döneminde en yüksek zam 2003 yılında yüzde 38,2 ile oldu. 1 Ocak 2002’de 164 TL olan asgari ücret 1 Ocak 2003’te 226 TL’ye yükseldi.
İkinci yüksek zam oranı ise yüzde 37,1 ile 2016 yılında oldu. 1 Ocak 2015’te 949 TL olan net asgari ücret 1 Ocak 2016’da 1301 liraya kadar çıktı. Üçüncü en yük zam ise yüzde 34,1 ile 2004 yılında geldi. 1 Ocak 2003’te 226 TL olan net asgari ücret 1 Ocak 2004’te 303 TL’ye çıktı.
Son 20 yılda en büyük artış ise AK Parti iktidarından hemen önce 2002 başında yaşındı. 1 Ocak 2001’de 102 TL olan ücret 2002 başında yüzde 59,8 artış ile 164 TL’ye yükseldi. Ancak bu dönemde resmi enflasyon verileri yüksekti.
En az artış oranı yüzde 5,9 oldu
AK Parti döneminde asgari ücret zammının en düşük olduğu yıl ise yüzde 5,9 ile 2007 oldu. 1 Ocak 2006’da 380 TL olan ücret 1 Ocak 2007’de 403 liraya yükseldi.
2020’deki artış yüzde 15; 2021 yılındaki artış ise yüzde 21,6 olmuştu.
Yıllık ortalama asgari ücretteki artış oranları
İkinci seçenek olan yıllık ortalama asgari ücretteki artışlarda ise en yüksek zam 2004 yılında yüzde 37,5 ile geldi.
2003’te 226 TL olan asgari ücret 2004’te 311 TL’ye yükseldi. 2016’da ise yüzde 33,5’lik bir zam yaşandı.
2015’te 975 TL olan asgari ücret 2016’da 1301 liraya kadar yükseldi. 2003’teki zam oranı ise yüzde 30 oldu.
AK Parti iktidarından hemen önce yüksek enflasyonun yaşandığı 2002’deki zam oranı ise yüzde 56,6 idi.
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***