Macron: Rusya ve Türkiye Libya’daki paralı askerleri geciktirmeden çekmeli

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Rusya ve Türkiye’nin Libya’daki paralı askerleri ‘geciktirmeden’ çekmesi gerektiğini söyledi.

Paris’teki Kimya Evi’nde yapılan Uluslararası Libya Konferası’nın ardından Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Almanya Başbakanı Angela Merkel, İtalya Başbakanı Mario Draghi, Libya Başbakanı Abdulhamid Dibeybe ve Libya Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi ortak basın toplantısı düzenledi.

Macron, bugünkü meselenin Libya’nın içinde bulunduğu krizden çıkması olduğunu vurguladı. Libya’daki durumun halk, bölge, Afrika kıtası ve Akdeniz için bir dram olduğunu ifade eden Macron, son yıllarda Libya’ya ilişkin önemli çalışmaların yapıldığını aktardı.

Macron, Ekim 2020’de alınan ateşkes kararının uygulanmasının önemli olduğunu kaydetti.

Konferansta alınan kararlardan birinin, Libya’da bulunan paralı askerlerin geri çekilmesine ilişkin planın oluşması olduğuna işaret eden Macron, bu planın uygulanması gerektiğini anlattı.

Macron, mevcut durumda 300 paralı askerin Libya’dan geri çekildiğini aktardı.

Libya’daki paralı askerlerin gelecek haftalarda ülkeyi terk edeceğini ifade eden Macron, Türkiye ve Rusya’nın paralı askerlerini ülkeden hızlıca geri çekmesi gerektiğini belirterek, bu paralı askerlerin bölgenin istikrarını tehdit ettiğini öne sürdü.

Macron, “Seçimlerin özgür, tarafsız ve şeffaf bir şekilde düzenlenmesi konusunda dikkatli olmalıyız. Libya’da geçiş süreci tamamlanmalı ve çeşitli aktörlerin rollerini gerçekleştirmesi için seçimler en düzgün şekilde yapılmalı.” dedi.

Uluslararası toplumun bu seçimlere destek vermesinin önemli bir gelişme olduğunu söyleyen Macron, Libya konusunda Draghi ve Merkel ile ortak görüşü paylaştıklarını kaydetti.

’24 Aralık’taki seçimler çok önemli’

Almanya Başbakanı Merkel ise Libyalıların kendi geleceklerine kendilerinin karar vereceğine değinerek, “24 Aralık’taki seçimler çok önemli. Seçimlerin kaderidir, seçim sonucunda herkes kazanamaz. Önemli olan burada seçim sonuçlarının kabul edilmesidir.” dedi.

Yaklaşık 3 milyon kişinin seçimler için kaydolmasının önemli olduğunu vurgulayan Merkel, seçimler için gerekli koşulların güvenlik ve istikrar olduğunu anlattı.

Merkel, Almanya olarak Libya’daki ateşkes gözlemcilerini eğitmeye hazır olduklarını duyurdu.

Ülkedeki farklı grupların adım adım uzlaşmaya doğru ilerlemesini temenni eden Merkel, bunun uzun bir süreç olacağının farkında olduklarına işaret etti.

Libya’da neler olduğunun kendileri için önemsiz olmadığının altını çizen Merkel, ancak ülkenin geleceğine Libyalıların karar vermesinin önemli olduğunu dile getirdi.

Merkel, Türkiye ve Rusya ile ilgili bir soruya şöyle yanıt verdi:

“Aşamalı bir süreçten söz ediyoruz. Berlin sürecinden bu yana ilerleme var. Türk tarafında bazı çekinceler var. Rusya karşılıklı olarak yapılabileceğini kabul etti. Müzakereler iyi yolda ilerliyor. İlk paralı askerlerin geri çekilmeye başlaması güzel bir şey. (Libya’ya) Komşu ülkelerin paralı askerlerin geri çekilmesini üstlenmesi güzel bir şey. Bu örnek teşkil edecek. Daha çok yapılması gereken şeyler var ama bu bir başlangıç. Libya’nın görüşünü ortaya koyan 5+5 Komitesinin bir plan belirlemesi önemli. (Libya konusunda) İlk konferanstan bu yana birçok sene geçti ve yavaş ilerleme kaydedilse de iyi yoldayız. Bu beni umutlandırıyor.”

İtalya Başbakanı Draghi, Libya’nın istikrara kavuşması için dört temel unsur olduğunu belirterek, bunlardan ilkinin 24 Aralık’ta yapılması planlanan seçimler olduğunu ifade etti.

Yıllarca süren çatışmanın ardından Libyalıların, özgür, şeffaf ve güvenilir seçimlerde kendini ifade edebilmesi gerektiğine işaret eden Draghi, “3 milyon seçmen çoktan kayıt yaptırmış durumda. Seçim sonuçlarının kabul edilmesi gerekir. Ayrıca Libya’nın acil bir seçim yasasına ihtiyacı var. Umarım bu yasa, gelecek haftalarda değil, gelecek günlerde hep birlikte çalışarak herkesin mutabakatıyla çıkar. Çünkü 24 Aralık’ta oy kullanmak aciliyettir.” ifadelerini kullandı.

Draghi, ikinci unsurun ise ülkedeki ateşkesin sürmesi olduğunu, bu ateşkes sayesinde 1,5 yıldır ülkede savaş olmadığını kaydetti. Draghi, seçimlerden önce bazı yabancı paralı askerlerin çekilmesinin taraflar arasında güvenin oluşmasına da katkı yapacağını söyledi.

Başbakan Draghi, üçüncü unsurun ekonomi olduğuna dikkati çekerek, Libya halkının ekonomik faaliyetlerini finanse edilebilmesi için, tek bir ulusal bütçe olması ve merkez bankasından başlamak üzere ekonomik kurumların yeniden birleşmesi gerektiğini aktardı.

Dördüncü unsur olarak ise insan haklarına işaret eden Draghi, bununla hep birlikte yüzleşilmesi gerektiğini belirtti.

Libya Başbakanı Dibeybe: “Seçim yasası uzlaşıya dayalı şekilde düzenlenmeli”

Libya Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, ülkesinde 24 Aralık’ta yapılmasına planlanan başkanlık ve parlamento seçimleri yasasının, yasama organları tarafından uzlaşıya dayalı şekilde düzenlenmesi gerektiğini belirtti.

Dibeybe, Libya krizine barışçıl çözüm için çabalayan tüm uluslararası girişimleri takdirle karşıladıklarını ancak, istikrarın sağlanması için ulusal girişimlerin temel oluşturduğunu söyledi.

Dibeybe, “Ulusal girişimlerin sahiplenilmesi ve devletin ülke topraklarının tümünde egemenlik kurmasının, Libya halkı ve yönetiminin elinde olması dışında bir alternatif olamaz.” dedi.

Paralı askerlerin ve yabancı savaşçıların ayrılması

Libya’nın geleceğini kendisinin belirleyeceğine vurgu yapan Dibeybe, “Paralı askerlerin ve yabancı savaşçıların Libya’dan çıkarılması için 5+5 Ortak Askeri Komitesi’ne lojistik ve finansal gereksinimleri için desteğimizi teyit ediyoruz.” diye konuştu.

Libya Başbakanı, paralı askerlerin ve yabancı savaşçıların çıkarılmasının, “Libya devletinin doğrudan denetimi altında, tümünü kapsayacak şekilde ve eş zamanlı olması ve bu konuda herhangi bir müzakere masasının Libya hükümetinin mevcudiyeti altında gerçekleşmesinin zorunlu olduğunu” kaydetti.

Konferansa katılan ülkelerden “seçim yasası” için destek istedi

Dibeybe, “Libya halkının, Libyalı yasama organlarından, 24 Aralık’ta yapılması planlanan başkanlık ve parlamento seçimleri yasasını uzlaşıya dayalı bir şekilde düzenlemelerini beklediğini” belirterek, konferansa katılan ülkelerden bu konuda destek istedi.

Seçim sonuçlarının tüm Libyalı ve uluslararası taraflarca kabul edilmesi ve saygı gösterilmesi için somut garantiler ortaya konmasının önemini de vurgulayan Dibeybe, “seçimlerin sonuçlarını engelleyen veya reddedenlere istisnasız yaptırım uygulanması için açık kriterler belirlenmesi gerektiğini” dile getirdi.

Uluslararası Libya Konferansı

Fransa, Almanya ve İtalya’nın eş başkanlığında Paris’te düzenlenen Uluslararası Libya Konferansı’na, aralarında Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Almanya Başbakanı Angela Merkel, İtalya Başbakanı Mario Draghi, Libya Başbakanı Abdulhamid Dibeybe, Libya Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi, ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris, Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKRY) lideri Nikos Anastasiadis, Yunanistan Başbakanı Kiryakos Miçotakis, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, bazı Afrika ülkeleri, Birleşik Arap Emirlikleri (BEA) ve Katar’ın bulunduğu 30 ülke ve 6 uluslararası kuruluştan üst düzey yetkililer katıldı.

Türkiye’yi konferansta Dışişleri Bakan Yardımcısı Sedat Önal temsil ediyor.

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres de toplantıya video konferansla katıldı.