2021 yılında Türkiye ve dünya gündemine damga vuran olaylar

2021 yılında Türkiye ve dünya gündemine damga vuran çok sayıda olay yaşandı.

Geçen yılın kuşkusuz en önemli gelişmesi olan Covid-19 salgınının etkileri 2021’de de devam etti. Rekor sürede geliştirilen aşılar normalleşme adına umutları artırsa da ortaya çıkan varyantlar salgının bir süre daha devam edeceğini gösterdi.

İklim değişikliği de artık daha fazla gündem olurken meydana gelen doğal afetlerin sayısı ve şiddetindeki artış önlem alınmaması halinde faturanın ne kadar yüksek olabileceğini gösterdi.

İşte 2021 yılının öne çıkan olayları ve önemli gelişmeleri:

Ocak

Melih Bulu tepkilere rağmen Boğaziçi Üniversitesi’ne rektör atandı, altı ay sonra görevden alındı

2015 yılında genel seçimlerde AK Parti’den milletvekili aday adayı olan Prof. Dr. Melih Bulu, Boğaziçi Üniversitesi’ne rektör olarak atandı. Boğaziçili öğrenciler ve öğretim üyeleri “kayyum rektör istemiyoruz” diyerek karara tepki gösterdi.

Atama kararına karşı protestolar aylarca sürdü. Çok sayıda öğrenci göz altına alındı, akademisyenler görevden uzaklaştırıldı.

Bulu, 15 Temmuz’da Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile görevden alındı.

ABD’de Kongre baskını ve Biden’ın yemin töreni

Amerika Birleşik Devletleri’nde başkanlık seçimlerini kaybeden Donald Trump seçimlere hile karıştırıldığı iddialarını 2021 yılı başına kadar sürdürürken taraftarları da 6 Ocak’ta başkent Washington DC’de düzenlenen bir gösteri sonrası Kongre binasına yürüyerek zorla içeriye girdi.

Trump olayların büyümesi sonrası taraftarlarına “eve dön” çağrısında bulundu. Baskın sonrasında yurt için ve yurt dışından çok sayıda tepki gelirken ilerleyen aylarda davalar açıldı. Trump hakkında da azil süreci ikinci defa açıldı ve dava Cumhuriyetçilerin kontrolündeki Senato’dan döndü.

Seçimleri kazanan Joe Biden ise koronavirüs önlemleri altında yapılan bir törenle yemin ederek görevine başladı. Burada da 151 yıl sonra bir ilk yaşandı ve Trump devir teslim törenine katılmadı.

Katar’a ambargo kalktı

Körfez ülkeleri tarafından teröre destek verdiği gerekçesiyle Katar’a uygulanan ambargo Suudi Arabistan’ın kara, deniz ve hava sınırlarını açmasıyla son buldu.

Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Bahreyn ve Mısır 2019 haziranından itibaren Katar ile olan kara, hava ve deniz sınırlarını kapatmış, bu ülkeyle ekonomik ilişkilerini kesmişti.

Türksat 5A SpaceX’le uzaya gönderildi

Türkiye’nin 5’inci nesil haberleşme uydusu Türksat 5A, ABD’nin Florida eyaletinde bulunan Cape Canaveral Üssü’nden fırlatıldı.

Türksat 5A, Space X firmasına ait Falcon 9 roketi ile uzaya gönderildi.

Yeni START uzatıldı

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Yeni Stratejik Silahların Azaltılması Anlaşması’nın (Yeni START) beş yıl uzatılmasına yönelik kararı imzaladı.

Kremlin’den yapılan açıklamada, Putin’in, Yeni START anlaşmasını 5 Şubat 2026’ya kadar uzatan kararnameyi imzaladığı belirtildi.

Şubat

Nijerya’da kaçırılan Türk gemiciler serbest bırakıldı

Nijerya açıklarında 23 Ocak tarihinde saldırıya uğrayarak kaçırılan ve yaklaşık 3 hafta sonra serbest bırakılan 15 Türk gemici güvenlik güçlerinin kontrolünde başkent Abuja’da Türk Büyükelçiliği’ne ulaştı.

Lagos’tan Güney Afrika’nın Cape Town kentine ilerleyen gemideki 19 kişilik mürettebattan 15’i kaçırılmış, Azerbaycan uyruklu 1 kişi öldürülmüştü. Gemi, 3 mürettebatla Gabon’un Port-Gentil Limanı’na hareket etmiş, baskından kurtulan 3 Türk denizci ise 30 Ocak’ta Türkiye’ye getirilmişti.

Myanmar’da darbe

Myanmar ordusu, 1 Şubat’ta yönetime el koyarak, bir yıllığına olağanüstü hal ilan etti. Devlet Başkanı Win Myint, Dışişleri Bakanı ve ülkenin fiili lideri Aung San Suu Çii ile iktidar partisi Ulusal Demokrasi Birliğinin (NLD) önde gelen isimleri gözaltına alındı.

NASA’nın keşif aracı Mars’a başarıyla indi

Amerikan Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi’nin (NASA) Perseverance adlı keşif aracı 7 ay süren 480 milyon kilometrelik yolculuğun ardından Mars’a indi.

NASA’nın sosyal medya hesabından canlı yayınladığı tarihi inişte saatte 21 bin kilometre hızla kızıl gezegene yaklaşan araç, dev bir paraşüt sayesinde yavaşlatıldı.

Mart

Covid-19’la geçen bir yıl

Türkiye’de ilk Covid-19 vakası görülmesinin üzerinden bir yıl geçti. İlk vakanın ortaya çıkmasının ardından hızla ülke çapında tedbirler alınmaya başladı. Sınırlar kapatıldı. Uçak seferleri iptal edildi. Eğitim ve öğretime ara verildi. İlk dalga sonrasında genel önlemler yerine kısmi tedbirler tercih edildi

Gergerlioğlu’nun vekilliği düşürüldü

Halkların Demokratik Partisi Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu’nun milletvekilliği düşürüldü.

Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulu’nda Gergerlioğlu hakkında kesinleşen yargı kararının okunmasıyla birlikte HDP Kocaeli Milletvekili Ömer Faruk Gergerlioğlu’nun milletvekilliği düştü.

Gergerlioğlu, Meclis’te yargı kararı okunduğu sırada “TBMM’e darbeye karşı direneceğim, milletin iradesi ayaklar altına alınamaz. Barış istemek suç değildir.” dedi.

Milletvekilliği düşürüldükten sonra hakkındaki kesinleşmiş yargı kararı nedeniyle cezaevine giren, Anayasa Mahkemesi’nin kararı sonrası ise serbest bırakılan HDP’li Ömer Faruk Gergerlioğlu’nun vekilliği 16 Temmuz’da iade edildi.

Merkez Bankası Başkanı Naci Ağbal atandıktan 4 ay sonra görevden alındı

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan yaklaşık 4 ay önce göreve getirdiği Merkez Bankası Başkanı Naci Ağbal’ın yerine Şahap Kavcıoğlu’nu atadı. Böylelikle Merkez Bankası Başkanı koltuğunda yaklaşık 21 ay içinde üçüncü değişiklik yapılmış oldu.

Türkiye İstanbul Sözleşmesi’nden çekildi

Türkiye, ilk imzacısı olduğu İstanbul Sözleşmesi’nden çekildi. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın imzasıyla Resmi Gazete’de yayımlanan karara göre, Bakanlar Kurulu Kararı ile 2011’de onaylanan “Kadınlara Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi” feshedildi.

Süveyş Kanalı tıkandı

Dünyanın en önemli su yollarından biri olan Süveyş Kanalı’nda 24 Mart’ta dev konteyner gemisi, ülkede yaşanan kum fırtınası ve kötü hava koşulları neticesinde görüş mesafesinin düşmesi sonucu kıyıya çarparak kaza yaptı.

“The Ever Given” isimli geminin dar kanalda enlemesine sıkışarak geçiş yolunu kapatması sonucu kanalda uzun gemi kuyrukları oluştu ve deniz trafiğinin durması nedeniyle ham petrol ve LNG sevkiyatlarında aksamalar yaşandı.

Süveyş Kanalı’nı yaklaşık bir hafta tıkayan dev konteyner gemisi kısmi olarak tekrar yüzdürüldükten sonra tamamen kurtarıldı.

Nisan

Cumhurbaşkanlığı külliyesinde koltuk krizi

Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen ile AB Konseyi Başkanı Charles Michel’in Ankara’da Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile görüşme yapacakları salonda Avrupa Komisyonu Başkanı’na yer gösterilmedi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Michel, toplantı salonundaki tekli koltuklara otururken, Leyen bir süre ayakta kaldı ve daha sonra üçlü koltuğa oturdu. Leyen’in karşısındaki üçlü koltukta da Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu yer aldı.

ABD’den ‘Ermeni soykırımı’ açıklaması

Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Joe Biden, 1915 olaylarını ‘Ermeni Soykırımı’ olarak tanımladı.

Biden, 24 Nisan’da yaptığı yazılı açıklamada, “Amerikan halkı, 106 yıl önce bugün başlayan soykırımda hayatını kaybeden tüm Ermenileri onurlandırıyor” ifadelerini kullandı.

Biden’den önceki ABD başkanları, bir NATO müttefiki ve Ortadoğu’nun önemli bir gücü olan Türkiye ile ilişkilerin bozulmaması amacıyla 24 Nisan’da, 1915 olayları için “Ermeni soykırımı” yerine, “felaket” veya “tarihin karanlık dönemi” gibi ifadeler kullanmayı tercih ediyordu.

Mars’ta helikopter uçuruldu

ABD Uzay ve Havacılık Dairesi (NASA), Mars’a gönderilen helikopterin ilk kez başarıyla havalandığını açıkladı. Ingenuity, “başka bir gezegende uçurulan ilk hava aracı” olarak tarihe geçti.

Ingenuity isimli helikopter, insanların Dünya dışında başka bir gezegende kontrollü bir şekilde uçurduğu ilk hava aracı oldu. NASA’dan gelen bilgilere göre Ingenuity bir dakikadan daha az süre havada kaldı.

Mayıs

İsrail’den Gazze’ye hava saldırısı

İsrail ordusunun Gazze Şeridi’ne düzenlediği saldırılarda 66’sı çocuk, 39’u kadın toplam 248 Filistinli hayatını kaybetti, bin 900 kişi de yaralandı. İsrail tarafında 13 kişi yaşamını yitirdi.

Gazze’deki Bayındırlık ve İskanBakanlığının verdiği bilgilere göre, İsrail’in 11 gün süren saldırıları nedeniyle 1800 konut tamamen yıkıldı, 16 bin 800 konut ise kısmen hasar gördü.

Çatışmalar Mısır’ın ara buluculuğunda İsrail ile Hamas liderliğindeki Gazze merkezli Filistinli grupların arasında varılan ateşkesle sonlandırıldı.

AB’de aşı pasaportu kararı

Avrupa Birliği (AB), aşı pasaportu olarak bilinen “AB Dijital Covid Sertifikası” üzerinde anlaşma sağladı. AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, AB Komisyonu, AB Konseyi ve Avrupa Parlamentosu (AP) arasında yürütülen müzakerelerde uzlaşıya varıldığını açıkladı.

AB Dijital Covid Sertifikası ilk olarak planlanan ‘dijital yeşil sertifika’dan farklı olarak kart halinde taşınabiliyor ve üzerinde QR kodu bulunuyor.

Kanuni’nin portresi İstanbul’da

Londra’da açık artırmayla 3.9 milyon TL’ye satılan Kanuni Sultan Süleyman’ın portresi İstanbul Büyükşehir Belediyesi’ne (İBB) bağışlandı.

İstanbul Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu, İngiltere’deki müzayedede 438 bin sterline satılan Kanuni Sultan Süleyman’ın portresinin eser alıcısı tarafından İBB’ye bağışlandığını açıkladı. Tabloyu İstanbul’a bağışlayan kişinin ismi açıklanmadı.

Haziran

El Salvador, Bitcoin’i yasallaştıran ilk ülke oldu

Orta Amerika ülkesi El Salvador kabul ettiği bir yasa tasarısıyla dünyanın en popüler kripto parası Bitcoin’i resmi para birimi olarak kabul eden ilk ülke oldu.

Kongre’de Bitcoin’in günlük hayatta yapılan alışverişlerde kabul edilip edilmemesi yasa tasarısı oylamaya sunuldu. Yapılan oylamada 62 Kongre üyesi “evet” derken, 22 üye olumsuz görüş bildirdi.

Ülkenin 39 yaşındaki Cumhurbaşkanı Nayib Bukele bu gelişme üzerine sosyal medya hesabında, “Bitcoin yasası geçerli çoğunlukla kabul edildi. Bu tarihi bir gün.” ifadelerini kullandı

Türkiye A Milli Futbol Takımı Avrupa Kupası’nda sıfır çekti

Türkiye A Milli Futbol Takımı, Covid-19 nedeniyle bir yıl ertelenen 2020 Avrupa Futbol Şampiyonası eleme grubunun son maçında İsviçre’ye 3-1 yenilerek turnuvaya puansız veda etti.

Beklentilerin aksine düşük bir performans gösteren futbolcular bu sonuçla sıfır puan ve -7 averajla ile Euro 2020’nin en “başarısız takımı” oldu.

Reisi İran’ın yeni cumhurbaşkanı oldu

İran Yargı Erki Başkanı İbrahim Reisi ülkenin sekizinci cumhurbaşkanı seçildi. Seçimlerden önce cumhurbaşkanı yardımcısı, eski cumhurbaşkanı ve eski meclis başkanı gibi isimlerin adaylığı veto edilmişti.

AB’den Suriyeli sığınmacılar için Türkiye’ye 3 milyar euro ek destek

Avrupa Birliği Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Türkiye’de bulunan Suriyelilerin desteklenmesi için 2024 yılına kadar 3 milyar euroluk AB bütçesi ayrılacağını açıkladı.

Türkiye’deki mültecileri desteklemek için 2024’e kadar ilave 3 milyar euro ayrılacağını duyuran von der Leyen paranın tamamen AB bütçesinden geleceğini ve mültecilerin sosyo ekonomik desteklenmesinde kullanılacağını kaydetti.

Kanada’da yatılı kilise okulunda 751 çocuk cesedi kalıntısı bulundu

Kanada’nın Sakatchewan eyaletindeki Marieval Yatılı Kilise Okulunun bahçesinde yapılan aramalarda, resmi kayıtlarda olmayan 751 çocuk cesedi kalıntısının olduğu isimsiz mezarlar bulundu.

Kanada resmi kayıtlarına göre Marieval Kızılderili Yatılı Kilise Okulu, 1899’dan 1997’ye kadar eyaletin başkenti Regina’nın yaklaşık 140 kilometre doğusunda, Cowessess yerlilerinin olduğu bölgede faaliyet gösterdi

Temmuz

Çiftlik Bank’ın kurucusu Brezilya’da Türk makamlarına teslim oldu

Çiftlik Bank davasında binlerce kişiyi dolandırarak saadet zinciri kurmakla suçlanan firari sanık Mehmet Aydın Türkiye’ye getirildi.

Hakkındaki iddialar sonrası Uruguay’a kaçan Çiftlik Bank’ın sahibi Mehmet Aydın, Brezilya’da Türkiye’ye teslim oldu.

“Tosuncuk” lakaplı Aydın, INTERPOL tarafından kırmızı bültenle aranıyordu.

Euro 2020’de şampiyon İtalya

Avrupa Futbol Şampiyonası’nda (Euro 2020) kupanın sahibi penaltılarla İngiltere’yi 3-2 yenen İtalya oldu. İtalya normal süresi 1-1 biten maç sonrası penaltılarla kupaya uzandı.

İtalya bu sonuçla Avrupa Futbol Şampiyonası’nda 2’inci kez şampiyonluk yaşarken, yenilmezlik serisini de 35 maça çıkardı. İngiltere ise bu turnuvada ilk kez final oynarken, Avrupa Futbol Şampiyonası tarihindeki en büyük başarısını elde etti.

Branson ve Bezos uzaya çıktı

ABD’li uzay aracı üreticisi Virgin Galactic, şirketin yolcu roketi VSS Unity ile tam mürettebatlı ilk test uçuşunu gerçekleştirdi. Altı kişilik ekipte şirketin kurucusu İngiliz milyarder Richard Branson da yer aldı.

ABD’li e-ticaret devi Amazon’un kurucusu Jeff Bezos da, sahibi olduğu uzay araştırmaları şirketi Blue Origin roketi ile uzaya çıktı. 11 dakikalık süren uzay yolculuğunda Bezos’a, kardeşi Mark Bezos, 82 yaşındaki Wally Funk ve 18 yaşındaki Oliver Daemen eşlik etti.

Batı Avrupa’da sel

Almanya’da ve Belçika’da yoğun yağışların neden olduğu şiddetli sel sonucu çok sayıda insan öldü ve yüzlerce insan da kayboldu. Almanya’da en az 103 Belçika’da ise en az 15 kişi hayatını kaybetti.

Almanya’nın Rheinland-Pfalz ve Kuzey Ren-Vestfalya eyaletleri, binaların ve arabaların su altında kalmasından en çok etkilenen yerler oldu.

Tunus cumhurbaşkanı başbakanı görevden aldı

Tunus Cumhurbaşkanı Kays Said, “ülkenin içinde bulunduğu olağanüstü koşullar nedeniyle” Meclisin tüm yetkilerini dondurduğunu, milletvekillerinin dokunulmazlığını askıya aldığını belirterek, mevcut Başbakan Hişam el-Meşişi’yi görevden aldığını ve kendi atayacağı bir başbakanla yürütmeyi devralacağını bildirdi.

Tunus Meclis Başkanı ve ülkedeki en büyük parti olan Nahda Hareketi’nin lideri Raşid el-Gannuşi, başbakanı görevden alan ve meclisin yetkilerini donduran Cumhurbaşkanı Kays Said’i darbe yapmakla suçladı.

Tokyo Olimpiyatları’nda ilk altın Mete Gazoz’dan

2020 Tokyo Olimpiyat Oyunları’nda final maçında milli okçu Mete Gazoz, İtalyan Mauro Nespoli’yi yenerek olimpiyat şampiyonu oldu.

Klasik yay bireysel kategoride mücadele eden Mete Gazoz’un şampiyonluğu ile Türkiye olimpiyat tarihinde ilk kez okçulukta altın madalya kazandı.

Bosna Hersek’te soykırımın inkarına ceza

Eski Bosna Hersek Yüksek Temsilcisi Valentin Inzko, “Bonn Yetkilerine” dayanarak ülkede “soykırımın inkarının cezalandırılmasına ilişkin yasa” çıkarttı.

Görev süresi dolmasından hemen önce Inzko, Bosna Hersek Yüksek Temsilciliği Ofisi’nin (OHR) internet sayfasında yayımladığı mesajda, kendisinden uzun süredir beklenen “soykırımın inkarının cezalandırılmasına ilişkin yasa”nın, Bosna Hersek Parlamenterler Meclisi’nde yapılacak oylamaya kadar geçici olarak yürürlüğe gireceğini ifade etti.

Bu karara Bosnalı Sırplar sert tepki gösterirken ülkenin bölünmesi yönünde tartışmalar alevlendi.

Ağustos

Boks’ta ilk altın Busenaz Sürmeneli’nin

2020 Tokyo Olimpiyat Oyunları’nda boksta kadınlar 69 kiloda Busenaz Sürmeneli, altın madalya kazandı.

Böylece, Türkiye boksta, olimpiyat tarihindeki ilk altın madalyasını Tokyo 2020’de elde etti.

Türkiye, böylece olimpiyatlarda Mete Gazoz’un okçulukta altın madalya almasının ardından ikinci altın madalyasını kazandı.

Karadeniz bölgesini seller vurdu

Karadeniz Bölgesi’nde devam eden aşırı yağışlar sonucu meydana gelen sel ve toprak kayması sebebiyle Kastamonu’da 60, Sinop’ta 9, Bartın’da 1 kişi hayatını kaybetti.

Taliban Afganistan’da yönetimi ele geçirdi

Afganistan’da Amerika Birleşik Devletleri’nin askerlerini çekmeye başlamasıyla ülkenin büyük bir kısmını hızla kontrol altına alan Taliban son olarak başkent Kabil’e de girerek yönetimi ele geçirdi. Afgan ordusunun ciddi bir direnişi ile karşılaşmayan Taliban Kabil’in eteklerine ulaştığında Devlet Başkanı Eşref Gani ülkeyi terk etti. ABD ve batılı ülkeler askerleri ve vatandaşlarını tahliye etme yarışına girerken Taliban yönetiminden korkan onbinlerce Afgan’da sınır kapıları ve Kabil havalimanı önüne yığıldı.

Orman yangınları

Kuzey yarımkürede yüzyılın en sıcak yazlarından biri yaşanırken dünyanın bir çok noktasında da orman yangınları çıktı. Özellikle Türkiye, Yunanistan, İtalya, Fransa ve Cezayir’de çıkan yangınlarda binlerce dönüm orman küle döndü. Çok sayıda kişi de hayatını kaybetti. ABD’nin Kaliforniya eyaletinde de tarihinin en büyük ikinci yangını çıktı.

Eylül

‘Filenin Sultanları’ Avrupa üçüncüsü

2021 Avrupa Şampiyonası’nın üçüncülük maçında Hollanda’yı 3-0 yenen Türkiye A Milli Kadın Voleybol Takımı bronz madalyanın sahibi oldu.

A Milli Voleybol Takımı Sırbistan, Romanya, Hırvatistan ve Bulgaristan’ın ortaklaşa düzenlediği şampiyonadaki ilk maçında Romanya’yı 3-1, Ukrayna’yı set vermeden 3-0, 8’li finallerde Çekya’yı 3-1- ve, çeyrek finalde ise Polonya’yı yine set vermeden 3-0 yenmişti.

Avrupa’yı ‘ikiye bölen’ Kuzey Akım 2 projesi tamamlandı

Moskova, Avrupa’da tartışmalara yol açan Kuzey Akım 2 Doğal Gaz Boru Hattı Projesi inşaatının tamamladığını duyurdu. Projeyle yıllık 55 milyar metreküplük Rus gazının Baltık Denizi üzerinden Almanya’ya sevk edilmesi planlanıyor. Yaklaşık 10 milyar euroya mal olan boru hattının, sene sonundan önce faaliyete geçmesi bekleniyor.

Ampute Futbol Milli Takımı üst üste ikinci kez Avrupa şampiyonu

Ampute Futbol Milli Takımı, Avrupa Şampiyonası finalinde İspanya’yı 6-0 yenerek üst üste ikinci kez şampiyonluğa uzandı. İstanbul’da düzenlenen 2017 Avrupa Şampiyonası’nda kupanın sahibi olan milliler, 2021’de de zirveye yerleşerek bu mutluluğu üst üste ikince kez yaşadı.

Batı blokunda denizaltı krizi

Fransa, Avustralya’nın kendisiyle olan denizaltı projesini iptal ederek ABD ile anlaşmasının ardından Washington ve Canberra büyükelçilerini geri çağırdı.

ABD Başkanı Joe Biden, İngiltere Başbakanı Boris Johnson ve Avustralya Başbakanı Scott Morrison ile 16 Eylül’de düzenlediği çevrim içi basın toplantısında, AUKUS adı altında yeni bir güvenlik iş birliği kurulduğunu ve bu kapsamda ABD ve İngiltere’nin Avustralya ile nükleer enerjili denizaltı teknolojisini paylaşacağını duyurmuştu.

Kanarya Adaları’nda yanardağ patlaması

İspanya’nın güneybatısındaki Kanarya Adaları grubundan La Palma Adası’nda 50 yıllık bir aranın ardından tekrar aktif hale gelen Cumbre Vieja Yanardağı yaklaşık 3 ay boyunca lav, kül ve volkanik gaz püskürttü. Ada tarihinde görülen en uzun süreli volkanik aktivite sırasında çok sayıda deprem de meydana geldi.

Merkez Bankası faizleri düşürmeye başladı

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası yüzde 19 olan faizleri eylül ayından itibaren kademeli olarak düşürmeye başladı ve yılı yüzde 14 ile tamamladı. Merkez Bankası’nın kararları Türk Lirası’ndaki değer kaybını da tetikledi. Döviz kurları rekor seviyelere çıkmaya başladı.

Almanya’da seçimleri Sosyal Demokratlar kazandı

Almanya’da 20. dönem Federal Meclisi’ni (Bundestag) belirlemek için yapılan genel seçimlerde Sosyal Demokratlar oyların yüzde 25,9’unu, Hristiyan Demokratlar Birliği yüzde 24,1’ini aldı.

Böylece Almanya tarihinde ilk defa birinci gelen parti yüzde 31’den daha düşük oy almış oldu.

Geçen seçimde 14 olan Türkiye kökenli milletvekili sayısı bu seçimde 18’e yükseldi.

Ekim

Çin’in hipersonik füze denediği iddia edildi, Pekin yalanladı

Çin, nükleer kapasiteli hipersonik füze denemesinde bulunduğu yolundaki haberi yalanlarken, bunun uzay aracı denemesi olduğunu duyurdu.

Çin Dışişleri Bakanlığı, the Financial Times gazetesinin haberini yalanladı.

Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Zhao Lijian, “Bu bir füze değil uzay aracıydı.” dedi.

Körfez ülkeleri ve Lübnan arasında diplmatik kriz

Suudi Arabistan, Lübnanlı bir bakanın Yemen savaşına ilişkin eleştirel açıklamalarına sert tepki gösterdi.

Lübnan’ın Riyad Büyükelçisi’nden ülkeyi 48 saat içinde terketmesini isteyen Suudi Arabistan, ülkesinin Beyrut Büyükelçisi’ni de istişarelerde bulunmak üzere geri çağırdı. Suudi Arabistan ayrıca Lübnan’dan yapılan ithalata da tümden yasak getirdi.

Kriz Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un arabuluculuğu ile çözüldü.

Türkiye “Gri Liste”ye alındı

Fransa’nın başkenti Paris’te üç günlük toplantılarının ardından bir açıklamada bulunan Uluslararası Mali Eylem Görev Gücü, Türkiye’yi ‘kara para aklama’ ve ‘terörizmin finansmanı’ ile mücadele konusunda ‘yeterince çaba göstermeyen’ ülkelerin bulunduğu ‘gri liste’ye aldıklarını duyurdu.

Hazine ve Maliye Bakanlığı karara tepki göstererek, “Yapılan uyumluluk çalışmalarına rağmen ülkemizin gri listeye alınması hak edilmeyen bir sonuç ortaya çıkarmıştır” ifadelerini kullandı.

Büyükelçilerle Osman Kavala krizi

10 ülkenin Ankara büyükelçilikleri tarafından yapılan açıklamada, “Osman Kavala’nın tutuklanmasının üzerinden dört yıl geçti. Davanın, farklı dosyaların birleştirilmesi ve beraat kararından sonra yeni davaların yaratılması yoluyla sürekli geciktirilmesi, Türk yargı sisteminde demokrasiye saygıyı, hukuk devleti ve şeffaflık ilkelerini gölgelemektedir” ifadeleri kullanıldı.

Cumhurbaşkanı Erdoğan bu büyükelçilerin ‘istenmeyen kişi’ ilan edilmeleri için Dışişleri Bakanına talimat verdiğini söyledi.

Kasım

Polonya Belarus sınırında mülteci krizi

Avrupa’da değişik ülkelerde yaşamak için çok sayıda düzensiz göçmenin Belarus üzerinden Avrupa Birliği (AB) sınırına geçmek istemesi Belarus ile Polonya sınırında tansiyonu yükseltti.

Belarus’ta yaz aylarından bu yana AB’ye süren düzensiz göç hareketlerinden en büyüğü kasım ayında Polonya’ya sınırı olan Grodno şehrinde gerçekleşti.

COP26: Kömür kullanımını bırakma, orman kaybını durdurma sözü

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ‘güvenlik eksikliği’ nedeniyle katılmadığı İskoçya’nın Glasgow kentinde yapılan 26. Birleşmiş Milletler (BM) İklim Değişikliği Konferansı’nda (COP26) 100’den fazla lider orman kaybının durdurulması için önemli bir adım attı.

Ayrıca 40’tan fazla ülke ve 150’yi aşkın kuruluş 2030’dan itibaren aşamalı olarak enerji santrallerinde kömür kullanımını ve bu alana finansal destek vermeyi bırakacağını açıkladı.

Omicron varyantı tespit edildi

Güney Afrika’da bilim insanları mutasyona uğramış yeni bir Covid-19 varyantı tespit ettiklerini açıkladı.

Virolog Tulio de Oliveira, düzenlediği basın toplantısında “Maalesef, şu an Güney Afrika’da endişelere sebep olan yeni bir varyant tespit ettik.” dedi. Oliveira, B.1.1.529 koduyla numaralandırılan varyantın “çok sayıda farklı mutasyon barındırdığını” söyledi. Daha sonrasında yapılan çalışmalar Omicron varyantının bulaşıcılığının çok yüksek olmasına rağmen sebep olduğu hastalığının şiddetinin düşük olduğunu gösterdi.

AİHM’den 427 yargı mensubu için hak ihlali kararı

Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) 15 Temmuz darbe girişimi sonrası Kanun Hükmünde Kararname (KHK) ile görevlerinden alınan ve ‘terör örgütü üyesi’ oldukları gerekçesiyle tutuklanan hakim ve savcıların ‘özgürlük’ ve ‘güvenlik’ haklarının ihlal edildiğine hükmetti.

AİHM, darbe girişimi sonrası yapılan tutuklamaların Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’ne aykırı olduğuna karar verdi.

Aralık

Dünyada hapisteki gazeteci sayısı yine rekor kırdı

Merkezi New York’ta bulunan Gazetecileri Koruma Komitesi (CPJ) yayınladığı yıllık raporunda, 2021’de mesleki faaliyetleri yüzünden hapiste bulunan gazeteci sayısının rekor kırarak 293’e ulaştığını açıkladı.

CPJ’nin geçen seneki raporunda ikinci sırada bulunan Türkiye’nin ise altıncı sıraya gerilediği belirtildi.

ABD, İngiltere ve Avustralya’nın ardından Kanada’dan da Pekin’e boykot kararı

ABD, İngiltere ve Avustralya’nın ardından Kanada da Pekin’deki Kış Olimpiyatları’na diplomatik boykot uygulanacağını duyurdu.

Çin’de başta Uygur Türkleri olmak üzere etnik ve dini azınlıklara yönelik uygulanan politikalar, uluslararası camianın tepkisine neden oluyor. Ülkede yaşanan insan hakları nedeniyle Çin’e yaptırımlar uygulanırken Pekin’de Kış Olimpiyatları’na diplomatik boykot kararları alınıyor.

Almanya’da Merkel dönemi kapandı: Başbakan Scholz görevi devraldı

Almanya Federal Meclisi’ndeki oylamada Sosyal Demokrat Parti Milletvekili ve Maliye Bakanı Olaf Scholz, ilk turda başbakan seçildi. Başbakan Scholz, yemin töreninin ardından Angela Merkel’den görevi devraldı.

Federal Meclis Başkanı Baerbel Bas başkanlığında toplanan Federal Meclis’te yapılan gizli oylamada, Scholz, ilk turda oylamaya katılan 707 milletvekilinden 395’inin oyunu aldı.

2005’te başbakan seçilen Merkel, Almanya tarihinde 16 yıl 16 gün ile Helmut Kohl’dan sonra en uzun süre Başbakanlık yapan ikinci kişi oldu.