Hindistan’ın yemek, dua ve havai fişeklerle kutlanan en önemli günlerinden Diwali, “ışık festivali” olarak da biliniyor. İnsanlar ışığın karanlığa, iyinin kötüye karşı zaferini lamba ve mum yakarak simgeleştiriyor.
Ancak bu yıl festival iki sorunun gölgesinde yapılıyor: Covid-19 ve hava kirliliği.
Diwali’nin temsil ettiği şeyler, Covid-19’un yıkıcı etkisinin devam ettiği şu günlerde daha çok anlam kazandı. Her ne kadar hasta sayısı azalsa da Hindistan hala Covid-19’dan en çok etkilenen ülkelerden.
Resmi rakamlara göre koronavirüse yakalananların sayısı 35 milyona yaklaştı.
Virüsün neden olduğu Covid-19 hastalığı sonucu 450 binden fazla kişi hayatını kaybetti.
İnsanların aile ve arkadaşlarıyla bir araya gelerek hediyelerle kutladığı Diwali, Hindistan’daki bazı inanışlara göre yeni yılın başlangıcını temsil ediyor.
Tarih her sene Ay’ın pozisyonuna göre değişiyor, ancak festival genellikle Ekim ya da Kasım aylarında yapılıyor.
Covid-19, bu yıl 4 Kasım’a denk gelen Diwali’nin geçen sene olduğu gibi geleneksel bir şekilde kutlanmasına engel oldu. Hükümet kalabalıktan uzak durulmasını istedi, dini ayinlerin bir kısmı tapınaklardan çevrimiçi yayımlandı.
Ancak başkent Delhi’de festival öncesi alışveriş yapmak isteyenler pazarları doldurmuştu. Yetkililer bu tarz hareketlerin virüsün tekrar yayılarak ülkenin sağlık sistemini çökertebileceğini söylüyor.
Covid-19’un en üst seviyelere çıktığı Nisan ve Mayıs aylarında Hindistan’daki hastanelerde büyük bir kargaşa yaşanmış ve hastalar oksijen makinesine, ilaca ve kritik tıbbi malzemeye ulaşmakta zorluk çekmişti.
Bu sağlık krizi bugün büyük ölçüde azaldı. Mayıs ayında 400 bin olan Hindistan’daki günlük vaka sayısı artık 10-12 bin kişi olarak kaydediliyor. Ancak uzmanlar daha önce de festival dönemlerinde artış gösteren vaka sayılarından yola çıkarak hastalığın tekrar yayılabileceği konusunda halkı uyarıyor.
Fakat Covid-19 kutlamalarla ilgili tek sorun değil. Diwali döneminde atılan havai fişekler her yıl hava ve çevre kirliliğini arttırıyor.
Özellikle Delhi, şehrin üzerini kaplayan sis tabakasıyla, hava kirliliğinin en riskli seviyelere ulaştığı yerlerden biri haline geldi. Bu durum özellikle Kasım ve Aralık aylarında, Punjab ve Haryana’da çiftçilerin tarlaları temizlemek için çıkardıkları yangınlar nedeniyle artış gösteriyor.
Dünya çapında yapılan araştırmalar hava kirliliği ile Covid-19 vakalarındaki ve bu sebeple gerçekleşen ölüm oranlarındaki artış arasında bağlantı olduğunu gösteriyor.
Diwali çerçevesinde bazı eyaletler tamamen ya da kısmı olarak havai fişek kullanımını yasakladı. Ancak ülkedeki bu tarz yasaklara daha önce sık sık uyulmamıştı.
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***