Filistinliler ve İsrailliler siyasi arenada bir araya gelemese de İsrailli tipografi tasarımcısı Liron Lavi Turkenich tarafından geliştirilen bir yazı uygulaması, iki kadim dili aynı yazı içerisinde buluşturuyor.
Turkenich’in Arapça ve İvrit (İbranice) dillerinin kısaltması olarak “Aravrit” adını verdiği yazı fontu, Arap ve İbrani alfabelerinin bir kelime içerisinde okunmasına imkan tanıyor.
Aravrit, her ikisi de sağdan sola yazılan Arapça ve İbranice harflerin alt kısmının İbranice üst kısmının da Arapça olmasını sağlıyor.
Aynı kelime, bir İsrailli tarafından alt, Arap okuyucu tarafından üst kısmına bakılarak rahatlıkla okunabiliyor.
İsrail’in Arap ülkeleriyle ilişkileri normalleştirme adımlarının devam ettiği süreçte, Aravrit daha da öne çıkıyor.
Uygulamanın tasarımcısı Turkenich, “Harfler bir araya gelebiliyorsa insanlar da bir araya gelebilir” diyor. ve amacının ‘bir arada yaşamayı teşvik etmek olduğunu’ belirtiyor.
Yıllardır Aravrit projesi üzerinde çalışan Turkenich, “İkimizin (Araplar- Yahudiler) de burada olduğuna dair bir mesaj verdiğine ve birbirimizi kabul etmemiz gerektiğine inanıyorum.” diyor ve ekliyor:
“Bu, Yahudiler ve İsrailli Araplar için değil, aynı zamanda İsrail ve Filistinliler ile İsrail ve Arap dünyası için de geçerli.”
İsrail’de yol işaretleri, levhalar ve tabelalar genellikle üç dilde oluyor.
Ülkenin kuzeyinde Araplar ve Yahudilerin birlikte yaşadığı Hayfa kentinde yollardaki levhalardan ilham alarak yola çıkan Turkenich, İsraillilerin Arapçayı, Arapların da İbranice’yi görmezden geldiğini ifade ediyor.
Okuduğu üniversitede bitirme ödevi olarak başladığı deneysel yazı çalışması kapsamında Aravrit’i geliştiren Turkenich, projesine, 19. yüzyılın sonlarında insanların Latin harflerinin yalnızca üst yarısını kullanarak oldukça iyi okuyabildiğini bulan Fransız göz doktoru Louis Émile Javal’ın çalışmalarını inceleyerek başlamış.
“İbranice’de harflerin biçimlerinin tanımlayıcı özelliklerinin çoğu alt kısma yakın.” diyen Liron Lavi Turkenich, “Arapça’ya baktığımda ise bunun üst yarıda olduklarını gördüm.” diyor.
Bu fikirden yola çıkan Turkenich, 638 karakterli Aravrit alfabesi oluşturmak için İbranice’deki 22 harfin her birini Arapça’daki 29 harfle birleştirmiş.
Aravrit’in harfleri, kelime veya cümle oluşturmak için birleştirilebiliyor.
Uygulama yazım kurallarını da bozmuyor.
İbranice konuşan bir kişi alt yarıyı veya kelimeleri okuyabiliyor ve Arapça konuşan bir kişi üst yarıyı okuyabiliyor.
Örneğin, “barış” anlamına gelen Aravritçe kelime, üstte “selam” altta ise “şalom” şeklinde telaffuz ediliyor.
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***