Türkiye’nin Suriye’ye ait İdlib vilayetinde kontrol ettiği ve Türk Lirası’nı (TL) tedavüle soktuğu bölgelerde halkın ekonomik krizden şikâyet ettiği belirtildi. Katar merkezli Al Jazeera televizyonunun haberine göre, yaklaşık bir yıl önce TL kullanılmaya başlanan İdlib’de fiyatlardaki oynaklık esnafı da endişelendiriyor.
“Türk Lirası’ndaki kriz Suriye’de İdlib’i vurdu” başlıklı haberde, bir dizi dükkan sahibi ile söyleşilere yer verildi. Cemil Barakat isimli esnaf, İdlib’de yaşam koşullarının hiçbir zaman kolay olmadığını ama ‘Türk Lirası’ndaki krizin ve tavan yapan enflasyonun küçük iş yerini ayakta tutmayı bir kabus haline getirdiğini’ söyledi.
ÜRÜN FİYATLARI HER GÜN DEĞİŞİYOR
Barakat, “Ürün fiyatları her gün değişiyor ve müşteriler inanamıyor. Ve kira ile ulaşım masraflarını da göz önünde bulundurmalısınız” dedi. Dükkanındaki sebze ve meyveleri göstererek “Buradaki her şey ithal” diyen Barakat, “Bu ay kirayı ödeyebilmek için eşimin nişan yüzüğünü sattık. Kış için hiçbir şey alamadık çünkü benzin çok pahalı. Neyse ki çocuğum yok” ifadelerini kullandı.
FIRINCI AHMAD: EKMEĞİ ZARARINA SATACAĞIZ
Fırıncılıkla uğraşan Muhammed al Ahmad ise Al Jazeera ile söyleşisinde Türkiye’den ithal edilen malzemelerin ve yakıtın fiyatlarındaki artış nedeniyle fırınını açık tutmakta zorlandığını anlattı. Al Ahmad, “Bu kurda bir somun ekmeği üretmek 3 TL’ye mal olacak ama 2.5 TL’den satmaya devam etmekten başka şansımız yok. Zararına çalışacağız çünkü insanlar karşılayamaz” dedi. Al Ahmad, buğday ve yakıt fiyatlarının tüm dünyada arttığını, Türkiye’deki mali krizin de kendilerine ek yük bindirdiğini söyledi.
ÜRÜNLERİ FİYATLANDIRMAK ZOR, HER GÜN YENİ BİR ŞEY OLUYOR
Al Jazeera haberinde, İdlib’de birçok kişinin sebze meyve alabilmek için borç para aldığını veya doğrudan dükkanlara borçlandığını da yazdı. Bir manavın sahibi olan Farid Mahloul, “Her gün yeni bir şey oluyor, TL yükseliyor ve alçalıyor; malları doğru düzgün fiyatlandırmak zor. Müşteriler bize zamanında ödeme yapmadığında kaybımız daha büyük oluyor çünkü TL’nin değeri düşmeye devam ediyor” diye konuştu. Mahloul, kepenk indirmemek için elinden geleni yaptığını söylese de “Fakat çok zor” diyor.
KAZANCIMIN NEREDEYSE TAMAMI KİRAYA GİDİYOR
Sekiz sene önce Humus’tan İdlib’e yerleşen Fakhri Bitar isimli taksi şoförü ise uzun saatler çalışmasına rağmen temel ihtiyaçlarını alamadığını anlattı. “Saatlerce çalışıyorsunuz ve mesainiz bittiğinde TL bir anda yükseliyor. Kazandığınızın neredeyse tamamı kiraya gidiyor” diyem Bitar, çocuklarına aldıkları süt ve bebek bezi dahil temel ihtiyaçlarından kıstıklarını anlattı. Bitar, “Bebek bezinin fiyatı iki kat yükseldi dolayısıyla çocuklarımızın cildini tahriş eden düşük kaliteli bezlerden almak zorunda kaldık” dedi. Bitar, evlerinde henüz ısıtıcıyı açmadıklarını da anlattı.
AL JAZEERA: KRİZ İDLİB’E SIÇRADI
Al Jazeera haberinde, “Türk Lirası’nın Amerikan doları karşısındaki değeri bu hafta, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan keskin faiz indirimlerini savunurken rekor seviyede düştü. Türkiye’nin para birimi geçtiğimiz sene içinde yaklaşık yüzde 40 oranında değer kaybetti ve enflasyon yüzde 20’ye yaklaşıyor. Türkiye’nin mali krizi komşu Suriye’de muhalefetin elinde bulunan ve bir yıldan uzun süre önce TL’yi benimseyen İdlib’e de sıçradı” denildi.
Haberde, uluslararası yardımlarla ayakta duran İdlib ekonomisinde krizin derinleşmesinin, hem TL kullanılmasından, hem de ticaretin tamamen Türkiye ile yapılmasından kaynaklandığı belirtildi.
İdlib’de Türk Lirası Haziran 2020’de kullanılmaya başlanmış; Anadolu Ajansı haberi “Suriye’nin yerel para birimindeki rekor değer kaybının ardından İdlibliler, alım gücünü korumak amacıyla Türk lirasını (TL) kullanmaya başladı” ifadeleriyle duyurmuştu.
***Mutluluk, adalet, özgürlük, hukuk, insanlık ve sevgi paylaştıkça artar***